Siirt Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Vefik Arıca ile fotoğrafı daha net görebilmek ismine tabloyu bir arada değerlendirdik. Prof. Dr …
“Türkiye’de test müspetlik oranı yüzde 14-15’e çıkmış durumda ve bu çok yüksek bir oran. 1 Mart’tan bugüne yeni olay sayısı 2,5 kat arttı. Yeni hasta sayısı yüzde 92, ağır hasta sayısı yüzde 68, mevt oranı yüzde 102.
Hürriyet’ten Fulya Soybaş’ın yazısı:
Bu şu manaya geliyor. Birinci dalganın 3. pikindeyiz. Birinci dalganın bitebilmesi için olay sayılarının ikili sayılara inmesi, mevt sayısının sıfırlanması gerekiyordu. Bunu yaşamadık. 8 Aralık 2020’de hadise sayısı 32 binlerdeydi. Şu anki sayı Aralık’taki sayıyı çoktan geçti.”
DİKKATLİ OLMAK ZORUNDAYIZ
“Vaka sayılarını ikiye katlayan; Polonya, Moldova, Macaristan, Bulgaristan üzere birkaç ülke var. Bizde onlardaki üzere yüzde yüz katlanmış değil ancak önlem alınmazsa listeye adayız. O nedenle çok dikkatli olmak zorundayız.
Aşılamaya gelince; şu an yüzde 10’u geçti. En yüksek aşılama Çanakkale, Edirne ve Sinop’ta, yüzde 18’lerde. İstanbul’da ise bir buçuk milyon dozu geçti.
Şu an 58 vilayet kırmızı. 1 hafta evvel 39 vilayet kırmızıydı. Bu, vilayet bazında yüzde 49 artış demek. Yatan hasta ve teneffüs aygıtına bağlı hasta sayısında bir artış yok. Fakat bu da artarsa iş içinden çıkılamaz hale dönebilir. Bu sıhhat çalışanları için büyük yük, yorgunluk demek. Cumartesi yasaklarının geri gelmesi güzel oldu.”
RESTORAN KARMAŞASI
“Ramazan’da restoranlar kapalı olacak. Maksat hareketliliğin azaltılması. Fakat şunu da söyleyeyim, toplu taşımada birtakım vilayetlerde, kimi saatlerde toplumsal aralık sıfıra inebiliyor.
O nedenle HES kodu ile giriş, yüzde 50 kapasite şartı ile restoranlarda toplu taşımanın 10’da biri kadar bile risk yok. Ramazan ayı için beni asıl endişelendiren konu konut içi toplaşmalar.
İftar ve sahur yemekleri. Olayların yüzde 85’i konut içi bulaş kaynaklı. Ferdî olarak kendi yasağımızı koymak zorundayız.”
DAL TÜKENMİŞLİK SENDROMU YAŞIYOR
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Lideri Ramazan Bingöl, 1 yılı aşkın müddettir güç süreçlerden geçtiklerini belirterek; “Birçok işletme kapandı, birçoğu kapanma noktasına geldi.
Yine bu kapanmayı kaldıracak gücümüz yok. Bu çok önemli kasvet olacak. Yalnızca esnaf lokantaları olarak düşünmemek lazım. Bunun dünya mutfağı var, balıkçısı var.
Paket servisin cirosu sanıldığı kadar büyük değil. Kaldı ki Ramazan ayında paket servis yapmak daha güç. ‘Kapanma’ için hadise sayılarında artış münasebet gösteriliyor.
Bunun tek sorumlusu biz miyiz? Otel içlerindeki restoranlar, AVM’ler, sokaklar, parklar, ulaşım… Hepsi dolu… Maalesef bir restoran algısı oluştu.
Bundan muzdaribiz. Ödemelerimizi yapamayacak noktadayız. Dal tükenmişlik sendromu yaşıyor. Ayakta kalabilmek için sıfır faiz ile kredi verilmesini talep ediyoruz” diyor.
ENTÜBE HASTA ÜZEREYİZ
Develi Restoranları İdare Şurası Üyesi Nuri Develi, yeme içme kesiminin uzun vakittir büyük bir türbülans içerisinde olduğunu belirterek, “Sektörün durumunu entübe bir hastaya benzetiyorum. Olağanlaşma sürecine geçilmesi ile entübeden çıktık, tam ağır bakıma almışlardı ki tekrar entübe edildik.
1 yıldır sıhhatimize kavuşabilmiş değiliz” diyor. Olağanlaşma ile hareketliliğin lakin yüzde 30 bandına kadar çıktığını anlatan Develi “Elbette ki her işin başı sıhhat. Alınan tedbirleri anlıyorum lakin olay sayılarının artmasındaki tek sorumlu bizler değiliz” diyor.
DAİMA BU SON DİYORUZ
“Her kapanmada, ‘Bu son’ diyoruz ancak olmuyor. Ramazan için hazırlık yaparken bu türlü bir kararın çıkması üzücü ve yıkıcı.
Zeytiniydi, hurmasıydı derken aldığımız stoklar ne olacak? Daha güzel hizmet vermek için bir tadilata girişmiştik, o da yarım kaldı.
Bu daldan 2 milyon çarpanıyla bir arada 8 milyon kişi ekmek yiyor. Kesimin işçilerinin bir kere daha bu türlü bir kapanmaya dayanacak gücü yok maalesef.
Verilecek kişi başı bin 500 TL dayanak kısa çalışma ödeneğinden daha düşük. Hiç olmazsa, tekrar açılana kadar KÇÖ dayanağı devam etseydi.”
KİRA VE VERGİ TAKVİYESİ ÇOK DEĞERLİ
Parkfora Balık restoranı sahibi Ali İstek Yılmaz, pandemi sürecinden en çok büyük darbeyi yeme-içme dalının aldığını, bunun yalnızca Türkiye’de değil dünyada da derinden hissedildiğini belirterek “Yalnız bu noktada bizi dünyadaki örneklerden ayıran kıymetli bir fark var.
Bilhassa Avrupa’daki birçok yer bu süreçte kira, maaş üzere bahislerde desteklendiler. Bizde ise kısa çalışma ödeneği ve kimi esnaf lokantalarına bin liraya varan yardımın dışında yardım olmadı.
Kredi verildi, diyebilirsiniz lakin bu yardıma girmez zira hibe değil. Kısa çalışma ödeneği bizim için çok değerli. En azından hazirana kadar uzatılması lazımdı.
Hiç ummadığınız lokantalar, restoranlar zorda, yüzde 50’si iflas bayrağını çekecek” diyerek bölümün içinde bulunduğu durumun bir fotoğrafını çekiyor.
Türkiye’de balık ve balık eserleri ile iftar yapma üzere bir alışkanlık olmadığının da altını çizen Yılmaz “Bizler daha da büyük bir çıkmazın içindeyiz” diyerek, şöyle devam ediyor:
BİRTAKIM RESTORANLAR UNUTULDU
“Paket servis deniyor ama! Siz ne vakit konutunuza paket balık söylediniz? Tek yanlışsız yok. Her işletmenin durumu farklı!
Kiralarını ödeyemeyenler var. Benim işletmem de devletten kiralık. 2020 Mart-Haziran ortasındaki kapamalarda devlet kira almamıştı ancak Kasım ayından bu yana kira ödüyoruz ki bu da bizi zorluyor.”
