17 günlük tam kapanma müddetince çalışma hayatındaki muafiyetler belirlendi. Çalışma dokümanı alınabilen bölümlerde çalışanlar kapanma devrinde …
Milliyet’ten Cem Kılıç’ın yazısı:
Muafiyet kapsamında olmayıp sokağa çıkma yasağına tabi olan işyeri ve şahıslar için ise birinci tercih uzaktan çalışma.
Fakat uzaktan çalışmaya uygun olmayan işler için kısa çalışma ve nakdi fiyat takviyesi devrede. Dün kısa çalışmanın kapanma devrinde nasıl uygulanabileceğini anlatmıştım.
Bugün ise fiyatsız müsaade ve nakdi fiyat takviyesinin kapanma mühletince hangi kaideler dahilinde ve kimler için uygulanabileceğini açıklayacağım.
Fiyatsız müsaade kapsamı
İş Kanunu’na 16 Nisan 2020 tarihinde eklenen süreksiz 10. husus uyarınca, her türlü iş ve hizmet kontratı, personelin ahlak ve düzgün niyet kurallarına ters davranışı nedeni hariç 30 Haziran 2021 tarihine kadar feshedilemiyor.
Öteki yandan 17 Nisan 2020 tarihinden itibaren patronlar çalışanları kısmen ya da büsbütün fiyatsız müsaadeye gönderebiliyor. Salgın periyodunda uygulanan bu tip fiyatsız müsaade için patronun emekçiden onay alması gerekmiyor.
Ayrıyeten personel bu formda fiyatsız müsaadeye gönderilmiş olmak nedeniyle işyerinden tazminatını alarak da ayrılamıyor. Bu düzenleme hala devam ettiği için tam kapanma sürecinde muafiyet kapsamında olmayan, muafiyet kapsamında olsa bile talep azlığı nedeniyle işyerinde çalışmasına gerek duyulmayan emekçilerin patron tarafından fiyatsız müsaadeye gönderilmesi mümkün.
Takviyenin kapsamı
Patronun emekçilerini fiyatsız müsaadeye göndermesinde rastgele bir kısıtlamaya tabi olması kelam konusu değil. Hasebiyle patron bütün personellerini fiyatsız müsaadeye gönderebilir. Lakin fiyatsız izindeki emekçilere nakdi fiyat dayanağı ödenebilmesi için birtakım koşullar var. Bu kuralları şu halde özetlemek mümkün:
Öbür yandan fiyatsız müsaadeye çıkartılan çalışana nakdi fiyat dayanağı ödenebilmesi için çalışanın SGK’ya makul doküman çeşitleri ile bildirilmiş olması gerekiyor.
Örneğin Türk patronlar tarafından toplumsal güvenlik mukavelesi imzalanmamış ülkelere götürülerek çalıştırılan Türk çalışanları nakdi fiyat dayanağından yararlanamıyorlar.
Tekrar 4447 Sayılı Kanun’un kapsamında olmak kaidesini sağlayamadıkları için part time çalışıp çalışmadığı günler için isteğe bağlı olarak prim ödeyip işsizlik sigortası primi ödemeyenlere de nakdi fiyat takviyesi ödenmiyor.
1-) 4447 sayılı Kanunun kapsamında olmak 2-) 17 Nisan 2020 öncesinde işe alınmış olmak 3-) Kısa çalışma ödeneği almıyor olmak 4-) Emekli aylığı almıyor olmak
BİRTAKIM İSTİSNALAR VAR
Nakdi fiyat dayanağı ödenebilmesi tarafındaki kaidelerden 17 Nisan 2020 öncesi işe alınmış olma koşulunun iki istisnası var.
1-) 1 Aralık 2020 ve sonrasında işe alınan şahıslar şayet Ağustos 2020’de sigortalı değil ve işe alındıkları işyerinde Ocak 2019 ila Nisan 2020 periyodunda en az sigortalı bildirilen aydaki sigortalı sayısına ek olarak istihdam edilmişlerse nakdi fiyat takviyesinden yararlanabiliyorlar.
2-) NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına nazaran 56 kodunda faaliyet gösteren işyerleri ile 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 yahut 96.04.03 kodlarında faaliyet gösteren işyerlerindeki emekçilerden Mart 2021 devrinde bu işyerlerinde çalışmış olanlar nisan ve mayıs aylarında nakdi fiyat dayanağından yararlanabiliyorlar.
Münasebetiyle bir evvelki İçişleri Bakanlığı genelgesiyle kapatılan işyerleri olan hamam, sauna, internet kafe, yüzme havuzu, spor salonu üzere işyerleri ile yeme içme dalındaki personeller için nakdi fiyat takviyesinden yararlanmada 17 Nisan 2020 öncesinde işe alınmış olma kuralı esnetilmiş durumda.
Ayrıyeten geçtiğimiz yıl hayata geçirilen ve istihdam taahhüdü bulunan teşvik kapsamında işe alınmış personellerin de 17 Nisan 2020 öncesi işe alınmış olma koşulu aranmadan nakdi fiyat dayanağından yararlanılması mümkün.
GÜNLÜK NET 50 TL
Nakdi fiyat takviyesinin meblağı nisan ayı ile birlikte günlük net 50 TL’ye yükseltilmişti. Bu çerçevede nisan ayının tamamında fiyatsız izinde olan bir personele net 1500 TL nakdi fiyat takviyesi ödenecek. Öteki yandan mayıs ve haziran ayları için de nakdi fiyat dayanağının fiyatı günlük net 50 TL olacak ve nakdi fiyat takviyesi ödemelerinden damga vergisi kesilmeyecek.
ÖDEME 9 MAYIS’TA
Nakdi fiyat dayanağından yararlanacak çalışanların SGK’ya bildiriminin patronlar tarafından sonraki ayın 3’üne kadar yapılması gerekiyor. Bu çerçevede SGK’ya yapılan bildirimler İŞKUR tarafından denetim ediliyor ve ayın 8’ine kadar süren bu süreç sonunda ayın 9’unda nakdi fiyat takviyesi ödemeleri yapılmaya başlanıyor.
Nisan ayına ilişkin nakdi fiyat takviyesi ödemeleri 9 Mayıs prestijiyle sistemde IBAN numarası bulunan personellerin banka hesaplarına, IBAN’ı bulunmayan çalışanlara ise PTT kanalıyla ödenecek.
