COVID-19 hastalığının yaşlı şahıslar ve ek hastalığı olanlarda daha ağır seyrettiği artık bilinen bir gerçek. Bilhassa bağışıklık sistemi …
COVID-19 hastalığının yaşlı şahıslar ve ek hastalığı olanlarda daha ağır seyrettiği artık bilinen bir gerçek. Bilhassa bağışıklık sistemi baskılanmış olan hematolojik kanserli hastalar; uygulanan kemoterapinin tipi, hastalığın komplikasyonları ve eşlik eden hastalıkları nedeniyle COVID-19 hastalığına daha fazla yakalanma riski taşıyor.
Yakın vakitte kemoterapi almış ve COVID-19 PCR testi müspet çıkan kanser hastalarında mevt oranının 30 gün içinde %30’lara vardığını belirten Türkiye İş Bankası küme şirketleri ortasında yer alan Bayındır Söğütözü Hastanesi Hematoloji ve Kemik İliği Transplantasyon Merkezi Kısım Lideri Prof. Dr. Ali Uğur Ural, bu nedenle hematolojik kanseri bulunanların önlemlere çok daha fazla dikkat etmeleri gerektiğinin altını çiziyor.
Aralık 2019’dan itibaren hayatımıza dahil olan COVID-19’un bilhassa yaşlı şahıslarda ve ek hastalığı olanlarda daha ağır seyrettiği biliniyor. Tüm kanserlerin yaklaşık %10’unu oluşturan ve savunma sistemi baskılanmış olan hematolojik kanserli hastalar, uygulanan kemoterapinin tipi, hastalığın komplikasyonları ve birlikte bulunan hastalıkları nedeniyle COVİD-19 hastalığına daha fazla yakalanma riski taşıyor. COVID-19’a yakalanmış kanser hastalarında ağır bakım ve ventilasyon muhtaçlığı, sepsis, sitokin düzenlenme bozukluğu, çoklu organ yetmezliği ve mevt daha sık gözleniyor.
Yakın vakitte kemoterapi almış ve COVID-19 PCR testi olumlu çıkan kanser hastalarında vefat oranının 30 gün içinde %30’lara vardığını belirten Türkiye İş Bankası küme şirketleri ortasında yer alan Bayındır Söğütözü Hastanesi Hematoloji ve Kemik İliği Transplantasyon Merkezi Kısım Lideri Prof. Dr. Ali Uğur Ural, “Hematolojik kanserli hadiseler COVID-19’u geçirdikleri halde, lenfosit alt kümelerindeki anormallikler nedeniyle semptomlardan 15 gün yahut daha sonra bile antikor olumluluğu gözlenmiyor” diye konuştu.
KANSER TEDAVİLERİ, COVID-19 TEDAVİSİNİ GÜÇLEŞTİRİYOR
Hematolojik kanserli hadiselere kemoterapi, radyoterapi, hedeflenmiş tedavi yahut immün tedaviler uygulanmasının, COVID-19 hastalığının tesirlerini kötüleştirirken tedavisini de güçleştirdiğini belirten Bayındır Söğütözü Hastanesi Hematoloji ve Kemik İliği Transplantasyon Merkezi Kısım Lideri Prof. Dr. Ali Uğur Ural, “İmmün sistemi baskılanmış olan lösemi ve lenfoma hastaları hipogammaglobulinemi, lenfopeni, nötropeni, steroid uygulanması, ileri yaş, birlikte bulunan hastalıklar, sık transfüzyon, hastane ortamında sık bulunmaları nedeniyle daha sık COVID-19’a yakalanıyorlar” dedi.
Hematolojik kanserlerden kimileri hastalığın seyri itibariyle acil tedavi gerektirmezken kimileri hem acil hem de yüksek doz kemoterapi, yüksek doz radyoterapi ve hatta kök hücre nakli gerektirdiğini söyleyen Prof. Dr. Ali Uğur Ural, “COVID-19 varlığında hematolojik kanserli hadiselerin idaresinde de bu nedenle sorunlar ortaya çıkıyor. Bunun yanında hematolojik kanserli tüm hastalar- bilhassa akut lösemili ve kök hücre nakli adayı/nakil olanlar- maske kullanıp, ferdî hijyenine dikkat edip ve toplumsal uzaklığa hastalıkları nedeniyle uydukları için, COVID-19 krizine bakmaksızın hami önlemleri uyguluyorlar ve böylelikle COVID-19’a yakalanma risklerini kendileri düşürüyorlar. Lakin COVID-19 ve komplikasyonlarının tedavisi ile birlikte hematolojik kanserli hastalarda bilhassa küratif nitelikte tedaviler istikrarlı olarak uygulanmalıdır” dedi.
AŞI BULUNANA KADAR DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Prof. Dr. Ali Uğur Ural, COVID-19’a karşı tesirli aşı bulunana kadar, hematolojik kanser hastaları açısından en uygun yaklaşımları şu halde sıraladı:
– Ateş yüksekliği, teneffüs külfeti, öksürük üzere COVİD-19 belirtilerinin gözlenmesi,
– Belirti vermeyen taşıyıcıların belirlenmesi,
– Hasta bazında kıymetlendirilerek tesirli lakin morbiditeyi artırmayan kemoterapi uygulanması,
– Kemoterapi kür ortalarının mümkünse açılması,
– Nötropeni riskinin azaltılması için kemoterapilerle birlikte büyüme faktörü dayanağı sağlanması,
– Yalnızca acil ve hayatı tehdit eden durum varlığında kök hücre naklinin uygulanması,
– Kök hücre nakli yapılamayan hadiselerin kemoterapi ile takip edilmesi,
– Kök hücre vericilerinden kök hücrelerin erken olarak toplanarak saklanması,
– Elektif süreçlerin mümkünse ertelenmesi,
– Daha az immün baskılayıcı ilaç kullanılması,
– Kan ve trombosit transfüzyon eşiklerinin düşürülmesi,
– Yatırılarak tedaviye başlanacak hastalardan kesinlikle COVID-19 PCR gönderilmelidir.
KANSERDE TEDAVİ USULÜ: KEMİK İLİĞİ
Prof. Dr. Ali Uğur Ural, hematolojik kanserlerde ve aplastik anemi, talasemi majör üzere hastalıklarda kullanılan kemik iliği nakline ait de açıklamalarda bulundu. Önemli bir kan hastalığı, immün sistem hastalığı, kanser yahut genetik hastalığın tedavi seçeneklerinden birisi de kemik iliği naklidir diyen Prof. Dr. Ural, kemik iliği naklinin hangi durumlarda yapıldığını şu biçimde sıraladı:
Kanserli bir olayda verilmesi gerekli yüksek dozda kemoradyoterapiden sağlam kemik iliğini korumak için (otolog),
Hastalıklı hücreleri/kemik iliğini sağlam bireyden alınan hücrelerle değiştirmek için (allojenik),
Çalışmayan kemik iliğini düzeltmek için,
İmmün baskılanmayı düzeltmek için,
Doğuştan metabolizma yahut enzimatik sistemle ilgili anormallikleri düzeltmek için,
Hastanın kendisine ilişkin kök hücre/T Hücre’lerin tekrar düzenlenmesi için (otoimmün hastalıkların tedavisinde).
KEMİK İLİĞİ NAKLİ ÖNCESİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Kemik iliği nakli öncesinde dikkat edilmesi gerekenlerin COVID-19’dan korunma tedbirlerine benzediğini belirten Prof. Dr. Ali Uğur Ural, “Kemik iliği nakli öncesinde hastalığın denetim altında olması ya da enfeksiyonun olması naklin muvaffakiyetini etkileyecektir. Nakil öncesinde enfeksiyon denetim tedbirlerine dikkat edilmelidir. Hasta şahıslardan uzak durulmalı, el sıkışılmamalı, elleri sık sık yıkanmalı ve ziyaretleri azaltılmalıdır.” diye konuştu.