KARGOCULUK, hiç olmadığı kadar gündemde ve bir o kadar da hareketli bir durumda. Yıldan yıla süratli bir büyüme gösteren e-ticaret dalı pandemi …
KARGOCULUK, hiç olmadığı kadar gündemde ve bir o kadar da hareketli bir durumda. Yıldan yıla süratli bir büyüme gösteren e-ticaret dalı pandemi devrinde çok daha büyük bir ivme yakaladı. Bu durumdan kargocular da nasibini aldı. Giysiden teknolojiye, besinden hijyene kadar akla gelebilecek her eser kargo ile konutumuza geliyor. Kuşkusuz bu yoğunluk tüketici şikâyetlerini de artırmış durumda. Tüketiciler siparişlerinin yanlış, eksik, yanlışlı ya da çok geç geldiğini belirten şikayetlerini neredeyse her mecrada lisana getirdi.
SİSTEME İŞLENİYOR
Biz de bu periyotta kargoculuğu deneyimlemek ve işi tüm taraflarıyla öğrenmek için harekete geçtik. Aras Kargo’nun Kadıköy Selamiçeşme’deki şubesinde kurye olarak çalıştık. Paketleri ilgili adreslere ulaştırdık. En başta söylemekte yarar var: İş nitekim de dışarıdan göründüğü kadar kolay değil. Burada mesai sabah 09.00 üzere başlıyor. Türkiye’nin dört bir tarafından gönderilen paketler büyük ana dağıtım merkezlerinde toplandıktan sonra bu şubelere geliyor. Şubeye gelen paketler sabah mesai başlar başlamaz çeşitlerine nazaran ayrıştırılıyor. Her kurye kendi dağıtım bölgesine ilişkin paketleri kayda alarak siteme işliyor.
BİR SÜRÜCÜ 2 KURYE
Daha sonra şubeye ilişkin dağıtım araçları tek tek kapıya yanaşıyor. Kuryeler, kendi bölgelerine ilişkin paketleri bu araçlara yerleştirmek için harekete geçiyor. Araçlarda bir sürücü ve 2 kurye olacak halde bir dağılım yapılıyor. Ben de, 9 yıldır bu işi yapan ve takımın en deneyimli isimlerinden biri olan Murat Toptaş ile paketleri dağıtacağımı öğreniyorum.
SOKAĞA NAZARAN DİZİYORUZ
Araç belirlendikten sonra dağıtım bölgemize ilişkin paketleri alıp araca yüklemeye başlıyoruz. Bu etapta biraz süratli hareket etmek gerekiyor. Çünkü dağıtıma çıkarken geç kalınırsa bütün sistem aksayabilir. Ben, şube içinden paketleri kucaklayıp otomobilin içine koyuyorum. Lakin bu noktada Murat Toptaş beni uyarıyor. Oysaki paketleri araç içerisine ölçüsüz dizmemem gerekiyormuş. Paketleri sıralar halinde dizmem gerektiğini, her sıranın bir sokağa ilişkin olduğunu ve dağıtımı ona nazaran yapacağımızı anlatıyor. Ben de ona nazaran paketleri diziyorum. Dizim tamamlandıktan sonra araca binip saat 10.30 üzere dağıtım için şubeden ayrılıyoruz.
GÜNDE 1500 PAKET
Yol alırken Toptaş’tan bilgi almaya devam ediyorum. Öğrendiklerime nazaran bir şubeye günde ortalama 1000 paket gelebiliyor. Pandemi devrinde ise bu 1.500’ü görmüş. Yani bir kurye günde 100 ila 120 ortasında paket dağıtabiliyor. Araç, dağıtım bölgesine geldiğinde duruyoruz. Biz araçtan inip apartmanlara nazaran paketleri alıyoruz. Lakin her seferinde araca yine binemiyoruz. Biz, 6-7 paketi alıp bunları o sokaktaki tüm apartmanlara dağıtıyoruz. Araç ise bir sonraki sokağın sonunda bekliyor. Bir diğer tabir ile işin büyük kısmı yürüyerek yapılıyor.
YEVMİYE 115 LİRA
Paketleri dağıtırken Murat Toptaş’a çalışma kaidelerini ve fiyatları soruyorum. Kesimde maaş ortalaması 3 bin 500 lira civarında. Bu yapılan işe nazaran 200-300 lira artabiliyor. Lakin pandemi periyodundaki ağır çalışma şartları nedeniyle birden fazla firma çalışanlara prim ödemesi yapmış. Fakat kesimde herkes maaşlı çalışmıyor. Neredeyse takımlı kuryelerin yarısı kadar yevmiyeli çalışanlar var. Bunların fiyatı ise günlük 115 lira. Üstelik yemek fiyatı de bunun içinde. Yani epeyce düşük. Çünkü yevmiyeli işçiler daimi çalışmıyor ağır günlerde çağrılıyor. Bir kuryenin ortalama yüz paket dağıttığını düşünürsek neredeyse bir eser 1 liraya dağıtılmış oluyor. Kuşkusuz, herkesin yapabileceği bir iş de değil.
RESTORANCI OYUNCAK SATIYOR
Murat Toptaş, pandeminin tesirlerini dikkat cazibeli bir müşahedesi ile anlatmayı sürdürüyor: “Önceden daha çok ofislerin ve dükkânların olduğu sokaklarda çalışırken artık bütün yük apartmanlara kaydı. Restoran işletmecisine paket götürüyordum. Artık o da e-ticarete girdi konutundan oyuncak satıyor. Artık onun paketlerini konutundan alıp şubeye getiriyorum. Meskenden e-ticarete girenlerin sayısı çok fazla arttı. Bir meskenden artık günde 30-40 paket çıkmaya başladı.”
TIP ÖĞRENCİSİ DE VAR AMATÖR FUTBOLCU DA
Biraz evvel bahsettiğimiz yevmiyeli kuryelerin büyük kısmını öğrenciler oluşturuyor. Tıp fakültesi, tarih ve kimya kısmı öğrencileriyle bir arada çalıştığını belirten Toptaş, “Turizm ve AVM’ler durunca hepsi kargo işine yöneldi. Hatta kimi öğretmenler ve amatör futbolcular da yevmiyeli çalışıyor” tabirlerini kullanıyor.
BAHŞİŞLERE PANDEMİ TESİRİ
Dağıtım esnasında kimi paketlerin alıcı ödemeli olduğunu fark ediyorum. Burada devreye giren Murat Toptaş, “Bizim için pandemide en hoş olay bu oldu. Birden fazla müşteri ödeme yaptıktan sonra para üstünü almayı tercih etmeyip bahşiş veriyor. Bir orta nitekim maaşa yakın bahşiş toplamaya başlamıştık. Çok hoştu. Artık azalmaya başladı” diyor. Nitekim de birtakım müşteriler para alışverişinde bulunmak istemiyor.
KAPIYI AÇMIYORLAR
Dağıtıma devam ediyoruz. Apartmanların kapısına gelip zile bastığımızda birden fazla vakit açan oluyor. Yani ‘geldik konutta yoktunuz’ mazeretinin pek gerçekçi olmadığını belirtmek isterim. Lakin pandemi devrinde kuryelere bakış açısı biraz değişmiş. Zilini çaldığım meskenlerdeki bireyler ekseriyetle benimle yüz yüze gelmemeye çalışıyor. “Lütfen paketi kapının önüne bırakır mısınız” diyerek teşekkürlerini iletiyorlar. Kaç kez zile bastığımı, kaç kere asansöre bindiğimi ise sayamadım bile. Eser dağıtımı yaptığımız 3’üncü ve 4’üncü sokaktan sonra yorgunluk güzelden uyguna beliriyor. Bu ortada, saatler içerisinde onlarca farklı yüz görüyorsunuz. Şayet uzun yıllardır bu işi yapıyorsanız herkes sizi tanımaya başlıyor.
