Son bir yıldır Dünya’nın gündemine oturan koronavirüs salgınıyla ilgili gözler aşıya çevrilmiş durumda. Halihazırda test kademesinde olan aşıları …
Son bir yıldır Dünya’nın gündemine oturan koronavirüs salgınıyla ilgili gözler aşıya çevrilmiş durumda. Halihazırda test kademesinde olan aşıları kimlerin kullanacağı, kimlerin muaf tutulacağı tartışması ise devam ediyor. Aşıyı gebelerin olmaması gerektiği belirtilirken, tüp bebek tedavisini erteleyen çok sayıda çiftin ise tedavi öncesi aşı yaptırıp yaptırmayacakları konusunda başlarında soru işareti oluşuyor. Bahçeci Fulya Tüp Bebek Merkezi hekimlerinden Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Özkan Özdamar, “Tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin aşıyı yaptırmaları mecburî olmamakla birlikte şayet aşılamaya dair tüm kuralları uygunsa ve sıhhat şartları elveriyorsa tedavi öncesi aşının tüm dozlarını tamamlamalarını ve tüp bebek sürecine aşı sonrası başlamalarını önerebiliriz” dedi.
“Koronavirüsün sperm ve yumurtayı infekte etmediğine dair bilgiler mevcut”
Hamilelik devrinde geçirilen COVID-19 infeksiyonunun daha şiddetli geçirildiğine dair elimizde aktüel bir data bulunmadığını belirten Doç. Dr. Özkan Özdamar; “Virüsün anne karnındaki bebeği nasıl etkilediği net olmamakla birlikte birtakım bayanlarda erken doğuma sebep olabildiği bildirilmektedir. COVID-19’un doğumda anneden bebeğe geçip geçmediği de şimdi net değildir. Üreme sıhhati açısından değerlendirildiğinde ise, korona virüsün üreme hücreleri olan sperm ve yumurtayı infekte etmediğine dair datalar bulunmaktadır. Tüp bebek tedavisi öncesinde yahut sırasında COVID-19 testi müspet gelen ve rastgele bir semptomu olmayan bayanlardan elde edilen yumurtaların, virüs ile infekte olmadığına dair şimdiki çalışmalar yayınlanmaktadır. Günümüzde tanınan olan öteki bir mevzu ise koronavirüs aşılarının tüp bebek tedavilerine olan tesiridir. Bu mevzuda mevcut sorular çok olsa da şimdiki bilgilerimizin tüp bebek tedavisi olacak hasta kümesinde epey kısıtlı olduğunu belirtmek gerekmektedir” formunda konuştu.
“Gebelik öncesi aşı olmak komplikasyon riskini önlemek açısından değer taşır”
“Tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin COVID-19 aşısı yaptırması zarurî olmamakla birlikte aşı olmayan çiftlerde hastalığın daha ağır geçme ihtimalinin artabilecek olmasından ötürü istenmeyen sonuçların görülmesi ve buna bağlı olarak da tüp bebek tedavilerinin gecikmesi kelam konusu olabilir” diyen Doç. Dr. Özdamar, “Şiddetli COVID-19 geçiren erkeklerde kısırlık ihtimalinin artabileceğini belirten çalışmalar göz önüne alındığında aşılama, istenmeyen sonuçların azaltılması açısından da olumlu tesirlere sahip olabilir. Gebelik öncesi COVID-19 aşısı olmak, enfeksiyonun engellenmesi, hastalığın daha hafif atlatılması ve önemli komplikasyonların önlenmesi açısından değer taşımaktadır. Tüp bebek tedavisi planlayan çiftler ile ilgili olarak, otoritelerin yayınlamış olduğu net bir teklif bulunmamaktadır. Ancak gebelikten evvel yapılan aşıların gebe ve emziren bayanlar üzerindeki muhtemel olumlu tesirleri göz önüne alındığında, belirli kurallara uymak ve zamanlamayı hakikat seçmek şartı ile aşı olmayı önermek mantıklı görünmektedir. Ek olarak çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin embriyoları aşı öncesi dondurularak saklanmalı mı sorusuyla da karşılaşmaktayız. Tüp bebek tedavisi planlayan yahut halihazırda bir tüp bebek tedavisi alan çiftlerde, sırf aşılanma nedeniyle embriyoların dondurulmasını ve aşı sonrasında çözülerek transfer edilmesini takviyeler bilgi mevcut değildir” diye konuştu.
“Aşı olan çiftlerin tüp bebek tedavisini ertelemesine gerek yoktur”
Doç. Dr. Özdamar kelamlarına şöyle devam etti: “İngiltere’deki Kraliyet Bayan Hastalıkları ve Doğum Derneği yayınladığı bildiride, aşının hamile bayanlar üzerindeki tesirlerinin şimdi net olmadığını belirtmektedir. İngiltere’de Aşılama ve Bağışıklama Ortak Komitesi üreme çağındaki bayanların, COVID-19 aşısı yaptırdıktan sonraki periyotta gebelikten korunmalarına gerek olmadığını tabir etmektedir. Birebir komite, aşının tesirleri hakkında daha fazla bilgi elde edilene kadar gebe ve emziren bayanların COVID-19 aşısı olmamalarını önermektedir. Bu datalar ışığında, aşı olmayı düşünen ve tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin de planlanan tedavi öncesinde, çift için tüm koşullar uygunsa ve sıhhat şartları elveriyorsa, aşının tüm dozlarını tamamlamaları önerilebilir. Aşı olan çiftlerin ise aşı sebebi ile tedavilerini ertelemelerine gerek bulunmamaktadır”.
“Aşının tedavi sürecine dair bir yan tesir oluşturması beklenmiyor”
Her aşının mümkün beklenen ve beklenmeyen kimi yan tesirlerinin mevcut olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Özdamar, “Görece yeni bir aşı olduğundan ötürü COVID-19 aşısına misal sistemler ile tesir gösteren öbür aşılarla yapılan çalışmalar, güvenlik ve gebelikteki tesirleri konusunda fikir sağlayabilir. Bu bilgilerle COVID-19 aşılarının tüp bebek tedavisi sürecinde besbelli bir yan tesire neden olması beklenmemektedir. Ayrıyeten yeni olarak COVID-19 aşılarının kısırlığa yol açtığına dair rastgele bir bilgi mevcut değildir. Bununla birlikte inaktif (ölü) virüs aşılarının gebelik sürecinde uygulanmasının anne yahut fetüs üzerinde olumsuz bir tesire sebep olmadığı da bilinmektedir. Lakin mevcut başka COVID-19 aşısı cinslerinin (mRNA), gebelik periyodu içindeki uygulamalarına dair datalar yetersiz olduğundan gebe kalmayı planlayan ve riskli kümede oldukları için aşı olacak bayanlarda, gebe kalmadan evvel aşının tüm dozlarının tamamlanması ve birinci dozdan sonraki üç ay ve ikinci dozdan sonraki iki ay müddetince gebelik için beklenmesi önerilmektedir” açıklamasında bulundu.
