Dermatoimmünoloji ve Alerji Derneği Lideri Prof. Dr. Nilgün Atakan, Türkiye’de 1,5 milyonun üzerinde insanı etkileyen atopik dermatitin egzamanın …
Bulaşıcı olmayan bu hastalığın kişinin toplumsal, ekonomik, akademik ve mesleksel ömür kalitesini etkilediğini lisana getiren Prof. Dr. Atakan, “Sık görülen, kronik bir deri hastalığı. Gelişmiş ülkelerde daha fazla görülüyor. Toplumun neredeyse 5’te birini değişik, farklı şiddetlerde etkiliyor. Lakin daha çok bebek ve çocuklarda görülen bir hastalık. Ekseriyetle hastaların yüzde 80’i 5 yaşın altında. Neredeyse hastaların yarısı da 1 yaşın altında başlıyor. Çocukluk devrindeki hastalıkların yüzde 70’i zaten sonlanabiliyor. Yüzde 30’u ise erişkin devirde de devam ediyor. Aslında her yaşta görülen bir hastalık diyebiliriz atopik dermatit için. Zira erişkin yaşlarda da başlayan olgular var lakin görülme sıklığı çocuklara nazaran elbette daha düşük. Yapılan çalışmalarda sıklık yüzde 2 ila 10 ortasında belirtilmiş. Ülkemizde kabaca yapılan birkaç çalışmada yüzde 2-3 sıklıkta olduğu söylenebilir. Cinsiyet çok gözetmiyor lakin bayanlarda bir ölçü daha fazla.” dedi.
Deri kuruluğu ve kaşıntının en temel klinik bulgular ortasında yer aldığına dikkati çeken Atakan, bebeklik devrinde daha çok yüzde, yanakta, kulak gerisinde ve uzunluğunda, çocukluk devrinde bedenin kıvrım yerlerinde (el, kol, bacak gibi), erişkinlerde ise el, ayak, yüz, ense ve sırt kısımlarında görüldüğüne işaret etti.
‘DÜNYADA OLDUĞU ÜZERE TÜRKİYE’DE DE ARTIŞ VAR’
Çalışmanın başında bulunan Dermatoimmünoloji ve Alerji Derneği Lider Yardımcısı Prof. Dr. Başak Yalçın da dünyada olduğu üzere Türkiye’de de bu husustaki olay sayısında artış yaşandığını söyledi.
Hastalığın artış trendinde olduğuna değinen Prof. Dr. Yalçın, “Daha evvel tam tanımlayamadığımız, bilhassa erişkin hastanın artık atopik dermatit olduğunu biliyoruz. O denli olunca da bizim o hastaları tedavi etmemiz daha da kolaylaşmış hale geliyor. Hastalığın çocuklarda yüzde 20’ler civarında, yani 5 çocuktan birinin atopik dermatit olduğunu biliyoruz.” tabirini kullandı.
Bu çalışmada hastaların semptomların başlamasından tedavi sonrası takibe kadar yaşadıkları süreçte maruz kaldıkları toplumsal, ruhsal, ekonomik ve karşılanmamış gereksinimlerinin belirlendiğini aktaran Yalçın, araştırmanın çok merkezli olduğunu, 18 yaş üzerinde 100 orta ve şiddetli atopik dermatit hastasını incelediklerini kaydetti.
ÖBÜR HASTALIKLARLA BİRLİKTE DE GÖRÜLÜYOR
Görüşmelerin 12 farklı kentte yüz yüze, telefonla ve çevrim içi kontaklarla yapıldığını anlatan Yalçın, “Atopik dermatit alerjik bir hastalık. O nedenle alerjik başka hastalıklarla birlikte görüldüğünü biz zati biliyoruz. Bu çalışma da onu gösterdi bize. Hastaların çok büyük bir kısmında atopik dermatitle birlikte saman nezlesi, astım, besin alerjisi üzere öteki alerjik hastalıkların da bir ortada görüldüğünü tespit ettik. Ailelerin de yaklaşık yüzde 40’ında bu hastalığın birebir hastalıktan ya da alerjik başka hastalıktan olduğunu tespit ettik.” diye konuştu.
Yalçın, çalışmanın 2020’nin ocak ayında 5 akademisyenin nezaretinde başladığını ve 5 ay sürdüğünü anlattı.
HASTALARIN SEÇİMLERİNİ ETKİLİYOR
Dermatoimmünoloji ve Alerji Derneği İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Nilgün Şentürk, hastaların tedavi beklentilerine dair bilgileri paylaştı.
Hastaların en yüksek beklenti duyduğu noktanın “kaşıntının giderilmesi” olduğunun altını çizen Prof. Dr. Şentürk, bunun dışında süratli tedavi ve dışarıdan görülen kızarıklıkların giderilmesinin de hastaların beklentileri ortasında olduğunu kaydetti.
Hastaların yüzde 80’inin tedaviyi aksatmadığının saptandığını belirten Şentürk, “Hastaların yaklaşık yüzde 45’i hiçbir vakit unutmazken, yüzde 35’i de nadiren unuttuğunu belirtti. Hastaların yaklaşık yarısı her gün kaşıntı yahut ciltte kuruluk hissediyor. Büyük bir kısmı da haftada en az üç gün süren farklı hastalık bulgularının devam ettiğini belirttiler. Tekrar sorduğumuz sorularda atopik dermatitin yalnızca cildi değil, tüm hayatı etkilediğinin farkına vardık. Günlük aktivitelerini, birtakım seçimlerini, toplumsal hayattaki aktivitelerini etkilediğini saptadık. Her üç hastadan biri hastalıklarının giysi seçimlerini, yapacakları sportif aktiviteyi, toplumsal aktivitelerini, meskendeki aktivitelerini ve bağlarını etkilediğini tabir etti.” dedi.
Hastaların yüzde 77’sinin yılda ortalama 12 gün işine yahut okuluna gidemediğinin belirlendiğine değinen Şentürk, yaklaşık 27’sinin de hastanede ortalama 6 gün kaldığını, bu durumun ailesel ve iş gücü manasında kıymetli kayıp oluşturduğunu vurguladı.
Şentürk, “Hastaların ruhsal durumunu etkiliyor atopik dermatit. En sık göze çarpan bulgu gergin hissetme, en olumsuz his olarak hastalar bunu söz etti. Bunun dışında konsantrasyon bozukluğu, kaşındığı için daima utanma, sıkılma duygusu içerisinde oluyorlar, suçluluk hissediyorlar. Birçok hasta bu görünür bölgedeki dermatitini gizlemeye çalışıyor. Birtakım uzun kollu kıyafetler seçerek bunu yapmaya çalışıyor. Hastaların büyük bir kısmı bu hastalığa sahip oldukları için üzüldüğünü, bunaldığını belirtti.” halinde konuştu.
Şentürk, hastaların büyük bir kısmının tedavi masraflarını karşılamakta zahmet çektiğini kelamlarına ekledi.
Alerji ile Ömür Derneği Lideri Hasret Ceylan ise her 5 hastadan 2’sinin bu hastalıkla ilgili yaşantısına karamsar baktığını söyledi.
TÜRKİYE’DEKİ HASTALAR AVRUPA’DAKİLERDEN DAHA MUTSUZ
Bu çalışmanın benzerinin 2018 yılında 9 ülkede binin üzerinde hastayla yapıldığını hatırlatan Ceylan, Türkiye’deki hastalarda keder, kızgınlık ve gerginliğin Avrupa ülkelerindeki hastalara oranla yüksek olduğunu belirtti.
Bu bahiste toplumsal farkındalığın artırılmasının kıymetine değinen Ceylan, hastanın üzerindeki ekonomik yükün de tedavi masraflarının geri ödeme kapsamına alınarak azaltılması gerektiğini vurguladı.
Her üç hastadan birinin hem toplum, hem de yakın etrafı tarafından anlaşılmadığını düşündüğünü lisana getiren Ceylan, “Özellikle çocukluk çağında çok sık görülen bir hastalık. Bu çocukların okul ortamında maalesef hastalığın tanınmaması, hastalık bulaşıcıymış üzere dalga geçilmesi, oyunun dışında tutulması, hatta bazen okullar tarafından reddedilmesi kelam konusu olabiliyor. Bu mevzuda toplum farkındalığını artırmak da hastanın ruhsal yükünü hafifletmek manasında çok çok değerli olacak.” dedi.
