Korkunun gör dediği

Nil Kural – 74. Cannes Sinema Festivali’nde Julia Ducournau’nun yönettiği “Titane”ın dünyanın en saygın ödüllerinden Altın Palmiye’ye uzanması bayan direktör ekseninde gündeme geldi. Ne de olsa Cannes’ın tarihinde Jane Campion’dan sonra ikinci sefer bir bayan direktör büyük mükafatı kazandı. Lakin Ducournau’nun vücut kaygısıyla (body horror) bu mükafata uzanması da dikkati hak ediyor. Yakın devirde dehşet, politik ve toplumsal açıdan değerli mevzuları işlemek için gittikçe daha sık başvurulan bir cinse dönüştü. Ducournau, “Titane”da cinsiyet ve kimlik siyasetlerini ana karakterinin vücudu üzerinden işlerken vücut korkusu alt tipini en kıymetli aracına çeviriyor. Pekala yakın periyotta kaygıyı kıymetli problemleri anlatmak için kullanan “Titane” dışındaki örnekler nelerdi?

Julia Ducournau’nun vücut korkusu konusunda selam gönderdiği Kanadalı sinemacı David Cronenberg’in oğlu Brandon Cronenberg de babasının izinde. Direktörün geçen yıl ses getiren sineması “Possessor”, insanların beyinlerine yerleştirilen bir aygıtla suikastçılara dönüştüğü bir distopya. Brandon Cronenberg, bu vücut değiştirme kaygısında günümüz dünyasının finans devleri ve gelir adaletsizliği üzerine bir tartışma yürütmenin yolunu yaratıcı bir endişe senaryosuyla buluyor. 

2017 tarihli dehşet “Kapan /Get Out”, direktörü Jordan Peele’ı ABD’deki ırk ayrımcılığını ele alan en parlak isimlerden biri olarak gündeme taşıdı. Büyük ilgi gören ve yılın sinema olaylarından birine dönüşen sinema, beyaz kız arkadaşının ailesini ziyarete giden siyah bir adamın kendisini müthiş bir ‘kapan’ın içinde bulması üzerine. Peele, “Ele aldığım mevzu kölelik. Çok karanlık bir mevzu” derken, sinema direkt ırkçıları değil, liberal gözüken beyaz orta sınıfı eleştirmesiyle de farklı bir yer ediniyor.

İran’da bayan olmak

Peele, kaygı çeşidini ABD toplumu incelemek için araçsallaştırmayı 2019 tarihli “Us / Biz” ile sürdürdü. Üst sınıftan siyah bir aileye musallat olan benzerilerini ele alan sinema, ayrıcalıklı bir ömür için nelere göz yumulduğunu, nelerin hasıraltı edildiğini bahis alıyor; sınıf ayrımını dehşet çeşidi içinde işliyor.

2016 üretimi “Under the Shadow” 1980’lerde İran’da bayan olmayı endişe çeşidi içinde gösteren bir sinema. Direktörü Babak Anvari, Farsça çektiği birinci sinemasıyla bir anne kızın Tahran’da geçen kıssasını mevzu alıyor. O yılki Sundance Sinema Festivali’nin yıldızlarından birine dönüşen sinema, savaş sonrası İran’da bayan olma hissini endişenin merkezine yerleştiriyor.

Kaygı, tarihinde birinci defa politik olmuyor. George Romero’nun “Yaşayan Ölülerin Gecesi”nden David Cronenberg’in “Videodrome”una çeşidin hürmet gören ve yıllardır incelenmeyi sürdüren örnekleri mevcut. Fakat 2010 sonrasının gittikçe altı daha dolu ve direktörlerini saygın yerlere taşıyan dehşet sinemaları üretmesi eğilimi, en son Altın Palmiye’nin de gösterdiği üzere devam edecek üzere gözüküyor.