Merkez Bankası’nın enflasyona karşı ‘küçük banknot’ formülünü

Dünya Gazetesi yazarı Vahap Munyar köşesinde kendisiyle paylaşılan WhatsApp mesajının içeriği ve piyasaya etkilerini aktardı.

Munyar’ın yazısında aktardığı bilgiler şöyle:

Önceki gece eski bir bürokrat, WhatsApp’tan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın bankalara gönderdiği bir yazışmayı paylaştı:

•Konu: ATM’lerdeki Banknotların Kupür Kompozisyonu

TCMB Emisyon Genel Müdürü Nurettin Tüysüz ve Genel Müdür Yardımcısı Hakan Er’in imzasıyla gönderilen yazıya şu cümleyle girildi:

• Bilindiği üzere dolaşımdaki Türk Lirası banknotların temiz ve dengeli bir kompozisyon içinde tedavülünün sağlanması, Bankamızın asli görevleri arasında yer almaktadır.

Enflasyonla mücadeleye işaret edildi:

• Bununla birlikte enflasyonla mücadele kapsamında fiyat istikrarını etkileyen ve bu unsurların etkileşimini temel alan bir analiz çerçevesinde emisyon politikasının şekillendirilmesi önem arz etmektedir.

Bu doğrultuda piyasadaki kupür dağılımı dengesinin enflasyonla beklentisine etkisinin dikkatle takip edildiği belirtildi:

• Nakit para ile yapılan alışveriş ve ödemelerin kolay, hızlı ve kesintisiz olarak sürdürülmesi için düşük kupürlü banknotların (5 TL, 10 TL, 20 TL) yeterli miktarda dolaşıma verilmesi gerekiyor.

Bunun sağlanmasının ancak bankacılık sisteminin katkısı ve işbirliği ile mümkün olabildiği vurgulandı:

• Bu kapsamda bankanızdan yapılacak nakit çekilişlerinde, küçük kupürlü banknot talebinin artırılması, hanehalkının doğrudan nakde ulaşım kanallarından olan ATM’lerde 200 TL’lik kupürlere yer verilmemesi Bankamız politikalarına katkı sağlayacaktır.

Küçük kupürlü banknotların ulaşılabilirliği için bu banknotlara daha fazla yer verilmesi gereğinin altı yeniden çizilen yazı, şu cümleyle noktalandı:

-Bu konuda gerekli hassasiyetin gösterilerek konunun bankanızın nakit operasyon birimleri ve şubelerine iletilmesi hususunda gereğini rica ederiz.

MUNYAR YAZININ SONUNDA TALİP AKTAŞ’IN YAZISINA DİKKAT ÇEKTİ

Merkez Bankası’nın bankalara gönderdiği “Enflasyonla mücadele için küçük banknota geçelim” mektubu üzerine Talip Aktaş’ın DÜNYA’da yayınlanan 27 Ocak 2021 tarihli yazısını yeniden okudum:

• Liradan 6 sıfır atılmasının ardından 1 Ocak2009’da tedavüle girdiğinde 200’lük en büyük kupürün sayısı 30 milyon 357 bin, toplam banknot içindeki payı yüzde 5.3’tü.

• 2020 yılında 200’lük banknot sayısı 315.1 milyona, toplamdaki payı yüzde 12.7’ye yükseldi.

• 100 TL’lik banknot sayısı 965.7 milyona, payı yüzde 38.9’a çıktı.

• 200 ve 100’lüklerin payı geçen yıl ilk kez yüzde 50’yi aşarak yüzde 51.6’yı buldu.

• 5 TL’lik banknotların sayısı 296 milyon 987bin adette kaldı.

Aktaş’ın yazısının son cümlesi de şöyle:

• 500 TL’lik banknot basılırsa, mevzuat gereğince 5 TL’lik banknot da metal paraya dönüşecek.

Merkez Bankası’nın bankalara gönderdiği “küçük banknota dönelim” yazısı, 5 TL’nin “bozuk para”ya dönüşmesini geciktirme çabasından öte geçer mi?

‘Aynı mala tomarla para veriyoruz’ duygusu yaratır