Maddelerimiz hem patronları hem de çalışanları koruyan düzenlemeler içeriyor. Çalışanları koruyan haklardan birisi de kıdem tazminatı. En az 1 …
Burada 1475 sayılı yasanın 14. hususunda kimi istisnalar da sayılıyor. Yani istifa edildiğinde de birtakım durumlarda kıdem tazminatı alınabiliyor.
Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in ilgili yazısı şöyle; Kıdem tazminatı hesaplanırken her yıl için bir brüt fiyat olarak veriliyor. Bu fiyat belirlenirken de yalnızca maaş değil yıl içinde tertipli olarak ödenen tüm paralar hesaba dahil ediliyor.
KARŞI TARAFA BİLDİRİLMELİ
İşten ayrılan çalışanlar için ikinci bir tazminat ödemesi daha gerçekleşiyor. Buna da ihbar tazminatı deniliyor. İhbar tazminatı alabilmek için kıdem tazminatını hak etme kaidesi da bulunmuyor.
Üstelik 1 yıl değil 6 ay çalışmak kâfi oluyor. Maddelerimize nazaran patronun de personelin de iş kontratını feshedeceğini belirli bir müddet evvel karşı tarafa bildirme mecburiliği bulunuyor.
Bu süreyi de o işyerindeki kıdeminiz yani çalışma vaktiniz belirliyor. Bu mühlete uymadan işten çıkartılan çalışanlara kıdemine nazaran ihbar tazminatı peşin olarak ödeniyor. Bu bakımdan emekli veya emekli olmayan emekçi ayrımı yapılamıyor.
PERSONEL DE ÖDEME YAPABİLİR
İş Kanunu’nun 17. Hususundaki düzenlemeye nazaran, ihbar müddetine uyulmadığı vakit ihbar tazminatı ödenmesi gerekiyor. İhbar müddeti 6 aydan 1,5 yıla kadar olan çalışma müddeti için 4 hafta olurken, ödenecek fiyat de 1 aylık maaş oluyor.
1.5 yıldan 3 yıla kadar çalışanlar için 6 hafta ve 1,5 aylık maaş, 3 yıldan fazla çalışma için ise 8 hafta yani 2 aylık maaş formunda ödeniyor. Bu mühletler minimum olup mukaveleler ile artırılabiliyor.
Şayet personel bu mühletlere uymadan işten ayrılırsa bu sefer patrona birebir formda ödeme yapıyor. İhbar tazminatı böylelikle iki taraflı bir uygulama olarak bedellendiriliyor. Yeniden patron fesih hakkını berbata kullanmışsa bu müddetlerin üç katı fiyatında makus niyet tazminatı da ödüyor.
MÜRACAAT İÇİN 5 YIL KAİDESİ
Kıdem ve ihbar tazminatını alamayan ya da kendilerine eksik ödeme yapılan çalışanlar, arabulucuya başvurarak hakkını arayabiliyor. Arabulucuya müracaat için vakit aşımı 5 yıl.
Yani işten ayrıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde müracaat yapmak gerekiyor. Arabulucu mevzuyu en fazla 4 hafta içinde sonuçlandırıyor. Şayet uzlaşma sağlanamazsa, çalışan hakkını iş mahkemesinde dava açarak arayabiliyor.