Mahfi Eğilmez İktisadın Falına Baktı! Gelecek Yıl Türkiye ve Dünya İktisadını Neler Bekliyor?

IMF’nin yayımladığı ‘Dünyanın Ekonomik Görünümü Raporu’nu (World Economic Outlook, October 2022) ele alan Eğilmez, yılda iki kere (Ekim-Nisan) yayımlanan raporda, üye 196 ülkenin durumu detaylı ele alınıyor.

blogger.googleusercontent.com

Tabloda 2023 yılında dünya ticaret hacminde görülecek artışın frene basacağı, büyümede düşüş, enflasyonda da gerileme bekleniyor. 

Brent petrol fiyatında gerileme beklenirken, emtia fiyatlarında yatay seyir, metal fiyatlarında da gerileme öngörülüyor. Büyüme ve fiyatlama iddiaları dengeli görünüyor.

blogger.googleusercontent.com

Tabloda gelişmiş ekonomiler dünya nüfusunun yüzde 14’üne ancak dünya gelirinin yüzde 42’sine sahip olurken, dünya ihracatının da yüzde 61,4’ünü ellerinde tutuyorlar. 

Gelişmekte olan ekonomilerse yüzde 86 nüfus oranı ile yüzde 58 gelir hissesi alıyor. 

Dünyanın toplam geliri 100 dolar olsa gelişmiş ülkelere kişi başına 3 dolar alırken, gelişmekte olan ülkeler kişi başına 0,67 dolar alabilecekti. 1999’da 6 kat farktan 2022’de 3,5 kat farka gerilemiş ya da düzelmiş de denilebilir. 

Satın alma gücü paritesinde (SAGP) Çin, dünya pastasından yani GSYH’den en yüksek hissesi alıyor.  

blogger.googleusercontent.com

Gelişmiş ekonomiler gelecek yıl büyümede kayıp yaşayacak. Salgın sonrası 2021’de görülen süratli bir toparlanmayla yüzde 5,2’den 2023’te yüzde 1,1’e gerilemeleri bekleniyor. AB ve İngiltere resesyondan kaçamayacak üzere görünüyor. ABD’de de bir basamak ya üstte ya aşağıda çok farklı değil. Kronik sakinliği olan Japonya ise çok da etkilenmeyecek üzere görünüyor.

Gelişmiş ekonomilerde işsizlik sorun olmayacak üzere dururken, en yüksek olması beklenen AB’de dahi oran yüzde 7 bekleniyor. 

IMF, gelişmiş ülkelerde enflasyon baskısının gerileyebileceğini, optimistlikle görürken, düşüşler de faiz artırımlarıyla sağlanacak.

Gelişmiş ülkelerin cari açığı da en çok İngiltere’yi etkileyecek üzere görünürken, büyümeyle ithalatın da gerilemesi dengeyi çok zorlamayacak. 

blogger.googleusercontent.com

Hindistan dışında gelişmekte olan ekonomilerde 2023 yılında büyüme kahrı görülecek. Çin, büyürken, suratı ekonomiyi sarsacak. Brezilya’da suratın düşmesi beklenirken, Rusya’nın 2022’de de 2023’de de resesyon yaşaması öngörülüyor. Brezilya harici işsizlik sorun olmazken, enflasyon da sorun olmayacağı sinyalini veriyor. Rusya, küçülmeye karşın cari fazla beklentisi oluşturuyor. 

Bu ülkeler ortasında en sıkıntılı tablo Brezilya’da olurken, Endonezya bu listede en altta. Büyüme yüksek, işsizlik ve enflasyon düşük görünürken, cari fazla da ufukta gözüküyor. 

blogger.googleusercontent.com

Türkiye’de nüfus her yıl bir milyon kişi artarken, 2023 yılında iktisadının 942 milyar dolara yakın büyümesi bekleniyor. GSYH’de kişi başı gelir de 10 bin 863 dolar öngörülüyor. 

Türkiye’de gelecek yıl yüzde 3 büyüme beklenirken, işsizlik yatay, enflasyonda ise büyümeye paralel yüzde 37 düzeyleri söylem ediliyor. 

Bu yıl, cari açığın yüzde 5,7’ye yükselip tekrar büyümeyle düşerek yüzde 3,9’a gerilemesi, borç yükünde de değişiklik beklenmiyor.

Büyüme meseleleriyle, enflasyon artışlarının önüne geçilmeye çalışırken, önlemleri birbiriyle çelişecek. 

Türkiye için de büyüme ve enflasyon düşerken, yeniden de enflasyonda seviye yüksek kalacak. 

En önemli meselelerden biri de risk primi (CDS) yüksekliği olurken, gereğince yabancı sermaye çekilememesi gereksinim dahilinde dış borçlanmada da sorun yaratıyor.