Türkiye’nin tahminen de yarım asırdır ilmik ilmik ördüğü lakin son 10 yılda çok daha görünür bir hal alan yerli ve ulusal savunma sanayii, farklı …
TRT Haber’den Sertaç Aksan’ın haberine nazaran; Doğal olarak bu durum son derece pahalı bir bilgi birikimini ve kısa vakitte çok süratli hareket edebilme kabiliyetini beraberinde getiriyor.
İşte bu birikimin yansımalarını gördüğümüz alanlardan biri de füzeler oldu. Savunma sanayii haberlerinin son devrinde başrolde daima onlar var. Yüklü olarak kara ve hava sistemleri üzerinden giden süreç deniz için de kendini güzelden güzele göstermeye başladı.
TÜBİTAK SAGE (Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü) Müdürü Gürcan Okumuş’un geçtiğimiz günlerde yaptığı “Deniz Kuvvetlerinin yakın hava savunma sistemi gereksinimi için çalışmalara başladık” açıklaması da işin görünür kılınan boyutuna dair kıymetli bir gösterge oldu.
Gemilerimiz yakın hava savunmayı nasıl sağlıyor?
Bu açıklamanın ne manaya geldiğini ayrıntılandırmak için Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin ile buluşuyoruz. Doğal ki gelecekte ne yapılacağını merak etmekle birlikte, bu süreci daha yeterli anlamak için halihazırda gemilerimizin yakın savunma için nasıl bir sistem kullandığı sorusuyla başlıyoruz.
Anıl Şahin, MİLGEM üzere korvetler ve fırkateynlerin yakın hava savunmasının Phalanx üzere namlulu yahut RAM üzere füze temelli yakın hava savunma silah sistemleriyle (CIWS) sağlandığını belirtiyor.
Çok namlulu hava savunma sistemi denince aklımıza birinci olarak ASELSAN üretimi Gökdeniz geliyor. “Aslında çok misal sistemler. Gökdeniz yakında kullanıma alınacak” diyor Şahin. Lakin MİLGEM korvetleri ile Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterine giren RAM sisteminin, şimdi bir yerli muadili olmadığının da altını çiziyor. Türkiye, ABD’den RAM füzelerinin tedarikinde çok büyük kasvetler çekiyor ve bu sıkıntılar bugün dahi devam ediyor.
İş tekrar başa düştü
TÜBİTAK SAGE tarafından gerçekleştirilen yerli yakın hava savunma sistemi çalışmaları sonucunda, RAM muadili bir sistemin ulusal imkanlarla geliştirilmesinin hedeflendiğini söyleyen Şahin’e nazaran başka savunma sanayii sistemlerinin öyküsüne benzeri bir süreç burada da karşımıza çıkıyor. Yabancı ülkelerin farklı sebeplerle bize vermediği bir sistemi tekrar Türk mühendislerce üretime alıyoruz. Yani iş bir sefer daha başa düşüyor ve TÜBİTAK SAGE kolları sıvıyor.
Anıl Şahin, kelam konusu yeni ulusal sistemde ‘görüş içi hava hava füzesi Bozdoğan’dan elde edilen deneyimlerle yola çıkılacağına işaret ediyor ve “Zaten RAM füzesi de Bozdoğan’ın ABD’li muadili üzerinden geliştirildi. Doğal ki vakit içerisinde birçok geliştirmeye sahne oldu. Bozdoğan’da biraz daha ilerledikten sonra ulusal RAM yani füze temelli savunma sistemi için de önemli uzaklık almış olacağız. Bozdoğan’ın bilhassa motor ve harp başlığı kısmı ulusal RAM’e kıymetli katkı sağlayacaktır” görüşünü paylaşıyor.
Yerli ve ulusal sistem muadillerinden daha âlâ
Kelam konusu gemi olunca, deniz ortasındaki bir platformdan ateşlenecek füzenin birtakım dezavantajları da olabiliyor. Örneğin sıcak fırlatma (Hard-Launch) olarak tabir edilen atım sırasında ortaya çıkan yüksek sıcaklık ve ateş gemideki öteki sistemlere ziyan verebiliyor.
Soğuk fırlatma (Could-Launch) denilen sistemde ise füze ateşlendikten sonra lançerden basınç ile çıkıyor. Çok az havalandıktan sonra kendi motorunu çalıştırıyor ve amaca yöneliyor. Bu sistemdeki dezavantaj ise yüksek basıncın ve ortaya çıkan gazın, hem sensörlere hem de kimi vakit füzenin motoruna hasar vermesi oluyor. Ayrıyeten füze motorunun tüpten ayrıldıktan sonra çalışması, arıza durumlarında füze irtifa aldığı için daha büyük hasara yol açabiliyor.
Natürel Rus dikey atım sistemleri eğik yapıda olduğu için bu hasar riski, karada kullanılan bir S-400 üzere sisteme nazaran daha düşük. TÜBİTAK-SAGE’nin geliştirdiği atım sistemi de eğik yapıda. Bu sayede arızalı füzenin, gemi yerine denize düşmesi hedefleniyor. Bu bilgileri verdikten sonra gelelim Türkiye’nin yapacağı sistemin özelliklerine… Anıl Şahin, TÜBİTAK SAGE imzalı sistemin ‘soft-launch olarak adlandırılacağını söylüyor. Soğuk atıma benzeyen sistem çok daha az gaz gücüyle füzeyi inançlı araya çıkarıyor. Füze daha sonra kendi motorunu çalıştırıyor ve gayeye ilerliyor.
Ürettiklerimizi satabilme potansiyelimiz çok yüksek
Şayet çalışmalar istenildiği biçimde devam ederse Türkiye hem kendi ulusal dikey atım sistemini hem de bu sistemden fırlatacağı yerli füzeleri üretebilmiş olacak. Pekala bu neden değerli? Anıl Şahin, bir defa daha ‘parasıyla dahi satılmayan’ sistemlere işaret ediyor. Yani kimi vakit örtülü kimi vakit direkt ambargolara…
“Tek bir örnek vereyim” diyor Şahin ve “Şu anda inşa faaliyetleri devam eden ve 2023 yılında envantere almayı planladığımız İSTİF sınıfı fırkateynimiz için ABD, Mk41 VLS satışına müsaade vermedi. Dolayısı ile bizim 1-2 yıllık bir vakit zarfı içerisinde bu dikey atım sistemini ve en geç 2-3 yıllık bir vakit zarfı içerisinde ise dikey atım sisteminde kullanılacak hava savunma füzelerini geliştirmemiz gerekiyor” bilgisini paylaşıyor.
Son yıllarda Türkiye’nin kendi gereksinimleri için ürettiği savunma sanayii sistemlerinin kısa müddette öteki ülkelerin radarına girdiğini biliyoruz… Pekala misal bir süreç atım sistemi ya da füzelerimiz için de geçerli olabilir mi? Dikey atım sistemi ve yakın hava savunma sistemi alanında ABD’nin bir monopol olduğunun altını çizen Şahin, kelamlarını şöyle tamamlıyor:
“Kendi atım sistemini ve bu sistemde kullanacağı füzeleri geliştiren ülke sayısı hayli az. Türkiye’nin geliştireceği bu sistemlerin çok önemli bir ihracat potansiyeline sahip olacağını net bir formda söyleyebiliriz. Her şeyi geçelim; Türkiye, Pakistan’a ve Ukrayna’ya dörder adet MİLGEM korveti ihraç ediyor. Şayet atım sistemini ve füzelerimizi kendimiz üretsek Pakistan için üretilen gemilerle bir arada milyonlarca dolar pahasındaki bu alt kalemleri de satacaktık.
Az evvel Gökdeniz’den bahsetmiştik. Pakistan ve Türkmenistan’a ihraç ettiğimiz savaş gemilerinde kullanılmak üzere tercih edildi bu sistem. İşte öteki sistemler için de gibisi olacak. Bu ihracat kontratında olmadıysa bir sonrakinde olacak…”
