Sırf Latin Amerika ülkeleri değil, dünyada da en kapsamlı aşılama kampanyalarından birini yürüten Şili’de Kovid-19 hadiseleri ve vefatlarında …
Türkiye’de de yaygın olarak uygulanan Sivonav’ın ürettiği CoronaVac ve Pfizer/BioNTech aşılarının kullanıldığı ülkede günde ortalama 7 bin 215 yeni hastalık tanısı konuluyor. Ülkenin üçüncü Covid-19 dalgasının tepesine şimdi varmadığına dikkat çekiliyor.
Şili Sıhhat Bakanlığı’nın yayınladığı 6 Haziran datalara göre ülkede son 24 saatte 7 bin 768 kişinin Covid-19 testi olumlu çıktı, bu şahısların 5 bini Covid-19 semptomu taşırken, 2 bini belirti göstermedi.
Salgının başından bu yana 1 milyon 420 binden fazla Covid-19 hadisesinin görüldüğü Şili’de dün 121 kişi Covid-19 hasebiyle ömrünü yitirdi. Böylelikle ülkedeki Covid-19 hasebiyle yaşanan toplam can kaybı 30 bine yaklaştı.
Son bilgilere nazaran ülkede yaklaşık 19 buçuk milyon doz aşı yapıldı. Yaklaşık 19 milyonluk nüfusa sahip ülkede toplam 8 milyon 392 bin kişi iki doz aşılandı. Bu sayı üke nüfusunun yüzde 44,28’ine denk geliyor. Nüfusunun yüzde 70’ini aşılamayı hedefleyen hükümet yakın vakitte Pfizer/BioNTech aşısının 12 yaş ve üzeri çocuklarda kullanımına başlanacağını açıkladı.
Birebir datalara nazaran Türkiye’de 13 milyon 69 bin 357 bireye iki doz aşı yapıldı. Türkiye bu listede tam doz Covid-19 aşısının yapıldığı sekizinci ülke olurken, Şili 13üncü sırada bulunuyor. Türkiye nüfusunun yüzde 15,65’i tam olarak Covid*19’a karşı aşılanmış durumda.
İsrail ve İngiltere’nin akabinde en süratli aşı kampanyasını başlatan Şili’de bu suratın verdiği inançla halkın müdafaa önlemlerini haffe alması, yurtiçi ve yurtdışı seyahatler Brezilya (Gama) varyantının ülkeye girmesine, bilinmeyen Neol partileri ise hastalığın yayılmaya devam etmesine neden oldu. Bunun üzerine ocak ayında ülkenin yüzde 70’inde tekrar başlayan kısıtlamalar mart ayından nispeten gevşetildi fakat hadise sayısındaki artış sürat kesmedi.
Kısıtlama ve toplumsal aralık kurallarının şimdi nüfusun kıymetli bir oranı aşılanmamışken çok erken gevşetildiğini belirten uzmanlar ülkede en fazla olay ve vefat oranının ülkenin fakir bölümünde görüldüğüne dikkat çekiyor. Bunun en büyük sebebinin meskenden çalışma ve toplumsal ara kurallarına uyma konusunda varlıklı kesitin daha avantajlı olması olarak gösteriliyor.
Şili Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı hekim Claudia Cortes de siyasetçilerin halk sıhhati iletilerinde aldatıcı olduğu görüşünde. Ülkenin aşılama kampanyasını öne çıkaran siyasetçilerin her aşı temininde kutlama havası yarattığını ve halkın salgına dair algısında beklentileri yükselterek kısıtlama ve toplumsal uzaklık önlemlerine karşı gevşeme ve yorgunluk yarattığını belirtiyor.
Sinovac işe yarıyor mu?
Bir başka tartışma da Çinli SinoVac şirketi tarafından üretilen CoronaVac aşısının aktifliğine dair. Aşı kampanyasında sürat kesmeyen Şili hükümeti geçtiğimiz hafta 2 milyon 200 bin Coronavac aşısının daha temin edildiğini açıkladı.
Ülke, bugünlerde Dünya Sıhhat Örgütü’nün aşı programı COVAX kapsamında Oxford/AstraZeneca aşısının birinci partisi olan 800 bin dozun gelmesini, eylül ayı öncesinde de Pfizer/BioNTech’in 8 milyona yakın dozunun ulaşmasını bekliyor.
Şili Üniversitesi’nce nisan ayında yapılan bir araştırmaya nazaran Çinli Sinovac şirketi tarafından üretilen CoronaVac semptomatik enfeksiyonları engellemede yüzde 67 tesirli oldu, aşının hastane yatışlarını engellemede yüzde 85, vefatları engellemede ise yüzde 80 muvaffakiyet gösterdi.
Birebir araştırma CoronaVac aşısının iki dozun iki hafta arayla yapılması durumunda yüzde 56,5 tesirli olduğunu ortaya koydu, tek doz aşının sırf yüzde 3 tesirli olduğuna dikkat çekti.
Kimi uzmanlar bu bilgiler doğrultusunda CoronaVac’ın aktifliğini tartışıyor ve tam doz aşının muhafazasında olanların makul bir yüzdesinin hastalığı taşıma ve yayma riskinin bulunduğunun altını çiziyor.
Türkiye’de yapılan CoronaVac denemelerinde aşının semptomatik hadiselere karşı aktifliğinin yüzde 83,5, şiddetli semptomlara karşı yüzde 100 aktif olduğu tespit edilmişti.
