Pandemiyle birlikte hayatımıza giren toplumsal izolasyonun bundan 40 yıl evvel Japonya’da ortaya çıktığını biliyor muydunuz? Bu durum o …
Pandemiyle birlikte hayatımıza giren toplumsal izolasyonun bundan 40 yıl evvel Japonya’da ortaya çıktığını biliyor muydunuz?
Bu durum o periyotlarda sokakların inançsız olduğunu düşünen ebeveynlerin dayatmasıyla başladı ve birçok insanın vakitle kendini odasına kapatmasına ve ömrünü teknolojinin kollarına bırakmasıyla devam ediyor.
Koronavirüs salgınının ortaya çıkmasıyla birlikte kaygı, tasa, panik üzere hislerin toplumda görülme sıklığında artış yaşandı. Geçtiğimiz yılda bu hisleri az ya da çok hepimiz hissetmişizdir.
Bilhassa meskeninde yaşlı ya da çocuk bulunan aileler, bilinmezlik nedeniyle daha müdafaacı davranmaya başladı. Milyonlarca kişi, salgının birinci ortaya çıktığı devirde, zarurî haller dışında meskenlerinden dışarı adım atmaya korkar oldu. Zarurî olarak dışarı çıkan şahıslar de panik ve endişeyle geçirdi bu süreci.
Hal bu türlü olunca kendimizi adeta konutlarımıza hapsetmek durumunda kaldık. Sıcacık yuvalarımız, adeta çağdaş çağ hapishanelerine dönüştü.
HİKİKOMORİ NEDİR?
Japonca bir söz olan ve ”içeri çekilme, hapsedilmiş olma” manasını taşıyan ”hikikomori” kavramı, 1980’lerin birinci yıllarında Psikiyatrist Saito Tamaki tarafından ortaya atıldı.
En az altı ay ve daha fazla müddet sokağa çıkmama hali olarak tanımlanan hikikomori, insanlardan kaçma, tek hayatı muteber hissetme, bireyin kendini toplumsal hayattan izole etmesi halinde görülüyor.
TOPLUMSAL ROL VE SORUMLULUKLARA REAKSİYON
Çağdaş çağın gittikçe artan hastalığı olan hikikomori; vakit kullanımına, performansa dayalı sistemlere ve toplumsal roller ile sorumluluklara karşı gösterilen bir reaksiyon olarak da görülebiliyor.
Bu kişilerin toplumsal hayattan elini ayağını çekip temel muhtaçlıkları dışındaki tüm vakitlerini meskeninde ya da odalarında geçirdiklerini belirten uzmanlar, çok esirgeyici aile tavırları ve teknoloji bağımlılığının, hastalığı tetiklediğinin altını çiziyor.
Bilhassa teknoloji kullanımı ve bağımlılığının hikikomoriy başlangıcı için tetikleyici olduğunu söyleyen uzmanlar, toplumsal etkileşimin ve aile bağlarının güçlendirilmesinin değerini vurguluyor.
Gelişen teknolojiyle birlikte sayıları dünya genelinde de günden güne artan hikikomori, daha çok 15-40 yaş ortası bireylerde gözlemleniyor.
HİKİKOMORİ’NİN NEDENLERİ
Çok esirgeyici aile tavırlarının yanı sıra hastalığın temel nedeni; teknolojik olarak gelişmiş ülkelerde yaşayan ailelerin sokakların tehlikeli olduğunu düşünmesi ve çocukların meskende büyümesi tarafındaki davranışları olarak görülüyor.
Bilhassa teknoloji bağımlılığı, çocuklarda ve gençlerde hikikomori başlangıcını tetikleyen en kıymetli ögelerden biri olarak öne çıkıyor. Bu nedenle çocukların internet kullanımı ve müddetini dikkatli takip etmek gerekiyor.
Bayanlara oranla erkeklerde daha fazla görülen hikikomori, kimi durumlarda, kişilik özellikleriyle de temaslı olabiliyor. Bilhassa utangaç kişilik bozukluğu ya da şizoid yapılanmanın var olduğu durumlar, hikikomoriye yatkınlığı artırıyor.
HİKİKOMORİ’NİN BELİRTİLERİ
Hikikomoriler, vakitlerinin birçoklarını dış dünyayla irtibat kurmalarını sağlayan internet erişimi olan araçlarla geçiriyor. Bilhassa Japonya’daki hikikomoriler, çizgi romanları olan mangayı okuyor. Geceleri uyanık olup gündüzleri uyuyorlar. Dışarıdan gelen güneş ışığından da rahatsızlık duyabiliyorlar.
Hikikomori, vakit baskısına ve toplumun yüklediği performans misyonlarına dair bir reaksiyon biçimi olarak da tanımlanıyor. Aileleriyle, meskenin odasında tek başına yaşayan bu bireyler, bir tıp asalak hayat sürüyor. Meselelerini ortaya koymak, tahlil bulmak ve aksiyona geçmek konusunda da çoğunlukla kararsız ve isteksiz bir tavır sergiliyor.
HİKİKOMORİ MİYİM?
Pandemi sebebiyle kişi şayet kendini hiç dışarı çıkmaksızın meskene kapattıysa burada bir uygunsuzluktan kelam edilebilir. Fakat kişi, dışarıya çıkıp mecburî işlerini halledebiliyorsa, yürüyüş yaparak kendini rahatlatıp gündelik fonksiyonelliğini koruyabiliyorsa hikikomori çerçevesinde değerlendirilemiyor.
Buradaki kriter, ne hiç meskenden çıkmamak ne de büsbütün dışarıda olmak. Yani kişinin orta seviyede davranış sergilemesi oluyor.
Kişi konuttan hatta odasından hiç çıkmıyorsa, kendini yalnızca teknolojik aygıtlarla tabir ediyorsa bu davranışın altında hikikomorik bir semptom yatıyor denebilir.
HİKİKOMORİ TEDAVİSİ
Pandemi sürecinde izolasyon patolojik hale geldiyse, bu noktada kişinin sokağa çıkması, toplumsallaşması, eski fonksiyonelliğine dönmesi, çalışması güç olabiliyor.
Bu türlü bir durumda, gecikmeksizin uzman yardımı alınması gerekiyor. Ayrıyeten uzun vadede semptomlar çağdaş tip depresyona dönebiliyor. Hikikomori tedavisinde erken farkındalığın ehemmiyetine vurgu yapan uzmanlar, ruhsal yardım ve psikoterapi takviyesi alınması gerektiğini belirtiyor.
Bu süreçte, ailelerin bireylerle çatışma yerine tahlil odaklı bağlantı halinde olmalısı gerekiyor. Bireylerle sağlıklı bağlantı kurulması ve toplumsal etkileşimi güçlendirecek aktivitelere ve uygulamalara yönlendirilmesi gerektiği belirtiliyor.
Bireylerin yalnız olmadığı davranışlarla hissettirilmesi ve toplumsal izolasyonunu kırması için desteklenip teşvik edilmesi gerekiyor.
