Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Şurası (PPK) Toplantı Özeti’nde, enflasyonun kısa periyotta başta emtia fiyatları olmak …
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Şurası (PPK) Toplantı Özeti’nde, enflasyonun kısa periyotta başta emtia fiyatları olmak üzere arz ve talep taraflı çeşitli ögelerin tesiriyle oynak bir seyir izlemesinin beklendiği aktarılarak, “Sıkı mali duruş; enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı kıymetli bir tampon fonksiyonu görecektir.” denildi.
Para Siyaseti Şurası’nın 17 Haziran’daki toplantısına ait yayınlanan özette, tüketici fiyatlarının mayıs ayında yüzde 0,89 arttığı, yıllık enflasyonun yüzde 16,59’ya gerilediği anımsatıldı.
Yıllık enflasyonun güç ve temel mal kümelerinde gerilerken besin kümesinde görece yatay seyrettiği, hizmet kümesinde ise yükseldiği aktarılan özette, bu periyotta uygulanan kapanma önlemleriyle makul bölümlerde iktisadi faaliyetin kesintiye uğradığı ve fiyat artışlarının da sonlu kaldığı vurgulandı.
“DÜNYADA AŞILANMANIN HIZLANMASI TOPARLANMAYI DESTEKLİYOR”
Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanmasının, global iktisatta toparlanma sürecini desteklediği belirtilen özette, şunlar kaydedildi:
“Bu toparlanma sürecinde imalat sanayi faaliyeti ve global ticaretteki ivmelenmenin yanı sıra hizmetlerde gözlenen canlanma da tesirli olmaktadır. Devam eden aşılama çalışmaları global iktisadın performansına ait salgın kaynaklı aşağı istikametli riskleri azaltmaktadır. Emtia fiyatlarındaki artış eğilimi, kimi bölümlerdeki arz kısıtları ve nakliyat maliyetlerindeki artış memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yükselen global enflasyon ve enflasyon beklentilerinin milletlerarası finansal piyasalar üzerindeki tesirleri değerini korumaktadır. Bir evvelki PPK devrinden bugüne, ABD Merkez Bankası’nda (Fed) heyet üyelerinin medyan beklentilerine nazaran faiz artışı beklentisi öne çekilirken, enflasyon öngörüleri de yükselmiştir. Siyaset faizlerinin tarihi ortalamaların hayli altında seyrettiği gelişmekte olan ülkelerde olağanlaşma sürecinin başladığı görülmektedir. Bu görünüm, bir evvelki PPK periyoduna nazaran global finansal şartlarda artan belirsizliklere ve bir ölçü sıkılaşmaya işaret etmektedir.”
“KADEMELİ OLAĞANLAŞMA ADIMLARI İLE İKTİSADİ FAALİYETTE BARİZ TOPARLANMA GÖRÜLDÜ”
Özette, yurt içi iktisadi faaliyetin güçlü seyrettiği, birinci çeyrek büyüme datalarının iktisadi faaliyetin salgının sınırlayıcı tesirlerine karşın potansiyelinin üstünde olduğu değerlendirmelerini teyit ettiği aktarılarak, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“İkinci çeyrekte, salgın kısıtlamalarına ve finansal şartlardaki sıkılaşmaya bağlı olarak iç talep bir ölçü ivme kaybederken, dış talep gücünü korumaktadır. Nisan ayına ait açıklanan sanayi üretimi, ciro endeksi ve perakende satış hacim endeksi dataları, nisan ayı ortasından itibaren salgının yayılımını önlemek ismine uygulanmaya başlanan önlemlerin iktisadi faaliyeti sonlandırdığını göstermiştir. Yüksek frekanslı bilgiler, 29 Nisan-17 Mayıs periyodu için açıklanan ek salgın kısıtlamalarının iktisadi faaliyeti yavaşlatmaya devam ettiğine, sonrasındaki kademeli olağanlaşma adımları ile hareketliliğin önlem devrinin öncesini süratli bir biçimde aşmasıyla iktisadi faaliyette bariz bir toparlanma görüldüğüne işaret etmektedir. Hakikaten kartla yapılan harcamalara ait haftalık datalara nazaran, kısıtlamalardan daha çok etkilenen hizmet bölümleri ile perakende ticarete bahis olan kalemlerde mayıs ayının ikinci yarısından itibaren yüksek oranlı artışlar gerçekleşmiştir. Önümüzdeki periyotta aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanması salgından olumsuz etkilenen hizmetler ve turizm dallarının canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanımaktadır.”
“İŞGÜCÜNE İŞTİRAKTEKİ ARTIŞ, İSTİHDAM ARTIŞLARININ İŞSİZLİK ORANLARINA YANSIMASINI SINIRLAYABİLECEK”
Özette, kısıtlamaların iktisadi faaliyet üzerindeki tesirinin işgücü piyasasına da yansıdığı belirtilerek, nisan ayında tarım dışı istihdamın bir evvelki aya nazaran yüzde 1,1 gerilerken, toplam işsizlik oranının 0,9 puan artışla yüzde 13,9 olduğu anımsatıldı.
Yüksek frekanslı dataların, kısıtlamaların gevşetilmesiyle birlikte iş imkanlarında ve işgücüne iştirak oranlarında süratli bir toparlanmaya işaret ettiği aktarılarak, “Bu çerçevede, önümüzdeki devirde hizmetler dalında istihdam artışları görülebileceği bedellendirilmektedir. Lakin işgücüne iştirak oranlarındaki artış, istihdam artışlarının işsizlik oranlarına yansımasını sınırlayabilecektir.” tabirleri kullanıldı.
PPK Özetinde, para siyaseti duruşunun enflasyon görünümüne yönelik üst taraflı riskler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi ve fiyat istikrarı maksadına ulaşılması odağında belirleneceği vurgulandı.
Bu doğrultuda siyaset duruşunun, enflasyon gelişmeleri ve enflasyon beklentileri dikkate alınarak dezenflasyon sürecini en kısa müddette tesis edecek ve orta vadeli maksatlara ulaşıncaya kadar bunun sürekliliğini sağlayacak bir sıkılık seviyesinde belirlenmeye devam edeceği aktarılan özette, “Son periyotta ithalat fiyatları kaynaklı maliyet ögelerinin yanı sıra, talep şartları, kimi dallardaki arz kısıtları ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. Öteki taraftan, mali sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı tesirleri gözlenmeye başlamıştır. Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu iddia patikasındaki bariz düşüş sağlanana kadar para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Bu doğrultuda Heyet, siyaset faizinin yüzde 19 seviyesinde sabit tutulmasına karar vermiştir.” sözleri kullanıldı.
“ENFLASYON, EMTİA FİYATLARI’NIN TESİRİNDE OYNAK SEYİRDE İLERLEYEBİLİR”
Özette, enflasyonun kısa devirde, başta emtia fiyatları olmak üzere arz ve talep istikametli çeşitli ögelerin tesiriyle oynak bir seyir izlemesinin beklendiği belirtilerek, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Sıkı mali duruş; enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı kıymetli bir tampon fonksiyonu görecektir. TCMB, fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar siyaset faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek halde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, karşıt para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylece, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde devamı için uygun yer oluşacaktır.”
Özette, yurt içi talep, memleketler arası fiyatlar ve global risk iştahına ait görünümün ödemeler istikrarına yönelik dış finansman gereksinimi kaynaklı riskleri canlı tuttuğu değerlendirmesi yapılarak, Kurul’un para siyasetinde fiyat istikrarı maksadı doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdüreceği söz edildi.
“KARARLAR ŞEFFAF, ÖNGÖRÜLEBİLİR VE DATA ODAKLI BİR ÇERÇEVEDE ALINMAYA DEVAM EDİLECEK”
PPK Özetinde, Kurul’un fiyat istikrarının sağlanması için, güçlü bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimine gereksinim bulunduğu değerlendirmesini yinelediği bilgisi verilerek, kararların şeffaf, öngörülebilir ve bilgi odaklı bir çerçevede alınmaya devam edileceği vurgulandı.
