Reuters: ABD Etiyopya’da Türk SİHA’larından rahatsız

Reuters haber ajansı, Türkiye’nin Etiyopya’ya sattığı tez edilen silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) Washington’da rahatsızlık yarattığını yazdı.

Ajansın “konuya yakın” iki kaynağa dayandırdığı haberde, Etiyopya merkezi hükümetinin SİHA’ları isyancılara karşı kullandığına dair işaretlerin arttığı, ABD’li yetkililerin Etiyopya’ya SİHA satışı konusunu Türkiye ile görüştüğü kaydedildi.

ABD Dışişleri Bakanlığından edinilen bilgiye nazaran ABD’nin Afrika Boynuzu Özel Temsilcisi Jeffrey Feltman, geçen hafta Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyarette “Etiyopya’daki SİHA kullanımı ve sivillerin ziyan görme riski” konusundaki raporları gündeme getirdi. Feltman’ın Ankara’da “şimdi tüm yabancı aktörlerin müzakereler ve savaşın sona ermesi için baskı yapması zamanı” iletisi verdiği kaydedildi.

Reuters’a konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen üst seviye bir Batılı yetkili ise Ankara’nın Washington’ın tasalarına, “Etiyopya mutabakatına insani şartlar ekleneceği ve SİHA’ların ne biçimde kullanılacağının çerçevesini çizen imzalı teminat isteneceği” biçiminde karşılık verdiğini belirtti.

Türkiye’ye yaptırım gündeme gelir mi?

Batılı yetkili, Washington’ın satışlarla ilgili “derin insani endişeler” taşıdığını ve satışların Etiyopya hükümetine yönelik Amerikan idaresinin getirdiği kısıtlamaları ihlal edebileceğini kaydetti.

ABD Dışişleri Bakanlığı Mayıs ayında Etiyopya’ya savunma eserleri ihracatına kısıtlamalar getirmiş, Eylül ayında da Beyaz Saray, bölgede istikrarı tehdit edecek, krizi derinleştirecek ya da insani yardımları sekteye uğratacak siyasetlere direkt ya da dolaylı olarak karışanlara yönelik yaptırımları yürürlüğe koymuştu.

Yaptırımların karar mercii olan ABD Hazine Bakanlığı ise kelam konusu yaptırımların Türkiye’ye karşı uygulanıp uygulanamayacağı halindeki soruyu karşılıksız bıraktı.

Reuters’a konuşan üst seviye bir Türk yetkili ise Washington’ın yapılan birkaç görüşmede Ankara nezdinde hoşnutsuzluğunu lisana getirdiğini, fakat Türkiye’nin bu bölgede belirlediği siyasetleri uygulamaya devam edeceğini belirtti.

Etiyopya hükümet ve ordu kaynaklarının ise Reuters’ın detaylı bilgi talebine karşılık vermediği belirtildi.

Savunma ihracatı 235 binden 95 milyon dolara yükseldi

Türkiye, Bayraktar TB2 tipi SİHA’ların yurt dışına satışıyla ilgili detayları resmi olarak açıklamıyor. Lakin Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bilgilerine nazaran Etiyopya’ya savunma ve havacılık sanayi eserleri ihracatı 2020’nin 1 Ocak-30 Kasım devrinde 235 bin dolarken 2021’in birebir devrinde yaklaşık 95 milyon dolara yükseldi.

Etiyopya hükümetiyle ülkenin kuzeyindeki Tigray Halk Kurtuluş Cephesi ortasında bir yılı aşkın süren çatışmalarda binlerce sivil ömrünü yitirirken milyonlarca kişi meskenlerini terk etmek zorunda kaldı.

Tigraylı isyancılar, hükümet birliklerinin ilerleyişi karşısında Pazartesi günü yaptıkları açıklamada kuzeydeki kimi bölgelerden geri çekileceklerini bildirmiş, BM’ye bir mektup yazarak bölge semalarında “SİHA’lar ve öteki düşman hava araçlarına” karşı uçuşa yasak bölge oluşturulması daveti yapmıştı.

Birleşmiş Milletler geçen hafta Etiyopya’daki insan hakları ihlalleri konusunda bağımsız bir araştırma başlatılmasını kararlaştırmış, Etiyopya hükümeti kararı kınamıştı.

Askeri yetkili: Türk işçi buradaydı

ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times bu hafta yayımladığı bir haberde Etiyopya merkezi hükümetinin isyancılara karşı zaferinde Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran’dan alınan SİHA’ların değerli rol oynadığını belirtmişti.

Reuters’a konuşan, Etiyopya’da konuşlu bir yabancı askeri yetkili ise uydu imajları ve öbür delillerin savaşta SİHA’lar kullanıldığına dair net işaretler verdiğini, bölgede 20 kadar SİHA kullanıldığının varsayım edildiğini belirtti. SİHA’ların kaçının Türk malı olduğu ise bilinmiyor. Askeri yetkili, SİHA’ların işletilmesi için yabancı ülkelerin operatör gönderip göndermediği formundaki soruya ise “Türk işçisinin buraya geldiğini biliyorum” karşılığı verdi.

rtr/BK,SSB

© Deutsche Welle Türkçe