Kimi vakit öbür bir ülkeden gemi kiralandı, kimi vakit envanterdeki bir savaş gemisi tekrar donatılarak sismik araştırmalar için kullanıldı …
Türkiye’nin yaklaşık 50 yıl evvel başlayan denizlerde arama çalışmaları, bugün gelinen noktada değişik bir noktaya evrildi ve mükemmel bir muvaffakiyet kıssası olarak yerini aldı.
Sismik araştırma gemilerimiz Oruç Reis ile Barbaros Hayrettin Paşa’nın yanı sıra sondaj gemilerimiz Fatih, Yavuz ve Yasal, Mavi Vatan’ın dört bir yanında ülkemizin menfaatleri için çalışmaya devam ediyor.
TRT Haber’den Sertaç Aksan ve Cihan Karaahmetoğlu’nun haberine nazaran bu sefer denizin binlerce altına inildi ve sondaj gemilerinin hem gözü hem de eli olan insansız su altı aracı Kaşif’e kameralar çevrildi.
Kaşif 2 birinci sefer kameralar önünde
Birinci üretilen Kaşif halihazırda Fatih sondaj gemisi üzerinde etkin olarak faaliyetlerine devam ediyor. Armelsan Savunma Teknolojileri’nin Pendik’teki merkezinde Kaşif 2 birinci sefer görüntülendi.
Kaşif’in gerisindeki bilgi birikimini daha düzgün anlayabilmek için Armelsan’a biraz daha yakından bakmak gerekiyor.
Armelsan Savunma İdare Heyeti Lideri Uzman Karakaş, savunma sanayiinin içinden gelen bir isim. Kurdukları grup de yalnızca su altı insansız araçlara yönelip orada kalmayan, Türkiye’nin muhtaçlıkları doğrultusunda projeler geliştiren tecrübeli mühendislerden oluşuyor.
Kaşif ne işe yarıyor?
Son derece gelişmiş sensörler, yüksek çözünürlüklü kameralar ve isminin ‘robotik kol’ olduğu öğrenilen aparatlar hayli şaşırtıyor.
Armelsan Savunma Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre Bakım, Kaşif’i en temel haliyle “Ağır iş sınıfı uzaktan kumandalı su altı robotu” olarak tanımlıyor.
Bakım ve çekim yaptığımız eserin Kaşif 2 olarak isimlendirildiğini, Kaşif 1’in ise halihazırda Fatih sondaj gemisi üzerinde etkin olarak çalışmalara katıldığını söylüyor.
Yasal sondaj gemisine kavuşmak için gün sayıyor
Can Emre Bakım, Kaşif 2’nin de en geç gelecek hafta yuvadan ayrılacağını, sondaj gemisi Kanuni’ye katılarak yeni bir serüvene başlayacağını anlattıktan sonra Kaşif 2’nin kimi teknik özelliklerinden bahsediyor:
“Kaşif’in gayesi sondaj platformunun su altında yapacağı tüm faaliyetleri gerçekleştirmek. Üzerindeki gelişmiş kameralarla hem manzara aktarıyor, hem de aygıtın önünde bulunan robot kolları vasıtasıyla sondaj platformunun talimatları çerçevesinde kesme biçme süreçleri, conta değiştirme, kuyu başı temizleme üzere işleri yapıyor.
Yaklaşık 3 bin metre derinliğe kadar operasyon yapabilme kabiliyetine sahip bir robottan kelam ediyoruz. Hatta şunu da söyleyeyim istenildiği takdirde kimi değişiklikler ve güncellemelerle Kaşif’in 6 bin metre derine inmesi mümkün oluyor.”
Yerlilik oranı giderek artıyor
Savunma sanayiinde ya da yakın alanlarda bir aygıt ile karşılaşınca hepimizin aklına birinci gelen sorulardan biri yerlilik oluyor. Can Emre Bakım merakları gideriyor ve Kaşif 1’in yerlilik oranının yüzde 53 civarında olduğunu söylüyor.
Kaşif 2’de bu oran yüzde 65 düzeylerine yükselmiş. Yaklaşık 6 ayda üzere kısa bir müddette böylesine değerli bir gelişim, gelecek projeler için ümitlendiriyor. Genel Müdür Bakım’ın anlattığına nazaran Kaşif 3 ve sonrasında yerlilik oranı yüzde 70’in üzerinde olacak.
Dünyada bunu üretebilen 4 ülkeden biriyiz
ARMELSAN Savunma Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre Bakım, projenin maliyetleriyle ilgili de birtakım ayrıntıları paylaşıyor. Yurt dışında emsal özelliklerde bir aygıtın yaklaşık maliyetinin 6 milyon euro olduğunu öğreniyoruz.
Natürel ki Kaşif 1 ve Kaşif 2 ülkemizde üretildiği için maliyet çok daha aşağılara düşüyor. Buradaki en kritik konulardan biri de Kaşif için harcanan maliyetlerin büyük çoğunluğunun yurt içinde kalması. Yani dışarıya döviz çıkmaması açısından da bedelli bir iş var ortada.
Pekala bu şekil araçları herkes üretebiliyor mu? Bakım, dünyada daha evvel yalnızca 3 ülkenin bu araçlardan üretebildiğini söylediğinde çok şaşıyoruz. Bakım bizi daha da şaşırtmak istiyor ve Kaşif 2’nin dünya üzerindeki en yüksek itiş gücüne ve hidrolik güce sahip olan insansız su altı aracı olduğunu söylüyor.
Kaşif’e gereksinim daha da artacak
Can Emre Bakım şunları söylüyor: “Gaz bulunan alanda kuyu tamamlama dediğimiz bir evre var. Bu evrede bulduğunuz gazı kıyıya taşıma faaliyetlerini yürütüyorsunuz. Bu faaliyetler de yalnızca sondaj gemisiyle değil onları destekleyen ‘platform takviye gemileri’ ile yapılıyor. Ve bu platform takviye gemilerinde de yaklaşık olarak her bir gemi için iki insansız su altı aracı gereksinimi doğuyor kuyunun tamamlanabilmesi için.
Bunları şu sebeple anlatıyorum; Türkiye Mavi Vatan’da arama çalışmalarına devam ettikçe, bulduğu gazı kıyıya taşımak istedikçe yeni Kaşif’lere de gereksinim duyulacak. Somut bir örnek vereyim; biliyorsunuz Sakarya gaz alanından müjdeli bir haber aldık. O gazın ülkemize ulaşması için 10 tane insansız su altı aracının tıpkı anda alanda faaliyet göstermesi gerekiyor.”
İnsan kolunun tüm hareketlerini yapabiliyor
Kaşif’in çok gelişmiş bir idare paneli var… Önünüzdeki çok sayıda ekrandan aşağıda olan bitenleri net bir formda görüyor, gereksiniminiz olan komutları çarçabuk iletebiliyorsunuz.
Dikkatimizi çeken bir öteki nokta Kaşif’in çabucak önünde yer alan iki kol. Bakım bunların ‘robotik kol’ olduğunu söylüyor. Kollardan birisi 5, oburu 7 işlevli. 5 işlevli olan kol daha güçlü ve robotun ağır bir cismi taşıması ya da kendini bir yere sabitlemesi üzere durumlarda devreye giriyor.
Öteki kol ise bir insan kolunun tüm hareket kabiliyetlerine sahip. İşin hassas çalışılması gereken noktalarında temel rol onun oluyor. El aletlerini kullanıp üstten gelen talimatları yerine getiriyor.
Şayet binlerce metre derinde kesme, sıkma, temizleme, conta değişikliği üzere gereksinimleriniz olursa 7 işlevli kol kısa müddette isteklerinizi yerine getiriyor.
Armelsan Savunma yalnızca Kaşif’i yapmıyor demiştik. Şirketin İdare Heyeti Lideri Uzman Karakaş ve Genel Müdür Can Emre Bakım ile öbür projeleri de konuşuyoruz. Her biri son derece heyecan verici işler.
Pendik Teknopark’tan çıkarken bir yandan Kaşif 2’nin Mavi Vatan yolcuğunu hayal ediyor, başka yandan Türkiye’nin savunma sanayii alanında geldiği noktayı düşünüyoruz. Ve tüm bunların bizi çok daha güçlü bir geleceğe emin adımlarla taşıdığını bir kere daha anlıyoruz.
