Suriye’nin kuzeyinde neler oluyor?

Suriye’nin kuzeyinde bölücü terör örgütü YPG ve PKK’nın tartısını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) 7 kantonda kendi belirledikleri adaylarla 11 Haziran’da lokal seçime gitme planı Türkiye’nin kararlı tavrı sonucu bozuldu. Terör örgütü, ertelediği seçimi tekrar gündemde tutup Ağustos’ta yapmayı planladı. Böylelikle örgüt gündemde kalmayı da amaçlıyor. SÖZCÜ’nün görüştüğü askeri ve diplomatik kaynaklar “Türkiye için tehlike Irak’ın kuzeyi değil, Suriye’nin kuzeyidir” değerlendirmesini yaptı. Kuzey Suriye’de olanları şöyle anlattı:

ABD’NİN PARALI ORDUSU

– ABD, kendisine bağlı Kuzey Suriye’de bir devlet kurmak istiyor. Devletin kuruluşu, işleyişi ile ilgili de her türlü eğitimi veriyor. Benzeri uygulamayı Irak’ın kuzeyinde vermiş, devletin yapılanmasında misyon alacak üst seviye isimler ABD’ye götürülüp devlet sistemi öğretilmişti. Artık de, misal uygulama, Suriye’nin kuzeyi için yapılıyor.

– İsmi ‘Suriye Demokratik Güçleri (SGK) olsa da ABD’nin Kuzey Suriye’de PKK ve YPG’lilerden oluşan 60-70 bin civarında paralı askeri var. Er geç bunlarla paravan bir ‘terör devleti’ kurmak niyetinde. ABD, orduyu eğitiyor, silahlandırıyor, merasimlerine katılıyor, maaşlarını ödüyor. Bunlar, ABD’nin bölgedeki ordusudur. Sonuncu gayesi bağımsız fakat kendine bağlı devlet kurmaktır.

– ABD, Türkiye’nin müttefikliğinden de vazgeçecek değil. Cumhurbaşkanı’nın ‘Müdahale ederiz’ sözleri, Dışişleri Bakanlığı ile Ulusal Savunma Bakanlığı’nın, yapılacak seçimlere karşı yaptığı sert açıklamalar, devletin kararlı duruşu, diplomatik teşebbüsler sonucu, ABD’nin isteğiyle seçim 11 Haziran’da yapılmayacak. Lakin, ABD’nin yaptığı açıklamalarla, seçimden büsbütün vazgeçilmiş değil. Kuşkusuz ABD Türkiye’den de vazgeçmez. Ülkemiz yetkililerinin ‘Müdahale ederiz’ kelamlarının çok kararlı olduğunu gördü.

– Orada bir devlet kurulması, Suriye’nin toprak bütünlüğünü amaç alıyor. Türkiye’nin ulusal güvenliği de tehlikeye atılmak isteniyor. ABD, tüm olup bitenlere karşın orada devlet kurma planından vazgeçmiyor.

– Türkiye, Kuzey Suriye’de varlığını artırıp eksikliklerini tamamlamazsa bu yıl olmasa bile bu sorun gelecek yıl tekrar önümüze çıkacak. Terör koridoru oluşmasına mani olmalıyız. Merasimlerini yaptığı, maaşlı, ABD’nin bölgedeki ordusu. En son amacı bağımsız lakin kendine bir devlet kurmaktır.

– Böylelikle Suriye’nin toprak bütünlüğü maksat alınıyor, Türkiye’nin ulusal güvenliği tehlikeye atılmak isteniyor.

ABD, silahlarla donattığı teröristlere askeri eğitim de veriyor.

TÜRKİYE’NİN GİRİŞİMLERİ

PKK ve YPG’nin kontrolde olan “Özerk yönetim”in, geçen Aralık ayında kabul ettiği “Toplumsal Sözleşme” temelinde “yerel seçim” hazırlığına başlamasının çabucak akabinde, Türkiye, kelam konusu adımı engellenmek için başta ABD olmak üzere  ilgili aktörler ve milletlerarası kuruluşlar nezdinde ağır bir diplomasi trafiği başlatmıştı. Sürdürülen temaslarda Türkiye, kelam konusu seçimin “Gayrimeşru bir nitelik taşıdığı”nı vurguladı, seçime meşruiyet kazandırabilecek nitelikte hiçbir adım atılmaması ve talep edildiği üzere milletlerarası gözlemci görevlendirilmemesi istendi.

BM KARARLARINA AYKIRI

Kuzey Suriye’de YPG/PKK öncülüğünde seçim yapılmasının Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğini garanti altına alan Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) kararına ters olduğu belirtildi. “Sözde seçimlere tekrar müsaade verilmesinin Suriye alanındaki şiddet ve istikrarsızlık ortamını artıracağı” ihtarında bulunuldu.

“Özerk Yönetim”in “yerel seçimlerle” yetinmeyeceğini, bunun akabinde ayrılıkçı gündemi ilerletecek öbür adımların geleceğini belirten kaynaklar “Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusunda hem Suriye’nin toprak bütünlüğünü amaç alan hem de ülkemizin ulusal güvenliğini tehlikeye atan bir teşebbüse müsaade vermeyeceğini” vurguladılar.

YABANCILAR NE DİYOR?

Türkiye’nin seçimin engellenmesi, bundan sonra da yapılsa bile yasal sayılmayacağına ve bu teşebbüse müsaade vermeyeceğine ait açıklamalarından sonra yaşanan gelişmeleri diplomatik kaynaklar şöyle yorumladı: 

– “ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü 30 Mayıs tarihinde düzenlenen basın toplantısında, Suriye’de yapılacak her seçimin 2254 sayılı BMGK kararında belirtildiği üzere adil, özgür, şeffaf ve kapsayıcı olması gerektiğini, Suriye’nin kuzeydoğusundaki mevcut durumun seçimlerin bu formda düzenlenmesine müsait olmadığını ve bu konunun bölgedeki çeşitli aktörlerle paylaşıldığını belirtmiştir. 

– Kelamda seçimlerin istikrarı zedeleyici, meşruiyetten mahrum ve Suriye’de toplumsal uzlaşı ve siyasi tahlil perspektifine ziyan verici niteliği, alandaki öbür belirleyici aktörler dahil, temas edilen ülkeler tarafından da teslim edilmiştir. ABD’nin bu açıklamayı yapmasının sağlanması da, bu görüşün tahkiminde tesirli olmuştur. 

– Önümüzdeki periyoda yönelik planlamalar da var. Gerek kelamda ‘seçimler’ gerek öteki başlıklar altında gündeme gelebilecek, meşruiyeti olmayan tek taraflı teşebbüslerin hayata geçirilmemesi tarafındaki eforlar bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da sürecektir. ABD başta olmak üzere  ilgili tüm aktörlere bu tarafta ileti verilmeye devam ediliyor. Seçimin yapılmaması için Türkiye hem diplomatik açıdan hem güvenlik alanında çok önemli baskı uyguladı. Seçim şimdilik ertelendi. Biz, seçimin yapılmamasını istiyoruz.”