Karikatüristler telif davalarıyla ilgili konuştu: Üzerimize gelmek için birtakım yalanlar söylüyorlar

Bir müddettir toplumsal medyada yapıtlarını paylaştığı için herkese telif davası açtıkları sav edilen ünlü karikatüristler Erdil Yaşaroğlu, Selçuk Fazilet ve Serkan Altuniğne’den ortak açıklama geldi.

Hürriyet gazetesinden Ece Çelik‘in haberine nazaran yalnızca ticari gayeyle kullanan sitelere dava açtıklarını söz eden karikatüristlerin açıklaması da reaksiyon gördü. Yüzlerce kişinin davalık olduğu olayın tarafları şunları söyledi:

Davalı: Sitede reklamımız bile yok

Nevzat Saykılı: “Ben bir sağlıkçıyım. Beni de mahkemeye verdiniz. Ne istediğiniz parayı verecek ne de avukat tutacak gücüm yok. Sitem yalnızca sağlıkçıların girdiği mesleksel bir site (radyolojinet). Para kazanmadığını da ispatlayabilirim dedim karşılık bile yazmadınız. Biz para kazanmak için değil karikatürü çok sevdiğimiz için paylaştık sitemizde. Lakin artık sayenizde karikatürü eskisi üzere sevmiyoruz.”

Batuhan Çolak (aykırı.com.tr isimli internet sitesinin genel yayın yönetmeni): “Etrafımda çok sayıda şahsa dava açıldı, sanıyorum bize de dava açmışlar, şimdi çağırılmadık lakin açıldığını duyduk. 58 yaşındaki emekli bir bayanın blog’unda kullandığı karikatürden, 18 yaşındaki üniversitesi öğrencisine kadar geniş bir yelpazede şikâyetler kelam konusu. Mazeret olarak karikatür paylaşılması ve ticari hedef gösteriliyor. Lakin dava açılan birçok sitede reklam bile yok.”

Davacı: Logo basmak gerçek değil

Selçuk Fazilet: “Üç karikatürist ortak bir hukuk ofisiyle çalışıyoruz. Evet dava açacağımız bireyleri biz seçiyoruz. Şayet bir yanlış anlaşılma varsa davaları geri çekiyoruz aslında. ‘18 yaşındaki çocuğa dava açılmış’ diyorlar. Biz sitenin sahibini göremeyiz ki, dava açtığımız kişinin yaşını bilmeden müracaat yapıyoruz. Karikatürlerimizi ticari olarak kullananlara telif davası açıyoruz.

Üzerimize gelmek için birtakım palavralar söylüyorlar. Bizim yazıda da vurguladığımız şey ticari olan internet sitelerinin kesinlikle kullanmak için bizden müsaade alınması gerekiyor.”

Erdil Yaşaroğlu: “Çünkü çoğunlukla bunlar cürüm duyurusu. Açık söylemek gerekirse ihtilaflı olduğumuz taraflar tarafından daima yanlış bilgiler yayılıyor şuurlu olarak. Ticari kullanmıyorum diyorlar fakat bu web siteleri para kazanma emeliyle kurulmuş siteler. Ya trafiği yükseltip reklam, sponsor alıyorlar ya da kendi markalarını, eserlerinin tanıtımını yapmak için kullanıyorlar.

Cürüm duyurusunda bulununca da, şahsî blog bu yalnızca üzere açıklamalarda bulunuyorlar. Bizden müsaade isteyen birden fazla bireye biz müsaade veriyoruz zati lakin müsaade almadan, karikatürlerimiz üzerindeki isimlerimizin üzerine kendi logolarını basarak yayımlamak yanlışsız değil.”

Avukat: Engelleme ya da tazminat

Şerif Aras Doğruel (Telif hakları üzerine çalışan avukat): “Herhangi bir sanat yapıtı üzerinde, özel haller farklı olmak üzere, tek hak sahibi yapıtı yaratan kişidir. Sanatkarların, genel olarak da eser sahiplerinin tek geçim kaynaklarının bu bahsettiğimiz haklara dayanarak elde ettikleri gelirler olduğunu hatırlamamız lazım. Ülkemizde Fikir ve Sanat Yapıtları Kanunuyla eser sahiplerine aşikâr haklar tanıyor. Biz bunlara genel olarak telif hakları diyoruz.

Erdil Yaşaroğlu’nun karşılaştığı durum özelinde tecavüzün ref’i dediğimiz bir dava açmak mümkün, bunun yanında tazminat davası ve yayımlanan içeriğe erişimin engellenmesi de öbür seçenekler olarak gözüküyor. Ayrıyeten bir yıldan beş yıla kadar mahpus yahut isimli para cezasıyla sonuçlanacak bir isimli sürecin de işletilmesi kelam konusu olabilir.

Bu noktada seçimin büsbütün eser sahibinde olduğunu göz önünde bulundurmak lazım. Hakkını aradığı ve yasal yollara başvurduğu için Erdil Yaşaroğlu’nun linç edilmeye çalışılmasını anlamak güç. Fakat sanatın ve sanatkarların sahip oldukları kıymetin toplumsal ölçekte kabul edilmesi için sanatkarların neden çaba etmesi gerektiğini gösteren kıymetli bir örnek olduğunu düşünüyorum.”