Şişeler makineye paralar e-cüzdana… Depozito iadesi 1 Ocak’ta başlıyor

Türkiye’de sıfır atık maksadına ulaşmada en kritik dönemeçlerden olan depozito iade sistemine geçiş çalışmalarında sona gelindi. Cam, plastik ve metal ambalajlı su, kola, meyve suyu, bira tipi içecekler için büfe, bakkal, marketlerde 25 kuruş depozito ödenecek. Türkiye Emlak İştirak Bankası’nın altyapısı üzerinden e-cüzdan açılarak, vatandaşın geri dönüşüme attığı her bir şişe için 25 kuruş eklenecek. Biriken paralar alışverişlerde kullanılabilecek.

HEDEF 500 MİLYON EURO KAZANÇ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye Etraf Ajansı’nın idaresinde çalışmaları sürdürülen Depozito İdare Sistemi’ne (DYS) 1 Ocak 2025 prestijiyle başlanması hedefleniyor. Birinci olarak 1 Ocak 2021 tarihinde geçilmesi öngörülen lakin çeşitli nedenlerle hazırlık süreci sarkan DYS, 100 mililitre ile 3 litre ortasında yer alan tek kullanımlık içecek ambalajları için başlayacak.

Türkiye’de bu büyüklükte yıllık 20 milyar adet cam, plastik, alüminyum ambalajlı içecek tüketildiğini belirten bakanlık yetkilileri, bunların toplanmasıyla iktisada yıllık 500 milyon yarar sağlanmasını hedeflediklerini anlattılar.

MAKİNELER NEREDE OLACAK

2025 yılı içinde tüm vilayet ve ilçelerde 5 bin noktada geri alım sistemi kurulacak. Depozito iade makineleri öncelikli olarak belediyeler, millet bahçeleri ve üniversitelere yerleştirilecek. Sistem, 1 Ocak 2025’ten itibaren işlemeye başlayacak ve depozito iade makineleri 2025 mühletince zincir marketler, alışveriş merkezleri, oteller, restoran ve kafeterya üzere alanlara yaygınlaştırılacak.

ÖDEMELER NASIL YAPILACAK

Depozito iade makinelerinin ithalat edilmesi yerine yerli imkânlarla üretilmesini hedeflenirken, vatandaş iade ettiği her bir şişe, kutu için depozito bedeli, bakanlığa bağlı Türkiye Emlak İştirak Bankası üzerinden açılacak e-cüzdan hesabında toplanacak. Biriken paralar tüm alışverişlerde kullanılabilecek.

Hürriyet’e bilgi veren bir dal temsilcisi; metal, cam, plastik gereçten üretilmiş bu ambalajlar için belirlenen 25 kuruşluk depozito bedelinin çok düşük olduğunu, 2021 yılında geçiş planları yapılırken belirlenen bu kıymetin 1 lira üzerine çıkarılması gerektiğini söyledi. Aksi halde sistemin ziyan edeceğini, iştirakin düşük kalacağını tabir eden temsilci, Almanya’da şişelerde geri dönüşüm oranının yüzde 90 düzeyine yükseldiğini anımsattı.