Konut projeleri küçülüyor

His Erdoğan – İnşaat maliyet endeksi yıllık bazda yüzde 90.27 artış gösterirken, bu oran yeni bir rekor düzey getirdi. Gereç endeksindeki artış ise yüzde 113.27 olarak kayıtlara geçti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan İnşaat Maliyet Endeksi şubat bilgilerine nazaran, 2020’de süratli bir yükselişe giren endeksin 2022 Şubat’ta bir evvelki aya kıyasla yüzde 5.73, yıllık bazda yüzde 90.27 yükseldiği görüldü. Bina inşaatı maliyet endeksi, şubatta bir evvelki aya nazaran yüzde 5.82, geçen yılın birebir ayına kıyasla yüzde 87.91 yükseldi. Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, şubatta bir evvelki aya nazaran yüzde 5.4, geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 98.42 arttı. 

700 bin konut

Türkiye’nin yıllık 600-700 bin yeni konut gereksinimi olduğunu hatırlatan İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Arz talep istikrarının bir yerde buluşması gerekiyor. Ancak pandemi ve akabinde gelişen süreçler başta olmak üzere proje idaresi çok zorlaştı. Yeni projelerin raflardan inmesiyle arzın çoğalması lazım fakat müteahhitler bu yüksek girdilerle cesaretlenmiyor” dedi. Başta arsa girdilerinin akabinde ise demir, çimento olmak üzere ana materyallerin fiyatlarında bir gerileme sağlanması gerektiğini anlatan Durbakayım, “Örneğin, demir üretenler bu süreçte yurt içindekilerin alımlarına muhtaç değiller, ihracat talebi de yüksek. Bu nedenle fiyatı aşağı çekmeleri gerekmiyor. Ayrıyeten bizim üzere müteahhitlerin tekrar kentsel dönüşüme girmesini özendirecek tedbirler alınması lazım. Bu türlü devam ederse müteahhitler yalnızca küçük projeler geliştireceklerdir. Satılık konut fiyatları maliyetin altında artıyor. Konut azalınca kiraya çıkacak konut sayısı düşüyor, kiralık fiyatları akıl almaz halde yükseliyor. Devletin arzı artıracak halde bu mevzuda yeni bir sistem, bir atılım yapmasını bekliyoruz” diye konuştu.

‘Kontrollü üretim’

Artaş İnşaat Lideri Süleyman Çetinsaya, birtakım maliyet kalemlerinde artışların üç katını aştığını belirtirken, yeni bir inşaat üretiminin çok kuvvetli hale geldiğini tabir etti. Çetinsaya, “Başladığımız işlere devam ediyoruz fakat yeni inşaatlarda artık daha denetimli gitmek zorundayız. Bütün dünyada bir fiyat baskısı olduğu aşikar. Bundan sonra dalın istikametinin daha küçük projelerden yana olacağı görülüyor” değerlendirmesini yaptı.

‘Demirin tonu 15 bin lirayı geçti’

Nazmi Durbakayım, birtakım gereç kalemlerinde 2020 yılından bu yana yaşanan artışları da açıkladı. Buna nazaran, Ağustos 2020’de tonu 3 bin 850 lira olan inşaat demirinin fiyatının, 2021 Eylül ayında 6 bin 750 liraya, 2021 Aralık’ta 11 bin 500 liraya, 2022 Mart’ta ise 15 bin 500 liraya çıktığı görülüyor. Ağustos 2020’de 180 lira olan hazır beton metrekare fiyatı ise; 2021 Eylül’de 355 lira, 2021 Aralık’ta 510 lira, 2022 Mart’ta ise 860 lirayı aştı. Ağustos 2020’de torbası 12 lira olan çimentonun fiyatı; 2021 Eylül’de 27 lira, 2021 Aralık’ta 33 lira, 2022 Mart’ta ise 62 lira düzeyine ulaştı.