Manavgat, Kayseri, Osmaniye, Mersin’den sonra Kilis, Marmaris, Bodrum, Didim, Milas ve Antalya’dan da yangın haberleri gerisi gerisine geldi. Son …
Manavgat, Kayseri, Osmaniye, Mersin’den sonra Kilis, Marmaris, Bodrum, Didim, Milas ve Antalya’dan da yangın haberleri gerisi gerisine geldi. Son 56 saat içerisinde turizm merkezleri başta olmak üzene 20’ye yakın noktada başlayan orman yangınlarının çıkış sebebi gizemini koruyor. Bilim insanları iklim krizi vurgusu yapıyor.
SABOTAJ İHTİMALİ
Cumhurbaşkanlığı tarafından ise yangınların ortaya çıkış sebebi üzerine kapsamlı soruşturmaların başlatıldığı hatırlatıldı ve sabotaj ihtimali vurgusu yapıldı.
ABDULLAH AĞAR: GÜÇLÜ KUŞKULAR VAR
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar dikkat çeken tespitlerde bulundu. Gerisi gerisine çıkan yangınlar için terör saldırısı ihtimali üzerinde duran Ağar şunları söyledi:
“Geçmişte de kelamda Ateşin Çocukları denilen ‘Ateşin Katilleri’, Türkiye’nin farklı noktalarında, değişik vakitlerde ormanları yakıp birtakım sabotajların altına imzalarını atmışlardı. Bu yangınlar da onlara çok benziyor lakin resmi bir açıklama yok. Devlet bu çeşit bahislerde toplumda var olan kutuplaşmanın artmasından kaygı edecek biçimde bunun önünü almaya çalışıyor.
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar.
“TOPLUMSAL BİLGİ VE BİLİNCE MUHTAÇLIK VAR”
Önemli manada bir gerginlik var ve bu gerginliği kullanmaya çalışan bir terör örgütü ile karşı karşıya kaldığımızı unutmamak gerekiyor. Toplumsal manada bir bilgi ve bilince muhtaçlık var. Sonuçta bunu gerçekleştirenin bir terör örgütü olduğu üzerine kuşkular ağırlaşıyor.
Bunların amacı işe toplumda bir kuşku, belirsizlik, endişe yaratmak ve bir formda ben varım demek. Toplumda var olan gerginliği, terör örgütlerinin bu formda kullanmasına müsaade vermemek gerekiyor. Siyasi manadaki hizipleşme, bilhassa de toplumsal medyada orman yangınları üzerinde kullanılıyor.
“BU BİR İNSANLIK SUÇU”
Terör örgütleri geçmiş periyotlarda de bunu yapmaya çalıştılar. Bu bir insanlık kabahatidir. Yalnızca Türkiye’ye değil, dünyaya, tabiata, geleceğe velhasıl insanlığa ziyan veriyor. Bu açıdan bakıldığında terör örgütleri ve onları besleyenlerin çok büyük bir hatası olduğunu söz etmek gerekiyor.”
İKİNCİ KUŞKU: İKLİM KRİZİ
Sabotaj ihtimalinin yanı sıra yangınların çıkış sebebini iklim krizine bağlı faktörler olduğu da bilim insanları ortasında sıkça dillendiriliyor. Hürriyet’in haberine nazaran Meteoroloji Mühendisleri Odası Lideri Fırat Çukurçayır, hem çıkan yangınların akabinde sıkça söylem edilen fön tesirini hem de bölgedeki son durumu yorumladı.
YANGINA MÜDAHALEYİ GÜÇLEŞTİREN FAKTÖR: FÖN TESİRİ
Çukurçakır şu tespitlerde bulundu:
“Fizikte temel kuraldır. Isınan hava yükselir. Hava kütlesi bir dağ pürüzü ile karşılaştığı vakit üst yanlışsız tırmanır. Bu esnada içinde bulunan nemi genelde yağış olarak dağın yamaçlarına bırakır. Föhn (Fön) rüzgarları, ise bu hava kütlesinin dağın öbür yamacına geçtiği anda oluşur. Nemini bırakan hava kütlesi sıcaklığı her yüz metrede yaklaşık olarak bir derece artarak inişe geçer. Bu nedenle Fön rüzgarları hem sıcak hem de kurak bir yapıya sahiptir. Fön rüzgarları yurdumuzda ise Karadeniz ve Akdeniz kıyıları boyunca kıyıya paralel uzanan sıradağlarda görülür.
Fön rüzgarlarından bağımsız olarak olağan şartlarda bile orman yangınları için rüzgar her vakit olumsuz bir parametredir. Hem yangının yayılmasını hızlandırır hem de topografya ya bağlı ani taraf değişikliği nedeniyle yangınla çabayı zorlaştırır.
“RÜZGARI UYGUN TAHLİL ETMEK GEREKİR”
Meteoroloji istasyonlarında yapılan rüzgar ölçümleri çoğunlukla yangın alanlarını temsil etmez. Zira yangın alanlarında “ısınan hava yükselir onun yerine civardaki en soğuk hava gelir” fizik kuralına nazaran rüzgarın tarafı ve suratı çok süratli değişim gösterir. Bu nedenle orman yangınlarında rüzgar âlâ tahlil edilmek zorundadır.
Fön (Föhn) Rüzgarlarının Tesirleri
-Bitkiler üzerinde kurutucu tesir yapar.
-Bu nedenle orman yangınlarının oluşumunda olumsuz tesiri olur.
-Kış aylarında karın erken erimesine, sel ve çığ olaylarına neden olur.
-Yaz mevsiminde ise eserlerin erken olgunlaşmasını katkı sağlar.
-İnsan sıhhatine da çeşitli tarafları ile olumsuz tesirleri vardır.
Meteoroloji Mühendisleri Odası Lideri Fırat Çukurçayır.
“MANAVGAT’TAKİ YANGINDA EPEY BELİRGİN”
Antalya Manavgat da dün başlayan orman yangınları sırasında da ne yazık ki fön rüzgarları epeyce besbelli. Bilhassa Antalya Radarından alınan imajlarda yangın alanından oluşan dumanların karadan denize hakikat hareketi epeyce bariz. Fön rüzgarı oluşturan hava kütlesinin nemi de son derece düşük. Bu nedenle yangının yayılma suratını olumsuz etkileyen bir durum olarak karşımıza geldi.
Orman yangınlarının nedeni şimdi muhakkak değil ancak yayılma alanı ve suratı fön rüzgarları ile ne yazık ki yakından ilgili. Yüzeydeki bitki dokusunun kuru olması ve esen kuzeyli rüzgarların fön tesiri yaratması yangının yayılma suratını ve alanını genişletmiş olmasından bahsedebiliriz.
“SADECE İKLİM KRİZİNİ SUÇLAMAK GERÇEKÇİ OLMAZ”
İklim değişikliğinin her alanda insanoğlunun günahlarından arınma noktası üzere gösterildiği günümüzde orman yangınlarının da büsbütün iklim değişikliği nedeniyle oluştuğunu söylememiz çok gerçekçi olmaz. Başka taraftan iklim değişikliği ve artan hava sıcaklıkları extrem hava olaylarına taban hazırlamaktadır. Sıcak hava dalgaları ve yağış azlığı yüzeydeki bitki dokusunun çok süratli kurumasına neden olduğu için yangınlar için uygun ortamlar oluşmaktadır.
“ORMANLARA GİRİŞLER YASAKLANMALI”
Orman yangınlarının ne yazık ki oluşumunda en büyük etken beşerler. Bilhassa orman alanlarında dikkat edilmeden atılan ve kırılan şişelerin modülleri yüksek sıcaklıklarda bir mercek misyonu görebilmekte ve kuruyan yüzeyi çarçabuk tutuşturabilmekte. Bu nedenle orman alanlarından geçen karayollarının kenarları ve piknik alanları çok sıkı bir formda bu malzemelerden temizlenmeli. Yangın riskinin büyük olduğu devirlerde orman içi piknik alanlarına girişler yasaklanmalı. Kozalaklı ve iğne yapraklı ağaçlarında yangın yayılımını ve yangın oluşma riskini arttırdığı göz önüne alınarak tekrar ağaçlandırma yapıldığı vakit buna dikkate edilmeli.”
