1 Ekim 2008’den evvel çalışmaya başlamış yahut emekli olmuş bir kişi, emekli olduktan sonra 4/a’lı olarak tıpkı yahut öbür bir patrona bağlı …
Milliyet’ten Cem Kılıç’ın yazısı:
Bu nedenle günümüzde birçok personel yaşlılık aylığı almasına karşın çalışmaya devam edebilmektedir. Hem yaşlılık aylığı almak hem de kıdem tazminatına hak kazanmak personellerin bu yolu tercih etmelerinin en önemli nedeni.
Bütün emekçiler açısından bağlı bulundukları kanunla yahut Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle şurası kurum yahut sandıklardan yaşlılık, emeklilik yahut malullük aylığı veyahut toptan ödeme almak maksadıyla işten ayrılmaları kıdem tazminatına hak kazandıran bir durumdur.
Ayrıyeten sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için çalıştığı işinden ayrılması ve yazılı istekte bulunması gerekmektedir. Bu nedenle emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek çalışma imkanı bulunan emekçiler hem yaşlılık aylığını bağlatmak, hem de kıdem tazminatı alabilmek için istifa etmeyi tercih etmektedirler.
YARGITAY NE DEDİ?
Yargıtay, emeklilik nedeniyle işten ayrılan çalışanın tekrar birebir iş yerinde çalışmaya devam etmesi halinde, emekli olunan tarihte kıdem tazminatı ödenmişse, kıdem hakkının sıfırlandığı tarafında kararlar vermişti.
Yani, emekli olup kıdem tazminatı aldıktan sonra birebir iş yerinde çalışan kişi için yeni bir çalışma periyodu başlamakta ve hem bir yıllık minimum müddetin baştan başlaması, hem de son mühlet üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi kelam konusu olmaktaydı.
Çalışanın bu iş yerinden tekrar ayrılırken ödenecek olan kıdem tazminatının da emekli olduktan sonraki devir üzerinden hesaplanması gerektiği belirtilmekteydi.
MAHSUBA MEVZU OLUR
Yargıtay yakın tarihli bir kararında, 01/01/1995 – 03/02/2015 tarihleri ortasında birebir iş yerinde depo sorumlusu olarak çalışan çalışanın iş mukavelesinin 06/12/2013 tarihinde emeklilik sureti ile sona erdiğini fakat personelin çalışmaya devam ettiğini ve 03/02/2015 tarihine kadar çalıştığını, bu tarihte kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacak halde iş mukavelesinin sona erdiğini belirtmiş, kıdem tazminatının hesabı bakımından, mülga 1475 sayılı İş Kanunu 14/2 hususu uyarınca her iki çalışma devri birleştirilmek sureti ile hesaplamaya gidilmesinin ve emeklilik sebebi ile kısmi olarak ödenen, kıdem tazminatının mahsubunu isabetli bulmuştur.
Bunun manası, evvelki kararların bilakis emeklilik nedeniyle ödenen kıdem tazminatının evvelki periyodu sıfırlamadığı, kıdem tazminatının son işten ayrılma tarihindeki fiyat ve bütün müddet üzerinden hesaplanması gerektiği, evvelki ödenen kıdem tazminatının yalnızca mahsuba mevzu olacağıdır.
AYLIĞI KESTİRMEDEN OLMAZ
Emekli olduktan ve kıdem tazminatını aldıktan sonra SGDP ödeyerek, yani aylığını kestirmeden çalışan kişi çalışmasını sonlandırmak istediğinde, emekli olmak nedeniyle tekrar kıdem tazminatı talep edemez.
Lakin SGDP ödemek yerine aylığını kestirip çalışmaya devam ederse, istediği vakit çalışmasını sonlandırıp patrondan kıdem tazminatı talep edebilir. Münasebetiyle, emekli olup tekrar çalışmaya devam edecek olan şahıslar bu tercihi yaparken kıdem tazminatı konusunu da dikkate almalılar.
SGDP ödeyerek çalışmaya devam edenler, patronun işten çıkarması halinde yahut haklı nedenleri ile işten ayrılmaları durumunda kıdem tazminatı alabilirler.
İKİ BAŞKA PERİYOT NASIL HESAPLANIR?
Kimi vakit emekçi ile patron ortasındaki inanç münasebetinden kaynaklı, yaşlılık aylığı alarak çalışmaya devam etmenin neredeyse kesintisiz çalışmaya devam etme olarak görülmesi nedeniyle, yaşlılık aylığı almak için iş mukavelesinin sona erdirilmesinde kıdem tazminatı ödenmemektedir.
Emekçi de hala çalıştığı bir iş yeri olması nedeniyle, son fiyat üzerinden kıdem tazminatı almak beklentisiyle kıdem tazminatını takip etmemektedir. İş kontratı tam olarak sona erdiğindeyse personelin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı, kazandıysa hangi fiyat üzerinden hak kazandığı üzere sorular gündeme gelmektedir.
Daha evvel kıdem tazminatını almamasına karşın, emekçinin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı son işten ayrılma nedenine nazaran mi yoksa emeklilik öncesi ve sonrası farklı ayrı değerlendirmeye tutulup, iki neden başka ayrı mı değerlendirilecektir?
ZAMANAŞIMI SAVI
Yargıtay yakın tarihli bir kararında bu durumu açıklamıştır. Personelin son işten ayrılma nedenini özel nedenler olarak belirttiği, haklı bir nedene dayanmadığı olayda, emeklilikle sona eren birinci devir çalışması için kıdem tazminatına hak kazandığını, birinci periyot çalışması için belirlenecek kıdemi üzerinden ve birinci sona erme tarihindeki fiyatı baz alınarak kıdem tazminatı ödenmesi gerektiğine, sonraki devir içinse kıdem tazminatına hak kazanılmadığına karar vermiştir.
Karardan çıkan sonuca nazaran, personel yaşlılık aylığı almak için ayrıldığında kıdem tazminatına hak kazanmıştır. İlgili tarihteki fiyatın temel alınması bunu net bir biçimde ortaya koymaktadır.
Karar personelin sonradan kıdem tazminatına hak kazandıracak formda iş kontratını sona erdirmemesi halinde en azından birinci periyodu muhafazası açısından değerlidir. Başka yandan ilgili karardan hareketle ikinci sona ermenin de kıdem tazminatına hak kazandıracak halde olması halinde iki periyodu birbirinden ayırması, evvelki periyodu birinci sona erme tarihindeki fiyatla sonlandıracak olması nedeniyle çalışanın aleyhine sonuçlar da doğurabilecektir. Bu halde bir kıymetlendirme ileride zamanaşımı tezlerini da gündeme getirebilecektir.
