NE GÜZELSİN SEN HAZAL KAYA

Haydi itiraf edelim hepimizin başının içinde Hazal Kaya ile ilgili birtakım önyargı ve sorular daima dönüp dolaştı. En başta uzunluğunu sorguladık, şimdilerdeyse hamilelik sonrası kilolarını verip veremediğini çok merak ediyoruz. İtiraf edeyim ben karşımda bu derece doğal, samimi ve rahat birini görmeyi beklemiyordum. Stüdyodan içeri girdiğinde Hazal Kaya’nın geldiğini bile anlamadım ta ki güya ailesinden biriyle konuşuyor üzere bana ve tüm set takımına oğlu Fikret’in yemek yemesini, gazını anlatmaya, en yakın arkadaşlarıyla sohbet eder üzere fotoğraflarını göstermeye başlayana kadar. İçimizden biriydi ve bunun için rol yapmıyordu. Ve o da, içimizden biri olarak ve çoğumuz üzere yıllarca kilolarını, uzunluğunu kaygı etmiş, bedensel ayrımcılığa maruz kalmış, oyunculuğuna nazaran değil vücut ölçülerine nazaran değerlendirilmiş bir bayan. Hamileliği boyunca değişen ve dönüşen vücudunu, yuvarlaklaşan karnını, büyüyen gıdısını, kalınlaşan kollarını görüp keşfettikçe kendini çok beğeniyor ve çok sevmeye başlıyor. Ve anneliğiyle birlikte, aslında onu da yiyip bitiren “hadi spor yapayım, doğum kilolarımı vereyim” baskısından kurtulup hem yeni anneliğinin, hem de hamileliğinin tüm izlerini taşıyan değişen vücudunun keyfini çıkarıyor.

Kendini olduğu üzere beğenme, sevme, güzel bulma hissinden memnunluk duyarken ve bunun aslında ne büyük bir özgürlük olduğunu ayrımsarken bir yandan da yıllarca kendini sevmeye müsaade verilmediği için öfke duyuyor. “Olduğumuz üzere biricik ve güzeliz, bu formda keyifli olduktan sonra bu memnunluğu hepimiz hak ediyoruz” diye anlatıyor.

Her ne kadar pandemiyle birlikte hayat planlarımızı bir süreliğine dondurmuş da olsak Eylül, biz dergiciler için heyecanla yeni döneme, kıymetli bir sayıya hazırlık yapmanın ötesinde hepimiz için başlangıçlara, bilinmeyenlere ve heyecanlara koşmak, sonbaharın gücüyle yenilenmek demek. Hazal Kaya’nın da söylediği üzere, “Yeniden başlamak daima çalışmak, daima hazırlık yapmak, umut etmek, merakla beklemek… Kısaca hayatın ta kendisi.”

Ve artık yine başlarken karantina boyunca en fazla vakit geçirdiğimiz kendimizle, vücudumuzla tekrar barışma, onu olduğu üzere sevme ve kabul etme sürecine girerek yeni bir sayfa açabiliriz hayatımızda. Bunu yaparken vücut olumlama konsepti paralelinde hazırladığımız ELLE Eylül sayısından ve kapağında yer alan Hazal Kaya’nın duruşundan, kurallara başkaldırışından, kendini olduğu üzere sevmesinden, özgüveninden ilham alın.

Annelik sizi ve hayatınızı nasıl dönüştürdü?

Genç anne olmayı nitekim çok istiyordum, hakikaten 29 yaşımda aldım kucağıma Fikret’i. Neyle karşılaşacağımı bilemediğim için son ay bir panik aldı beni, “hayatım büsbütün değişecek, sanki ne gelecek başıma?” diye ancak doğduğu günden beri büyük memnunluk getirdi hayatımıza. Ben de çalışan bir anneyle babanın kızı olduğum için çocuğu işime, hayatıma bir mani üzere değil, yol arkadaşı üzere görmekte zorluk çekmedim. Bizimle birlikte sete, işe, tatile, her yere gelmesinin onun dünyasını da zenginleştireceğini, ufkunu açacağını düşünüyorum. Kendinden daha çok düşündüğün, tanım edilemez bir sevgiyle bağlı olduğun minik bir insanın varlığı çok kolay kendini unutmana, ertelemene sebep olabilir lakin elimden geldiğince gereksinimlerimi yerine getirmeye çalışıyorum. Sonuçta yalnızca anne değil, bir bayanım, birinin karısı, sevgilisi, annemin çocuğuyum, oyuncuyum ve daha birçok öteki rolüm var hayatta. Hepsini tıpkı anda yapmaktan da çok memnunum.

Annelik kutsallaştırılıyor ve anne olunca her şeyden vazgeçilmesi bekleniyor.

Anneliğe dair belirlenmiş sonlardan, yapabilirsin, yapamazsın’lardan, o denli giyemezsin, bu türlü diyemezsin’lerin hepsinden uzak tuttum kendimi daima. “Nasıl doğurdun?”dan, “emziriyor musun?”a fecî bir baskı sistemi var bayanların üstünde. Hiç üstüme alınmadım açıkçası, neyi hakikat buluyor, neye inanıyorsam o denli yaptım, yapıyorum.

Bebeğin dünyaya geldikten sonra o keşif süreci, hayata yaklaşımı çok ilham verici. O merak ve keşfetme isteği, hayata karşı hevesi bana da yansıyor. Müsaade verirsen, hakikat söz edebilirse hiçbir duygusu uzun sürmüyor, gazı varsa çıkarıp oyun oynamaya devam ediyor. Klişe bir tabir ancak çok an’da çok burda. Kederini anlatıyor, sorunu çözüldüğü anda da devam ediyor. “Biz de bu türlü yapalım ya” diyorum. Nasıl biri olduğunu, neyi sevip neyi sevmediğini anlamaya çalışıyorum, oğlumu tanımaya, sağlam bir bağ kurmaya çaba ediyorum. Bu türlü bir keyif varken de kimin ne beklediğiyle vakit kaybedemem açıkçası.

Onu hangi kıymetlerle büyütüyorsunuz? Nasıl hayalleriniz var Fikret’le ilgili?

Hiç hayal kurmuyorum, bilakis o ne hayal edecek kendiyle ilgili, onu çok merak ediyorum. Ne yapmak isterse başımın üstünde yeri var, hayallerinin sonu olmasın. Denesin, yanılsın, yanılgı yapsın, korkmasın hiç. Şu an bebekken sahip olduğu merakını ve özgürlüğünü umarım hayat uzunluğu kaybetmez, en büyük gayem, bu yolda ona dayanak olmak.

Mecmuada bu ay farklı yaş, vücut, renk ve tercihlerdeki bayanları bir ortaya getirerek standart güzelliğe başkaldırıyor, tüm bayanlara olduğunuz üzere kıymetlisiniz, güzelsiniz diyoruz. Siz de hayatınız boyunca standart güzellik algısıyla savaşmak zorunda bırakılıp rastgele bir bedensel aşağılanmaya/ayrımcılığa maruz kaldınız mı?

Bu konseptte yayımlanan ELLE Eylül sayısının kapağı olmak benim için çok memnunluk verici çünkü yıllardır bu sorunlarla şahsen uğraşıyorum. Küçük yaştan beri oyunculuk yaptığım için herkesin gözünün önünde yaşadım tabi başıma gelenleri. Evvel takoz kullanıyor haberleri çıktı, boyum kısaymış onun altı çizildi. Düşük zekalı şakaların, soruların sonu gelmedi. Sonra kilo aldığım bir devir oldu, şeker hastalığımın tespit edildiği periyottur hatta, gazetelerde fecî başlıklar atıldı, toplumsal medyada çok yaralayıcı olabilecek şeyler yazıldı, çizildi. Bir noktada kendimizi herkesin yorumuna açtığımız bir iş yaptığım için bunların olabileceğini kabul ederek daha az etkilendim bütün bu süreçlerden ancak beni takip eden, seven pek çok genç kızın da başıma gelenlerden etkilendiğinin farkındaydım.

Nasıl reaksiyon verdiniz yaşadığınız ayrımcılığa ve bununla nasıl savaştınız?

Bilhassa o devirde çıkıp bu bana yaptığınızı bu bahiste hassas insanlara yaptığınızda, zayıflama haplarıyla, gereksiz ameliyatlarla kendilerini öldürmelerine bile sebep olabiliyorsunuz, yapmayın dedim. Daha çok güçlenmek, diğerlerine da güç vermek dileği yarattı bu uğradığım şiddet. O denli bir noktada ki güzellik standardı, hepimize bu türlü olun diye örnek gösterilen bayanlar bile memnun değiller vücutlarından. Daha da uygun olmaya ya da sahip olduklarını muhafazaya odaklılar sadece. “Taş üzere kadın” dediğim birinin diz kapağının üstünde yağlanma oldu diye üzüldüğünü gördüğüm gün başım açıldı. “Hiçbirimiz memnun olamayalım da daha çok tüketelim, daha kıymetsiz hissedelim” üzere bir sistemin içindeyiz.

 Bu işin bir sonu yok, daima daha yeterlisi, daima daha güzeli…

Konu bayana gelince bir değersizleştirme sistemi çalışıyor aslında. Toplumsal medya ve moda endüstrisi de çok körüklüyor bu değersizleştirmeyi. Hasebiyle şu an moda endüstrisinin bu uyanışı ve artık bunu bu türlü yapmıyoruz, farklılıkları kucaklıyoruz demesi çok değerli. Artık feminizm ve vücut olumlama konsepti moda ve bu âlâ bir şey, yararlı bir şeyin moda olması mükemmel. Sürdürülebilirlik için de tıpkı şeyi söyleyebilirim. Keşke her sene bu türlü modalarımız olsa.Kilo aldığım periyot kapak çekimine gidip sonrasında iç sayfalara alındığımı öğrendiğim oldu, bu bu türlü bir sistem.Ama değişim umut veriyor.

Evet, mecmualar kapağına kilolu diye bayanı koymadığı üzere dizi sektörü de kilolu diye bayana başrol vermiyor.

Aslında anlatmaya alıştığımız kıssalarla de ilgisi var bu tercihin. Kilolu bayanlara dair bir kıssa anlatılamazmış, beşerler güzellik standartlarına uyan bayanların öykülerini izlermiş üzere bir hal vardı bütün dünyada, ancak bu kırıldı aslında. Bizim de vakte gereksinimimiz var yalnızca. Başka yanda n zayıf ya da güzel bayanlar da yalnızca o denli oldukları için başarılı olmuyorlar. Bu algı da çok klişe ve yanlış, bu değersizleştirmenin bir modülü. Bayanların yeteneğinden, kendilerini ne kadar geliştirdiklerinden, başarılarından bahsetmeyi sevmiyoruz, daha kötüsü bilmiyoruz bile. Her hal ve kaidede bayanlara burun kıvıracak bir şey buluyoruz kesinlikle.

Sonu gelmeyen bir döngü var ortada. Pekala bunun son bulması ve en azından hakikat olmadığı hakkında farkındalık yaratmak için ne yapılmalı?

Herkes kendinin farkında olsa kâfi aslında. Hepimizin başında küçük, sert bir yargıç var bu sistemin, döngünün yarattığı, kendimizden başlayıp herkesi asıp kesiyor. Ona mani olmayı öğrenmekle başlamak lazım işe. İster istemez hepimiz evvel kendimizi sonra öteki bayanları mecnun üzere yargılıyoruz. “Bir dakika yanılgı yapıyorum” demek, değiştirmek lazım bu sistemi. Doğumdan sonra süratle kilo vermeye o kadar odaklandım ki, elbette bir sinema vardı hazırlanmam gereken lakin başımın içindeki o “ne kadar süratli kilo verirsem o kadar yeterli olur” diyen sesi susturamadım. Bu da büsbütün takdir görme hevesi. Ne kötü.

Hayatınızın en keyifli tecrübelerinden biri olan anneliği doyasıya yaşamayı bir kenara bırakıp bu zayıflama ve takdir görme problemiyle uğraşıyorsunuz.

Motamot o denli. Bir de şu var; gebeyken o kadar güzel hissediyordum ki anlatamam. Hem çok memnundum, hem de yalnızca kendimi çok güzel bulduğum için özgüvenim çok yüksekti. O hissi hiç unutmamaya çalışıyorum. Kendimi her yargılamaya kalktığımda o pay dönmek için uğraş sarf ediyorum. Bu ortada elbette “öf ne biçim kilo aldı hamilelikte” diye konuşuldu, aldığım kilolar basının dikkatini çekti.

Tüm bu tenkitler, tüm bu şiddetten ötürü içinde bulunduğumuz süreci, her ne olursa olsun, hastalık yahut hamilelik, tam olarak algılayamıyoruz. Daima oburlarının gözünden bakıyoruz yaşadıklarımıza. Artık düşününce özgüvenimin, mutluluğumun nasıl göründüğüme bağlanmış olmasına çok öfkeleniyorum. Bu kendiyle keyifli olma halinin elimden alınmış olmasına da… Günün sonunda kendi potansiyelimizi gerçekleştirmemizde çok değerli bu iki temel his.

Demek ki kendimize bakmak, kendimizi sevmek her şeyden çok daha kıymetli.

Kendini takdir etmek, kendini sevmek, kendine bedel vermek, evvel kendi onayına gereksinim duymak ve diğerlerinin gözünden bakmayı bırakmak aslında muhtaçlığımız olan. O diğerleri dediklerimizin de tecrübelerini, kaygılarını, neye nerden baktıklarını vs bilmiyoruz ki. Toplumsal medyada mesela, birisi zehrini kusuyor senin fotoğrafının altına lakin biraz dikkatli bakarsan görüyorsun ki bahsin seninle hiçbir ilgisi yok. Senin fotoğrafın onun için neyi temsil ediyorsa ona saçıyor o nefreti. Hasebiyle ciddiye alınır bir yanı yok lakin bir olumsuz yorum yüzünden günlerce kendini kötü hisseden insanları da biliyorum. Biraz her şeyi bırakıp kendimize vakit ayırıp çözmemiz lazım bu kendini sevme işini. Bu meditasyonla mı, sporla mı, yogayla mı yoksa apayrı bir yolla mı olur, bakmak lazım. Biraz kendi kendine kalmaktan, yüzleşmekten geçiyor bence.

İnsanın kendiyle yalnızlaşması, kendini oburlarının, ülkünün penceresinden görmekten vazgeçmesi üzere…

 Kendine yüklenmekten vazgeçmesi evet. Diğerlerine gösterdiğin tahammülü, sevgiyi, şefkati kendine göstermekten bahsediyorum. Geçtiğimiz gün bir arkadaşım geldi, oturup konuşuyoruz. “Kilo aldım” diyor, ben de “mesele değil verirsin” diyorum. Lakin bunu kendime söyleyemiyorum. “Yemeseydim keşke orada” diye kötü hissediyorum bir de. Bunu güzelleştirmekle başlamaktan bahsediyorum. Bu tecrübeleri de birbirimizle paylaşmayı değerli buluyorum çünkü birçoklarının ortak olduğunu biliyorum. Anlaşıldığını hissetmek, yalnız olmadığını bilmek güç veriyor çünkü.

Feminist motto’yu hatırlarsak bayan bayanın yurdu olacak.

Evet, neden olmasın. Ben buna yakın bir şey söylediğim vakit bir gazeteci bayan, “O da nerede yaşıyor ya, uzayda heralde!” diye bir tweet atmıştı. Evvel çok şaşırdım, sonra o üstten bakışın, öfkenin, o iğneleyici lisanın altındaki yetersizlik ve özgüvensizlik hissi o kadar tanıdık geldi ki. Birçok noktada hepimiz benzeri şeyler hissediyoruz. Hem başımıza gelenler yüzünden, hem de bize öğretilen ve karşısında durma gücünü bulamadığımız, savaşamadığımız, yenildiğimiz her his ve düşünce yüzünden. Sadece bunun için bile birbirimize muhtaçlığımız var.

Sizin üzere geniş kitlelere hitap eden bayanların bu hususta ses çıkararak farkındalık yaratması çok kıymetli.

 Elbette ses çıkarmamız değerli, büyük kitleleri etkileyen bayanlar olarak lakin dayanağa gereksinimimiz var. Toplumsal medyayla ilgili söylemek istediklerim var aslında. Milyon takipçili hesaplar var ve bugüne kadar bütün varlıklarını negatif etkileşimden, bilhassa bayanlar üzerinden, “hangisi daha güzel, hangisi daha uygun giyinmiş, ne takmış, kim ne estetik yaptırmış, kimi beğendik, kimi beğenmedik” mantığından kurmuşlar; bir eksper, yargı mercii üzere takılıyorlar. Bugün sadece moda diye #body shamingehayır, #fatshamingehayır, #kadınasiddetehayır yazıyorlar. Samimi bulup bulmamak bahis değil lakin farkındalıklarını artırmaları, ne yaptıklarını görmeleri gerekiyor. Etkiledikleri kitle epeyce büyük.Kadın oyuncuları yalnızca daha âlâ göründükleri vakit “şu operasyonları yaptırdı”, “evrim geçirdi” diye yaftalıyor, onlara özenenleri de estetik operasyona yönlendiriyorlar. Foyası ortaya çıkmış üzere de nahoş bir algı oluşuyor.

Samimiyetsizlik var işin içinde…

Bu isimleri taşlamak için söylemiyorum yalnızca değişim değerli. Medya lisanını değiştirmeyi öğrenirken toplumsal medya da sorumluluğunun farkında olmalı. Sen varlığını “bu yeterli giyiniyor, bu kötü giyiniyor”dan sürdürüyor olabilirsin fakat düzeni değiştirmek de senin elinde. Bunu tekrar yap lakin daha olumlu bir yerden, daha az yaralayıcı halde yap. Negatif etkileşimin daha yüksek olduğunu biliyorum lakin olumlu etkileşimi de deneyelim ve sonuçlarını daima birlikte görelim.

Anneniz feminist bir avukat. Bu türlü bir annenin çocuğu olmak nasıl bir his? Hangi bedellerle büyüdünüz? Ondan öğrendikleriniz hayatınızı, duruşunuzu, kimliğinizi nasıl şekillendirdi?

Hem bayan hem insan hakları savunucusu bir bayanın kızı olarak doğal ki öbür bir farkındalık ve hassasiyetle büyüdüm. Anneme çok şey borçluyum; güçsüz hissettiğimde kalkıp devam etmeyi ondan öğrendim ve bunu ona bakarak yaptım. Hayat bana cömert davrandı bu mevzuda, yanı başımdaki kıymetli bayan modellerinin yanı sıra birlikte çalıştığım isimler de daima bu türlü kaya üzere kadınlardı. Münasebetiyle örnek aldığım, bayıldığım, izlerini takip ettiğim güçlü bayan listem kabarık. Ortalarında Beren (Beren Saat), Zerrin (Zerrin Tekindor), Nebahat Abla (Nebahat Çehre), Vahide Abla (Vahide Perçin), Songül (Songül Öden) ve Ceyda’nın (Ceyda Düvenci) bulunduğu çok kalabalık, çok değerli bir liste. Söylediğim her cümlenin gerisinde bu bayanların öğrettikleri var.

Uzun bir ortadan sonra Benden Ne Olur sinemasının çekimlerine başladınız. Projeden ve senaryonun sizi nasıl cezbettiğinden bahsedelim.

 Kitabın ve sinemanın müellifi Aslı Kızmaz’ı toplumsal medyadan takip ediyordum. Sonunda karşılaştık ve bir anda yeni tanıştığım birine anlatmayacağım şeyleri anlatırken buldum kendimi. Yıllardır tanışıyormuş üzere hissettik. Kitabı yolladı bana ve okuduktan sonra tek hissim “bu bir sinema olmalı ve ben oynamalıyım” oldu. Senaryo üzere yazmış zati. Kitap, Sertab Bal isminde hayat gücü çok yüksek, “Benden ne olur”u arayan bir kızın öyküsü. Başarmasını çok istediğimiz bir kız Sertab. Etkilendiğim şey şu oldu: Bu kızın memnunluğu ya da varlığı romantik komedilerdeki üzere bir erkeğe ya da onunla yaşayacağı ilgiye bağlı değil. O yalnızca yolunda yürüyor ve o yolda âşık da oluyor, başarısız da. Düşüyor da lakin asla yılmıyor. Bu çok sağlam bir bayan kıssası ve maalesef müsabakası çok güç bir öykü bayan oyuncular için.

Siz gebe kalınca sinema ertelendi.

Evet sineması geçen yaz çekecekken gebe kaldım, eyvah dedim diğeri oynayacak. İşvereni aradım, “Ne olur beni bekleyin” diye rica ettim, hiç beklemiyordum ancak o da “filmi erteleyeceğiz, doğur gel” deyince çıldırdım sevinçten. Eklemek istediğim kıymetli bir şey var: Aslı’yla kurduğumuz gönül ve iş birliği beni çok keyifli ediyor. Onun hayallerine ortak olmak, hem çok eğlenceli, hem de bu hayalleri gerçekleştirirkenki hevesi, çalışkanlığı ve azmi bana ilham veriyor. Dişiyle tırnağıyla yapıyor her şeyi. Hayallerimi gerçekleştirmekle ilgili de en büyük gücü ondan ve onun üzere ilham verici bayanlardan alıyorum. Dayanışmayla, üreterek birbirimizin hayatına ne acayip dokunabildiğimizi, hayatın ne kadar zevkli ve kolay hale geldiğini keşke görebilse herkes.

YAZI: SELİN MİLOŞYAN 

FOTOĞRAFLAR: TUĞBERK ACAR 

MODA EDİTÖRÜ: ASLI ASİL

Saç: İbrahim Zengin/ No21

Makyaj: Hakan Kültür

Fotoğraf Asistanları: Fırat Arslan, Abdülkadir Arslan, Batuhan Saraçoğlu

Moda Takımı Asistanı: Seda Desovalı

Saç Asistanları: Suat Eser, Aykut Yerlikaya/ No21

Makyaj Asistanı: Coşkun Ayyıldızoğlu

Yapım: art+ist