Rusya ile Ukrayna arasında aylardır süren gerilimin ardından korkulan oldu ve Rusya bu sabah askeri operasyon başlattıklarını duyurdu. Böyle …
Teyit, kriz anlarında paylaşılan şüpheli iddiaları doğrulamak için kullanılabilecek araçları derledi:
Kaynak: https://twitter.com/teyitorg
Güne Rusya ve Ukrayna arasındaki sıcak gelişmelerle başladık. Rusya, Ukrayna’nın doğusuna özel askeri operasyon başlattı. Başkent Kiev’in yanı sıra bir çok kentte art arda patlamalar yaşandı. Çok sayıda ülke saldırıları kınadı.
Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmalardan olduğu öne sürülen pek çok video ve görsel sosyal medyada paylaşıma sokuluyor. İşte kriz anlarında karşılaştığınız şüpheli iddiaları doğrularken kullanabileceğiniz bazı araçlar:
1. Google Haritalar: Karşılaştığınız görsellerin konumunu haritada bulmak için Google Haritalar veya diğer harita uygulamalarını kullanabilirsiniz. https://earth.google.com/web/
2. Audacity: Aynı sesin kullanıldığı farklı çatışma görüntülerindeki sesleri doğrulamanızı sağlayabilir.
https://www.audacityteam.org/download/
3. YouTube DataViewer: Karşılaştığınız bir videonun eski tarihli olup olmadığını anlamanıza yardımcı olan bir araç. https://citizenevidence.amnestyusa.org/
4. FlightRadar24: Sivil uçakların rotalarını ve kalkış-varış saatlerini takip etmeye yarayan açık kaynaklı bir araç. http://www.flightradar24.com/
5. Plates Mania: Araç plakalarından doğrulama yapmanızı sağlayan bir internet sitesi. http://platesmania.com/ru/
6. Tersine görsel arama: Karşılaştığınız şüpheli görsellerin asıl kaynağına gitmenizi sağlar. Teyit’in hazırladığı rehbere göz atmak için
7. Plane Flight Tracker: Askeri uçakların rotalarını konu edinen iddiaları araştırmak için kullanılabilecek bir araç. https://www.planeflighttracker.com/2014/03/military-aircraft-tracker.html
8. Marine Vessel Traffic: Askeri gemilerin rotalarını incelemenize yardımcı olabilecek bir araç. https://www.marinevesseltraffic.com/2013/02/military-ship-track.html
9. Google Fact-Check Tools: Bir kişi ya da konu hakkında paylaşılmış teyitli bilgileri bulmanızı sağlar. https://toolbox.google.com/factcheck/explorer
10. MetaData2Go: Paylaşılan görüntülerin metadatalarına ulaşmanızı sağlar. https://www.metadata2go.com/
11. Rus askeri araçları nasıl takip edilir? Bellingcat tarafından hazırlanan rehber: https://www.bellingcat.com/resources/how-tos/2022/02/08/tracking-russian-military-vehicles-on-the-move/
12. Yandex Çeviri: Çatışmanın yaşandığı bölgedeki dillerde paylaşılan gelişme ya da iddiaları Türkçeye çevirebilmek için kullanabilirsiniz. https://ceviri.yandex.com.tr/ Kaynak: Teyit