Şişmanlığın gizli nedenleri

Dünyada ve ülkemizde giderek artan ve kalp, kanser, diyabet üzere hastalıklarla yakın münasebeti olan obezite sıhhatimiz için önemli bir tehdit. Üstelik çocuklar da dahil tüm yaş kümesinde görülme sıklığı süratle artıyor. Dünya nüfusunun neredeyse yüzde 70’inin fazla kilolu olduğunu belirten İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, ‘’çağın salgın hastalığı’’ olarak nitelendirilen obezite gelişimine etrafımızdaki kimyasalların da büyük tesiri olduğunu belirterek, bu tehlikeyi şöyle açıkladı:

Prof. Dr. Osman Erk

OBEZOJENLERE DE DİKKAT!

Hormonalsistemi bozarak kilo alımına neden olan toksik kimyasallara ‘obezojenler’ ismi verilir. Obezojenler, birçok biçimde obeziteye yol açar. Tesirlerini; yağ hücrelerini artırarak, metabolizmayı yavaşlatarak; açlık ve tokluk sistemlerini bozarak, tiroit üretimini etkileyerek; insülin direnci yaratarak yahut pankreası tahrip ederek gösterirler.

Plastikler, katkılı-hormonlu-tarım ilaçlı besinler, birtakım kozmetikler, paklık eserleri, böcek ilaçları, kimi mobilyalarda, perdelerde, halılarda kullanılan alev almayı geciktirici hususlar, birtakım oyuncaklar, ilaçlar, sigara dumanı ve hava kirliliği obezojenler olarak tanımlanır. Etraf kirliliği obezite problemini daha da büyütmektedir. Bebekler, çocuklar, gebeler ve yaşlılar obezojen kimyasallara çok daha hassastır. Üstelik hormon istikrarındaki bozulmalar kısırlık, erken ergenlik, kanser, otizm, hiperaktivite  üzere problemleri da tetikler. Çok az ölçülerinin bile tesiri çok fazla olabilir.

NE ÜZERE TEDBİRLER ALABİLİRİZ?

Obezite ve diyet üzerine yapılan 87 bilimsel çalışmanın tahlilinde bitkisel yüklü beslenmenin kilo vermede en faal yol olduğu gösterilmiştir. İşlenmiş yiyeceklere dayalı bir diyet ve hareketsiz hayat sıhhatin en büyük düşmanıdır. Fizikî idman ve yeme alışkanlıklarındaki bariz değişiklikler obezite ve obeziteden kaynaklanan diyabet üzere kronik hastalıkların oluşumunu yüzde 60 oranında azaltır. Doğal zımnî tehlike ‘hormon bozucu’ kimyasallardan da mümkün olduğu kadar kaçınmak gerekir. Konserve ve hazır besin tüketiminizi azaltmaya çalışın. Ağır metal içeren derin deniz balıklarından, antibiyotik içeren çiftlik balıklarından ve yağlı etlerden uzak durun. Yanmaz, yapışmaz tencere ve tavaları kullanmayın. Besinleri tüketirken ve saklarken plastik yerine cam eserler tercih edin. Plastiklerdeki Bisfenol A hususu, kasa ve ATM fişlerinde de bulunur. Münasebetiyle bu fişlerle de sık temastan kaçının. Pek çok kimyasal içeren ve kozmetik eserleri ve deterjanları az ölçüde kullanın. Mümkünse doğal olanlarını tercih edin. Alev geciktirici eser uygulanmış mobilyaları, perdeleri, halıları satın almayın. Antibakteriyel eserler kullanmayın. Kimyasallar konut tozunda da birikebilir. Bu nedenle nemli bezlerle tozlu ortamları sık sık temizleyin. Oda kokuları kullanmak yerine bulunduğunuz ortamı havalandırın. Sinek kovucular yerine de lavanta, nane, limon üzere doğal uçucu yağlar kullanın. Doktora müracaattan destek ilaç almayın. Özetle hayatınızdaki kimyasalların mümkün olduğu kadar azaltmaya bakın.

2011’DE ACİL TEDBİR DAVETİ YAPILMIŞTI

2011yılında Birleşmiş Milletler eski Genel Sekreteri Ban Ki-moon bütün dünyaya çok kıymetli bir ihtarda bulunarak obezite ve obeziteden kaynaklanan hastalıklara şöyle dikkat çekmişti: “Dünya ölüyor… Vebadan, gripten, Ebola’dan, AIDS’ten değil; daha çok obeziteden kaynaklanan bulaşıcı ama mikrobik olmayan hastalıklardan (diyabet, kalp hastalıkları, kanser, bunama) ölüyor. Bu hastalıklar günümüzde hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde bulaşıcı hastalıklara nazaran çok daha büyük bir tehdittir. Acil tedbirler alınması gerekir.’’

BEL KALINLAŞTIKÇA ÖMÜR KISALIR

Türkiye Obezite Araştırma Derneği’ne nazaran ‘obeziteye neden olduğu bilinen çok sayıda faktör içinde en kıymetlileri çok ve yanlış beslenme, fizikî aktivite azlığıdır. Klasik doğal besinlerin yerini; gücü ağır, hazır, yarı hazır, süratli tüketilen işlenmiş besinler almıştır. Rafine tahıllar ve rafine şeker tüketiminin artması, baklagil ve zerzevat tüketiminin azalması, sürece metotları günlük diyetteki rafine karbonhidrat ölçüsünü artırmıştır. Fruktozdan varlıklı mısır şurubu yiyecek ve içeceklerde bol ölçüde kullanılmaya başlamıştır. Hazır ve yarı hazır besinlerle tuz tüketimi, hayvansal protein ve yağ, bitkisel sıvı yağ, trans yağ ve margarin tüketimi artmıştır. Kalori ve yağ kısıtlaması ömrü uzatmada ek olumlu bir tesire sahiptir. Sıvı kalorileri lif içermedikleri için açlık hissini gideremezler. Meyve suları ve şekerli içecekler obezitenin değerli nedenleri ortasında yer alır. Beliniz ve boynunuz ne kadar kalınsa ömrünüz o kadar kısalır.