Haklı nedenle işten ayrılırken yahut işveren çıkışınızı verdiğinde kanunlara nazaran çalışanlara hakları teslim ediliyor. Bunlardan bir tanesi de …
Halbuki ihbar da tıpkı kıdem tazminatı üzere çalışanın teminatı niteliğindedir. Pekala kimler, nasıl alır? Yasaya nazaran; patron emekçisini işten çıkarmadan evvel bunu çalışanına bildirmek zorunda.
8 HAFTAYA KADAR ÇIKIYOR
Bildirim, çalışma mühleti 6 aydan kısaysa (1 gün dahi olsa) 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl ortasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl ortasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta evvel yapılmalı.
Posta’nın haberine nazaran; 4-5 yıllık personele ‘eşyalarını çabucak topla çık’ denemiyor. Mukaveleyi bugün fesheden patron 8 hafta daha emekçiyi çalıştırmak zorunda. Bu 8 haftalık vakte ‘ihbar süresi’ deniliyor.
İSTİFA EDEN OLURSA ÖDER
Kimi durumlarda işveren personelin bir dakika dahi orada kalmasını istemeyebilir. Patron 5 yıllık çalışanını çabucak işten çıkarmak isterse, 8 haftalık fiyatı ‘peşin’ ödemek zorunda.
Bu paraya da ‘ihbar tazminatı’ deniyor. Çalışan 1 yıllık süreyi aştığı için ihbara ek olarak kıdemini de alır. Tabi yasalar tek taraflı değil. Emekçileri koruduğu kadar patrona de haklar sağlıyor.
Bir diğer deyişle personel işvereni yüzüstü bırakıp ‘ben çabucak gidiyorum’ diyemez. İşverenin, 1 yıllık emekçisine istifa ettiği gün ‘yerine adam bulana kadar 4 hafta çalış’ deme hakkı var. Personel çalışmazsa 4 haftalık fiyatı öder, emeklilik ve haklı fesih üzere nedenler yoksa kıdem tazminatı da alamaz.
DENEME MÜHLETİ DAHİL
İhbar tazminatına hak kazanmak için mukaveledeki koşulları bilmekte yarar var. Birtakım iş kontratlarında deneme müddetleri yer alır. Örneğin 2 aylık deneme müddeti içerisinde işten çıkarılanlar, maalesef ihbar tazminatına hak kazanamıyor.
Natürel bunların da istisnaları var. Yeni kurulan ve birinci sefer personel çalıştıracak bir işyeri değilse, sigorta girişinin işe başlamadan evvel yapılmış olması mecburî. Yani 1 gün çalışan, ‘sigortam daha yok, tazminat alamam’ diye düşünmesin.
KIDEM ÜZERE TAVANI YOK
Kıdem tazminatının her 6 ayda bir güncellenen yasal tavan hududu (şu anda 8 bin 284 lira) bulunurken, ihbar tazminatında bir tavan fiyat olmuyor.
NASIL HESAPLANIR?
Brüt maaşı 6.000 TL olan ve 5 yıl çalışması bulunan emekçiye 8 haftalık tazminat ödenir: 6.000/30 gün = 200 TL günlük200 x 7 gün = 1.400 TL haftalık, 8 hafta x 1.400 = 11.200 TL brüt ihbar tazminatı, Gelir Vergisi: 11.200 x Yüzde 15 = 1.680 TL, Damga Vergisi kesintisi: 11.200 x Binde 7.59 = 85 TL, 11.200-(1680 + 85) = 9.435 TL net ihbar tazminatı ödenir.
