Türk İHA ve SİHA’ları savaşın gökyüzündeki kahramanı oldu, istikrarları değiştirdi. Türk SİHA’ları artık gökyüzüne hakim, başarısı lisanlara …
Türk SİHA’laları Karabağ’da savaşın seyrini Azerbaycan lehine nasıl değiştirdi?
Muharebe 44 gün sürdü. 44 gün boyunca filolar halinde Bayraktar TB-2 SİHA’larımız keşif, gözetleme o temel misyonu esasen. Bunun yanında keşif ve gözetlenen ögeleri işte hava savunma sistemlerini ki hava savunma sistemleri hava gücünü etkisiz hale getirmek için heyeti çok gelişmiş sistemler, bunları etkisiz hale getirdi. Bunun yanında tankları, bunun yanında zırhlı araçları doğal çok ağır bir obüs ve top bataryalarından bahsedebiliriz kara hava harekatında. Onların etkisiz hale getirilmesinde kullanıldı. Filolar halinde gece gündüz 7/24 aralıksız her türlü meteoroloji şartında vazife yaptı.
Pekala, artık başarısıyla tüm dünyanın gündemine gelen Türk SİHA’ları nasıl çalışıyor?
Selçuk Bayraktar: Konuştuğumuz insansız hava araçları aslında robot uçaklar. Yani içinde bayraktar TB-2’nin 40’a yakın bilgisayar var. Tekrar Akıncı insansız hava aracımızda 100’e yakın bilgisayar var. Bunların hepsi yazılımlarla çalışıyor ve bu yazılımları, donanımları, elektronikleri biz geliştiriyoruz. Muhabere alanında büyük bir kuvvet çarpanı oluyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bunları hem ağır kullanımı hem de bilgi birikimiyle yıllar içinde oluşmuş dünyada alışılmış en ileri seviyede kullanan tahminen de tek yani muharebe alanında bu kadar ağır kullanan tek ordu diyebilirim. Bunun yanında da bu kadar faal kullanan dünya liderliğine oturmuştur diyebilirim.
Savaş alanında farklı denklemler var. Artık savaş yalnızca göğüs göğüse değil elektronik sistemlerle yürütülüyor. Karabağ’da da bu türlü oldu…
Selçuk Bayraktar: Karabağ harekatında da misal bir durum vardı. Çok gelişmiş elektronik harp sistemlerine karşı SİHA’larımız etkilenmeden misyon yapmak durumundaydı. Allaha şükür harekat çok kısa müddette muvaffakiyetle tamamlanmış oldu ve içimizde kanayan o yara bir manada kapanmış oldu diyebilirim.
Artık Türkiye SİHA’larda dünya markası… Bayraktar SİHA’ların özellikleri neler?
Doğal bu bir yarış ülkemiz bu alanda dünya markası olmayı başardı. Bayraktar TB-2 SİHA’ dünyada hem milletlerarası basında hem uzman savunma yayınlarında kendi sınıfında dünyanın en güzel SİHA’sı olarak nitelendiriliyor ki SİHA dediğimizde aslında robotik bir uçaktan bahsediyoruz. Yani konvansiyonel bir uçaktan da değil, bu sınıftaki bu boyuttaki uçağı düşünecek olsanız ondan çok daha karmaşık teknolojilerle donatılmış dijital bir makineden bahsediyoruz. Daima inovasyon, daima geliştirme, daima ilerleme gerekiyor ve hiç bitmiyor. Siz bir şey yapıyorsunuz çabucak karşılığında diğer bir şey geliyor yahut dünyanın diğer bir tarafından diğer bir yenilik çıkıyor. Burada daima yenilemeniz gerekiyor.
“HEPSİNİ BİZ TASARLIYORUZ”
Yeni müjde ise, Akıncı TİHA… Türk havacılık tarihinin irtifa rekorunu kırdı.
Bunun yanında biz akıncı insansız hava aracını geliştiriyoruz. İşte Bayraktar küçük İHA’dan, gerimde gözüken Bayraktar küçük İHA’dan başlıyor 2005 yılında serüvenimiz. Ondan sonra adım adım büyüyen, işte 650 kiloluk Bayraktar TB2 40 bilgisayardan oluşuyor, Bayraktar küçük İHA’da 1 bilgisayar vardı. Bunda 40 tane farklı bilgisayar var, Akıncı’da 100’e yakın bilgisayar var, bunların hepsini biz tasarlıyoruz. Bütün elektroniklerini, bütün yazılımlarını, bütün aerodinamik aksamını biz tasarlıyoruz.
Akıncı şu an vazifeye hazır… Çok yakında TSK envanterine girecek…
Alışılmış Akıncı birinci uçuşunu 2019’da yaptı, 2019’un aralık ayında. O günden bu yana da biz hem prototiplerine hem de teslim edilmek üzere olan hava araçlarını yaptık. Şu anda seri üretimde, şu anda 9. hava aracı üretiliyor yani prototipler dahil olmak üzere. Yaklaşık bin sortiden fazla eğitim uçuşu gerçekleştirdi. Güvenlik güçlerimize eğitim uçuşlarını yaptı. Bu ayın sonunda da inşallah hem kursiyerlerimizin mezuniyet merasimi olacak yani güvenlik güçlerimiz kursiyer olarak bu eğitime katılıyorlar hem de teslimat merasimini yapmayı planlıyoruz. Bilhassa muharebe alanında havacılıktaki en büyük kuvvet çarpanı ve paradigma dönüşümü burada yaşanıyor
Aslında Türkiye’nin diğer hayalleri de var… Biri uçan otomobil Cezeri, oburu ise insansız savaş uçağı…
Bunun akıncıdan sonra natürel ortada gelecekteki maksadımız olarak Cezeri uçan arabayı bütün bu otonomi teknolojilerinin birleştiği yer olarak, bir hayal olarak, yani yarının yarısı diyebileceğim Cezeri’ye çalışıyoruz. Akıncı’dan çabucak sonra da yaklaşık yakın vakitte başladığımız alışılmış 10 yıldır hayaldi bu insansız savaş uçağı, dünyanın asıl gittiği yer de bu açıkçası. Yani 5. kuşak savaş uçaklarının bir manada sonunu getirdiği yani bir sonraki adımı olan savaş uçakları. Dünya halihazırda birkaç ülke bu teknolojiye çalışıyor.
“DÖNÜM NOKTASINDAYIZ”
Yalnızca havada değil karada da insansız teknolojiler revaçta, rekabet üst düzeyde…
Sadece havacılık alanında değil başka alanlarda da tekrar insansız kara araçları, insansız deniz araçlarına yanlışsız gittiğini görüyoruz. Hatta ülkemizde de bu alanda çalışan firmalar var, başarılı eserleri de var. İnşallah biz muharebenin bir manada boyut değiştirdiği, makas değiştirdiği dönüm noktasında ülkemiz şu anda hava araçlarında yani insansız hava araçlarında öncü durumda. Öteki alanlarda da bu gelişimin sürükleyici gücü olacaktır diye inanıyoruz. Bir defa ülkemiz 2000’li yılların başından itibaren insansız hava araçlarını kullanıyordu fakat biz bunları yurt dışından alıyorduk. Ve doğal ki insansız hava aracı olarak müttefiklerimiz bize bunları vermelerine karşın silahlı insansız hava aracını istediğinizde terörle gayret kapsamında vermiyorlardı. Hatta bir noktadan sonra lojistiğini de kestiler. Yeterli ki kestiler o ambargolar sayesinde ülkemiz işte en ufağından başlayarak kendi ulusal SİHA’larına sahip oldu. Bunun üzere ambargolar yıllardır var. Yani farklı farklı alt sistemlerle alakalı var ve her birinin açıkçası verilmemesi ülkemizin o alanının gelişmesine, o alanda bir yenilik yapmasına, o alandaki eksiğini kapatmasına sebep oluyor. Bu manada düzgün ki vermemişler diyebiliyorum.
Türkiye, insansız hava araçlarındaki üstün başarısıyla, ihracatını da katlamış durumda. Birtakım uzmanlar, SİHA’ların artık kaç ülkeye satıldığını biz bile bilmiyoruz diyorlar…
Selçuk Bayraktar: İşte bugün dünyaya damgasını vurabilecek çok yüksek teknolojili eserleri havacılıktaki en gelişmiş ülkelere dahi sattığımızı görebiliyoruz. Yani bunları dışarıdan yeri geldiğinde işte alamadığınız eserleri tahminen bugün ulusal SİHA’larımızın 5-10 katına mal edeceğimiz eserleri ki parasını verdiğiniz halde alamadığınız eserleri artık siz en gelişmiş havacılık ülkelerine, işte Ukrayna’ya, Polonya’ya yakın vakitte ve bunun yanında Katar’a, bunun yanında Azerbaycan’a ve olağan ismi mukavele basamağında olan şu anda doğal çok meşhur olduğundan 10’a yakın ülke var diyebilirim ve gelişmiş ülkeler, havacılıkta çok ileri ülkeler. Bunlara böylesine yüksek teknoloji bir eseri ihraç eder hale geliyorsunuz ve elbette bu eserleri geliştirmenize, bu teknolojileri geliştirmenizin başka bir ekonomik dayanak oluyor diyebilirim.
“İNSAN KAYNAĞIMIZI KENDİ İÇİMİZDE YETİŞTİRİYORUZ”
Türkiye, insansız hava araçlarındaki atılımını gençlerine borçlu. Yeni periyoda ahenk, inovasyon, ARGE ihracata büyük katkı da veriyor.
Baykar’ın bütün gelirlerinin çok büyük bir kısmı açıkçası ihracattan geliyor. Bütün bu teknolojik bilgi birikimini, bilgiyi oluşturmayı da en değerli konuda insan kaynağı. Yani burada biz bin 500 kişilik gencecik bir takımdan bahsediyoruz. Bunun 900’ü mühendis. Biz genelde kendi içimizde yetiştiriyoruz insan kaynağımızı. Yani çok geniş bir stajyer kümesi Baykar’da staj görüyor ve genelde stajyer arkadaşlarımız burada bu uçakları işte düşünün ki uçuş denetim bilgisayarından, yapay zeka bilgisayarlarına, bunun yanında aerodinamik bir kanatçıktan, işte fren balatasına kadar yani binlerce parçayı tasarlayan, sistemi tasarlayan mühendisler olarak çalışıyorlar. Bu yaşadığımız çağda en değerli konu insan ve fikir ve o fikri hayata geçiren ekipler. Münasebetiyle biz Bayraktar TB2 tümüyle dizaynları Türk mühendislerine ilişkin olan, Türk markası olan ve yüksek teknoloji olan bir eseri bu sayede geliştiriyoruz. Yani birebir beşerler tahminen yabancı firmalarda bakım mühendisi, satış elemanı olarak misyon alacakken bu değişim kelam konusu. Biz yaparız, yaptık mı en güzelini yaparız, bakış açısı, bizim mühendisimiz, bizim insanımız uğraş etti mi, azmetti mi, ahlaktan, etikten ayrılmadı mı olağan azami çabası göstereceğiz.
İnsansız teknolojiler artık hayatın her alanına girmek üzere. Gelecek bu teknolojilerde…
Geleceğin yarışına da çalışıyorsak tamam bitmiş bahislerde tahminen yarışamaya bilirsiniz dünyanın gelişmiş ülkeleriyle lakin geleceğin yarışlarında buna bir pürüz yok. Kâfi ki maksadınız net olsun, inancınız tam olsun, düsturunuz hakikat olsun dünyanın en uygununu yapabilirsiniz. Yani artık Bayraktar küçük İHA’yı yapmakla Akıncı’yı yapmak ortasında çok büyük bir fark yok aslında. Onu 10-15-20 kişilik bir takım yapıyordu, bunu da 500 kişilik. Şu anda bin 500 kişi Baykar, bin 500 kişilik bir takım yapıyor. Yani bizim insanımız mı yok. Kâfi ki inanalım, kâfi ki uğraş gösterelim ve elbette akıllı olacağız. Yani bitmiş bir bahiste, tümüyle kapanmış bir pazarda değil lakin yeni doğan alanda başarılı olabilirsiniz.
Türkiye paradigma değişimini başarmak üzere. Savunmada artık alan değil satan ülke pozisyonunda…
Sadece paradigma değişimiyle bile, bakış açısı değişimiyle bile ülkemiz savunma endüstrinde ki, savunma sanayi yüksek teknolojinin bütün dünyada lokomotifidir. Bütün dünyada bu türlü olmuştur bilhassa havacılık, uzay çalışmaları tekrar yani kullandığımız büyük teknolojiler savunma sanayinden doğmuştur. Bilgisayardan, telekomünikasyona, akıllı telefonlara, internetten gps’e bütün büyük teknolojilerin hepsinin kökü savunma sanayi araştırmalarında yatıyor. Bu teknolojinin savunma sanayindeki gelişmenin aynısının bir manada başka tüm sivil alanlara yayılması gerekiyor.
Salgın krizinde de Türkiye’nin teknolojideki yatırımlarının ehemmiyeti ortaya çıktı…
İşte bakın bu pandemide bir örneği bunun teneffüs aygıtlarıyla yaşandı. Çok kısa müddette ülkemizin bu alanda tahminen batıya nazaran çok daha az imkanı olmasına, birikimi olmasına karşın bakış açısı farkıyla biz 4 kurum bir ortaya gelerek sanayi bakanlığımız ve sıhhat bakanlığımız liderliğinde cumhurbaşkanımızın önderliğinde ASELSAN, Arçelik, Baykar, Biyosis ufak firma bir ortaya gelerek çok kısa bir müddette dünyada çok büyük şirket bunu yaparım dedi sonra yurt dışından getirdiler. Çok kısa müddette seri imalata hazır hale geldi.
Ve tüm dünyanın konuştuğu uçan otomobil projesi… Dünya artık uçan otomobilleri konuşuyor. Uçaklardan artık uçan otomobillere geçiş devri…
Tabii Cezeri bir hayal… Bugün dünyada da bu hayali paylaşan büyük, orta ve küçük birçok teşebbüs var. Biliyorsunuz bugünden çalışanlar 10 sene sonrasının teknolojisiyle yarının oyun kurucuları oluyorlar. Yani bir talihiniz olacaksa oyun kurucu olarak bugünden çalışmaya başlamanız gerekiyor o teknolojiye. Cezeri devam ediyor. Yani bizim bütün yaptığımız insansız hava aracı projelerinde açıkçası biz yüksek seviye otonomi üzerinde çalışıyoruz ve hepsi bir manada aslında Cezeri’yi uçurabilmek için yapılıyor. Yani hepsinde elde ettiğimiz birikim yani Akıncı’nın her saatinde elde ettiğimiz birikim, Akıncı’ya her bir teknolojik yenilikte ek ettiğimiz bir otonomi düzeyi Cezeri’nin uçabilmesi için. Yani uçan otomobilimizin uçabilmesi için bir manada. Zira bu çok daha karmaşık ve sofistike bir teknoloji, her istikametiyle o denli. Yani sistemi açısından bakacak olursanız o denli, batarya teknoloji açısından bakacak olursanız o denli. Hem çok emniyetli hem de çok akıllı olması gerekiyor bu aracın. Havacılığı herkesin kullanımına sunabilmek aslında bir manada ve büyük bir kolaylık. Münasebetiyle buna çalışıyor dünya devleri, biz de 2 yıldır çalışıyoruz. Birinci uçuşunu yaptık hatta dünyada büyük ilgi gördü.
“ADIM ADIM GAYEYE HAKİKAT İLERLİYORUZ”
Artık yakın gelecekte, kentlerde uçan otomobillerin gökyüzünde olması mümkün. Türkiye de o periyoda Cezeri projesiyle hazırlanıyor.
Yani aslında çok gelişmiş bir şey yapmasanız bile herkesi heyecanlandıran bir husus. Zira hepimizin hayaliydi açıkçası şöyle bir, bir manada uçan teleferiğe benzetiyorum yahut uçan atv diyebiliriz. Kırda bayırda şununla uçtuğunuzu düşünün hür bir biçimde. İşte bilgisayar birçok şeyi sizin için hallediyor, yalnızca joystickle yönetiyorsunuz. Bu inanılmaz bir keyif. Başta alışılmış sportif gayeyle kullanılır CEZERİ diye düşünüyorum. Sonrasında da herhalde 10-15 yılı bulabilir trafikte görmeye başlamamız. 2025 maksadı verenler var, 2023 amacı verenler var. İşte New York’ta Manhattan’dan havalimanına taksi servisi vereceğim diyenler var 2025’e kadar. Herkes yarışıyor, biz de yarışıyoruz. Bu iş de bu türlü açıkçası. Yalnızca yarışanlar bu alanda otun kurucular olacak. Biz de yarışıyoruz, her gün bilgimize yenisini katarak adım adım bu amaca hakikat ilerliyoruz.
