Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle global piyasalardaki dalgalanmaların artırdığı finansal riskler, tedarik zincirlerine ve ihracata …
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle global piyasalardaki dalgalanmaların artırdığı finansal riskler, tedarik zincirlerine ve ihracata yansıyan olumsuz tesirler ve salgınla gayret önlemlerinin iç talebe tesirleri ülke ekonomilerini sıkıntı durumda bıraktı. Bilhassa salgının birinci devirlerinde birçok kesim olumsuz etkilenirken, otomotiv, en fazla etkilenen bölümlerin başında geldi. Otomotiv üreticileri, üretimlerini durdurmak zorunda kaldı.
Salgın 2020 yılının mart-nisan-mayıs periyodunda Avrupa otomotiv endüstrisinde büyük sıkıntılar yaşanmasına neden olurken, Türkiye otomotiv pazarı da salgından Avrupa’ya nispeten daha az olumsuz etkilendi. Daha sonraki devirde salgına karşı alınan önlemlerle birlikte, ihracattaki ve üretimdeki düşüşe rağmen Türk otomotiv sanayi hem iç pazarda hem de ihracatta ayaklarının üzerinde durmayı başardı.
İÇ PAZAR DİNAMİK KALMAYA DEVAM ETTİ
AA muhabirinin Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Otomotiv Sanayii Derneği’nden (OSD) derlediği datalar de otomotiv endüstrinin salgından etkilenmiş olmakla birlikte, geçen yıl güçlü bir performans gösterdiğini ortaya koydu.
ODD bilgilerine nazaran, 2019’u 610 bin 109’la kapatan Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarında, geçen yıl 772 bin 788 araç satıldı. Böylelikle satışlar kelam konusu periyotta yüzde 61,3 yükseldi. Yalnızca arabaya bakıldığında satışlar, 2020’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 57,6 artarak 610 bin 109 oldu. Hafif ticari araç pazarı da yüzde 77,2 büyümeyle 162 bin 679 adede ulaştı. Bu da salgın periyodunda Türkiye’nin Avrupa’ya kıyasla müspet ayrıştığını ve iç pazarın canlı ve dinamik kalmaya devam ettiğini ortaya koydu.
İHRACATTA İPİ GÖĞÜSLEMEYE DEVAM ETTİ
TİM datalarına nazaran ise geçen yıl otomotiv sanayisi 25 milyar 548 milyon 566 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Kelam konusu ihracat sayısı 2019’da 30 milyar 587 milyon 64 bin dolar düzeyinde bulunuyordu. Bu da dalın 2019’da yüzde 3,1 azalan ihracatının, geçen yıl da yüzde 16,5 gerilediğine işaret etti.
Bölümün 32 milyar dolara dayanan 2018 dış satım hacmi, tüm vakitlerin en yüksek ihracatı olarak kayıtlara geçmişti. Rekorun akabinde 2019’da ticaret tansiyonları ve kurdaki hareketlilik kesimi etkilerken, geçen yıl da salgın nedeniyle ülkelerarası ticaretin neredeyse durma noktasına gelmesi otomotiv ihracatındaki düşüşü ikinci yıla taşıdı.
Tüm bunlara karşın otomotiv dalı, fevkalâde gelişmelerin yaşandığı 2020’de de Türkiye’nin toplam dış satımından yüzde 15,1 hisse alarak ipi göğüslemeye devam etti.
İHRACATIN YÜZDE 77,3’Ü AVRUPA ÜLKELERİNE
Otomotiv sanayisinin Avrupa ülkelerine ihracatı, 2020’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 17,6 azalarak 19 milyar 759 milyon 802 bin dolar seviyesine geriledi. Kelam konusu gerilemeye rağmen bölümün geçen yıl 25,5 milyar dolarlık ihracatının yüzde 77,3’ü Avrupa ülkelerine yapıldı. Bu da neredeyse ihraç edilen her 5 otomotiv sanayisi eserinden 4’ünün Avrupa ülkelerine gerçekleştirildiğini ortaya koydu.
Bu devirde otomotiv sanayisinin, Avrupa’nın akabinde en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke kümeleri, 1 milyar 434 milyon 242 bin dolarla Afrika ülkeleri, 1 milyar 400 milyon 632 bin dolarla Orta Doğu ülkeleri oldu.
ABD’YE 1 MİLYAR 39 MİLYON 25 BİN DOLARLIK İHRACAT YAPILDI
Otomotiv sanayisinin geçen yıl en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülkelere bakıldığında, yeniden Avrupa ülkelerinin başı çektiği görüldü. Dalın geçen yıl en büyük pazarı, 3 milyar 571 milyon 447 bin dolarlık ihracatın gerçekleştirildiği Almanya oldu. Almanya’yı, 2 milyar 963 milyon 33 bin dolarla Fransa, 2 milyar 223 milyon 988 bin dolarla Birleşik Krallık, 2 milyar 136 milyon 147 bin dolarla İtalya ve 1 milyar 401 milyon 967 bin dolarla da İspanya takip etti.
Geçen yıl Slovenya’ya 1 milyar 170 milyon 67 bin dolarlık ve Belçika’ya 1 milyar 101 milyon 90 bin dolarlık ihracat yapıldı.
Böylelikle, 2020’de 7 ülkeye 1 milyar doların üzerinde otomotiv sanayisi eseri ihraç edildi. Kelam konusu ülke sayısı 2019’da 10 iken, Hollanda, Polonya ve ABD’nin 1 milyar dolarlık ihracatın altında kalarak listeden çıkması dikkati çekti.
EN FAZLA İHRACAT ARTIŞI MISIR’DA
Otomotiv sanayisi ihracatında geçen yıl en fazla düşüş yaşanan ülkeler listesinde başı ise Almanya çekti. Kesimin Almanya’ya ihracatı geçen yıl 2019’a nazaran 801 milyon 399 bin dolar azaldı. Almanya’nın akabinde İtalya 774 milyon 283 bin dolarlık, Hollanda 596 milyon 766 bin dolarlık ve Fransa 467 milyon 623 bin dolarlık ihracat düşüşüyle en fazla kayıp yaşanan öteki ülkeler olarak sıralandı.
Kesimin ihracatı 2020’de ise en fazla Mısır’a artış kaydetti. Mısır’a gerçekleştirilen otomotiv ihracatı geçen yıl 2019’a kıyasla 105 milyon 553 bin dolar yükseldi. Birleşik Arap Emirlikleri ise 24 milyon 382 bin dolarlık ihracat artışıyla bu sıralamada ikinciliğe yerleşti.
Otomotiv sanayisinin geçen yıl 201 ülke ve bölgeye eserlerini ihraç ettiği görülürken, dış satım ölçüsünün bunlardan 130’una azalması, 71’ine ise artması dikkati çekti.
ÜRETİM GLOBAL SALGININ TESİRLERİYLE AZALDI
Öte yandan, OSD datalarına nazaran de 2020 yılı Ocak-Kasım devrinde toplam üretim yüzde 13 ve araba üretimi de bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 14 azaldı. Bu periyotta, toplam üretim 1 milyon 148 bin 240, araba üretimi ise 762 bin 743 seviyesinde gerçekleşti. Bilgilere bakıldığında, dünyayı etkileyen global salgının neden olduğu kelam konusu kayıplara karşın Türkiye’de otomotiv üretiminin başka ülkelere kıyasla daha güçlü kaldığı görülüyor.
