Karın bölgesindeki kilo karaciğer düşmanı Üçüncü olarak alkolden uzak durulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Yaprak, şöyle devam etti …
Üçüncü olarak alkolden uzak durulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Yaprak, şöyle devam etti: “Düzenli alkol kullanımı direkt karaciğerde hasara yol açar. Yıllar geçtikçe ilerleyen hasar karaciğerde siroz yahut kanser gelişimine yol açabilir. Dördüncü unsur ise karaciğer yağlanmasından korunun. Karaciğer yağlanması günümüzde tüm dünyada artarak devam eden bir sorun. Neyse ki karaciğer yağlanmasından büyük oranda beslenmeye dikkat ederek ve antrenman yaparak korunabiliriz
En kolay antrenman günde 20-30 dakika tempolu yürüyüştür. Fazla kilolu olanlarda bilhassa karın bölgesinden kilo alanlarda karaciğer çok büyük olasılıkla yağlanmış demektir. Bunun için fastfood eserlerini, doymuş yağ içeren besinleri azaltın, Akdeniz tipi beslenmeye yük verin.
Omega-3, Selenyum, Glutatyon, C ve E vitamini içeren antioksidan içerikli yiyecekler karaciğere yararlıdır. Buna zeytinyağlı zerzevat yemekleri, balık, salata, kuru baklagiller, turp, lahana, karalahana, Brüksel lahanası, karnabahar, brokoli, roka, tere, kırmızı pancar, havuç, sarımsak, limon, greyfurt, yeşil çay, zerdeçal, siyah üzüm, günde 1 avuca kadar ceviz, çiğ badem üzere çerezler örnek olarak verilebilir.
Beşinci olarak kullandığınız ilaçlara dikkat edin. Gerek reçeteli ilaçlar gerekse bitkisel ilaç ve besin desteği olarak kullanılan ilaçlara bağlı karaciğer hasarı riski 1000’de 1 ile 10 binde 1 ortasında bir oranda değişir. Bugüne kadar 100’ün üzerinde ilaçta yan tesir yapma riski saptanmış olup kronik hastalıklar nedeni ile uzun vadeli ilaç kullanması gereken hastaların vakit zaman kan analizi vererek karaciğer işlev testlerini denetim ettirmesi gerekir.”
Aflatoksin ve kimyasaldan uzak durun
Prof. Dr. Onur Yaprak, altıncı hususun kimyasal unsurlara uzun periyodik maruz kalmamak olduğuna değinerek şu bilgileri verdi: “Endüstride kullanılan kimyasal hususlar olan solventlerin (çözücü) solunması ya da cilde teması karaciğerde hasara yol açabilir. Bu kimyasal unsurlar tarım ilaçlarının içinde de kullanılabilir. Karaciğerde hasar olup olmaması; maruz kalma mühletine, yaşa, öteki ziyanlı etkenlere ya da genetik yatkınlığa nazaran bireyden bireye değişir.
Solventler ile temas ederek çalışanların yılda 2 defa karaciğer enzimlerinin denetimi mümkün hasarın erken saptanması açısından değerlidir. Yedinci husus ise aflatoksinle ilgili. Dünya genelinde besinlerdeki aflatoksin ölçüsü ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir ve devamlı maruziyet halinde bedende birikerek karaciğer hastalığına yol açmaktadır.
Aflatoksin küf mantarından meydana gelmiş olan bir toksindir. Tüm nemlenmiş kuru besinlerde ortaya çıkabilmekle birlikte küflenmiş hububat çerez ve pul biber daha riskli besinlerdir ve uygun saklama şartlarında koruma edilmelidirler.”
Kültür mantarı dışındakileri tüketmeyin
Sekizinci hususun tüketilecek zerzevat ve meyvelerin bol suyla yıkanması olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Onur Yaprak, “Bu süreç sizi hem karaciğerin kisthidatik hastalığı dediğimiz ve topraktan bulaşan paraziter hastalıktan koruyacağı üzere hem de tarım ilaç kalıntılarının uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Dokuzuncu husus de kültür mantarı dışındaki mantarları tüketmeyin.
Bilhassa sonbahar ve ilkbahar yağmurlarından sonra tabiattan toplanan mantarlara bağlı her yıl onlarca kişi zehirlenme ile acil servislere başvuruyor. Bu zehirlenmelerin birden fazla ölümcül sonuçlara yol açmadan atlatılabilmesine karşın ortalama yüzde 1 hasta maalesef karaciğer yetmezliği nedeniyle ya hayatını kaybediyor ya da karaciğer nakline muhtaçlık duyuyor.
Son olarak genetik faktörler için denetim koşul. Ailede karaciğer hastalığı olan bireylerde hepatit ve karaciğer yağlanması üzere risk faktörleri ailesel olabilir. Bu yüzden ailenizde karaciğer hastası varsa hekim denetiminden geçin” açıklamasını yaptı.