İşte Mark Zuckerberg’in WhatsApp’la arka plandaki 3 hedefi

Anlık çevrimiçi iletileşme uygulaması WhatsApp, 4 Ocak’ta ‘Gizlilik İlkesi’ni güncellerken değerli derecede şahsî bilgilerin de Facebook’a ilişkin şirketlerle paylaşılmasını içeren şartların onayı için kullanıcılara 8 Şubat’a kadar mühlet verdi. Fakat bu kuralın AB ülkeleri için geçerli olmadığı da açıklandı. Türkiye’deki kullanıcıların WhatsApp kullanımına devam etmesi için belirlenen tarihe kadar güncellenen şartlara onay vermesi gerekiyor.

Şahsî bilgilerin kullanımı noktasında büyük kaygılara neden olan bu karar büyük reaksiyon çekti. Çok sayıda kullanıcı WhatsApp yerine başka alternatif uygulamalara yöneldi. WhatsApp’ın ‘onay’ dayatmasını inceleyen uzmanlar öncelikle 3 hususun değerli olduğunu belirtiyor. Bunlar ise telefon rehberine erişerek şahısların toplumsal etrafının saptanması, alışkanlıklarla pozisyon bilgisinin öbür uygulamalar ile paylaşılması ve ferdî imaj ve evrakların işlenip uzun müddet saklanması.

ALTERNATİF UYGULAMALAR NE KADAR İNANÇLI?

UZMANLAR kullanıcıların yöneldiği başka uygulamların da yüzde 100 inançlı olmadığını, uygulamaların şeffaflık ve güvenlik siyasetlerini net olarak açıklaması gerektiğini söylüyor. Zarurî güncelleme kararı sonrasında WhatsApp, uygulama mağazalarında kan kaybediyor. Apple’ın uygulama mağazası olan App Store’da, Türkiye’de en çok indirilen iletileşme uygulamaları ortasında birinci sırada Telegram yer aldı. İkinci sırada, mesajlaşmaların 3. şahıslar tarafından görülmedi belirtilen Signal bulunurken, onu Viber takip etti. Kullanıcıların öbür tercihleri Threema ve ProtonChat oldu. Yerli iletileşme uygulaması BiP ve Dedi ise süratle listenin üst sıralarına tırmandı. BiP’i 24 saatte 1.3 milyon kişi indirdi.

1) TOPLUMSAL ETRAFA ERİŞİM

Aslında WhatsApp’ın kendi başına telefon rehberine erişmesinde bir sorun olmadığını söyleyen bilişim hukuku uzmanı Avukat Mehmet Ali Köksal, “Sizin telefon rehberiniz Facebook ile paylaşıldığında sorun başlıyor. Orada bir belirsizlik oluşuyor. WhatsApp elindeki bilgileri Facebook’taki bilgilerle birleştirip ortaya çok daha kıymetli bilgiler ortaya çıkarmayı hedefliyor” diyor. Avukat Sefa Karcıoğlu da, “WhatsApp onay metninde net olarak rehberimizi kullanacağını belirtiyor. Yani rehber üzerinden bizim toplumsal etrafımıza ulaşacak. Bunu öbür datalar ile birleştirip sizin kiminle ne vakit nerde ne yaptığınızı ya da yapacağınızı reklam verenler ile paylaşabilecek” sözlerini kullanıyor.

2) ALIŞKANLIĞA NAZARAN YÖNLENDİRME

Av. Köksal, bu halde hizmet veren uygulamaların tekelleşmesinde büyük bir tehlike olduğuna vurgu yapıyor. Köksal, “İstenen onayda bir öbür konu alışkanlıklar. Yani WhatsApp aracılığı ile sizin sabah kaçta kalkıp, kaçta uyuduğunuz, hangi olaya ne reaksiyon verdiğiniz, günün hangi saatinde daha memnun ve olumlu yazışmalar yaptığınız, hangi durumlarda negatif olduğunuz hepsi toplanarak Facebook dataları ile birleşecek. Basitçe esasen sizin pozisyonunuza da erişirken sizin keyifli bir anınızda alışveriş yapmanızı tetikleyecek reklamları size göstermek istiyorlar. İleri düzeyde ise iş toplum mühendisliğine gidiyor. ABD’de Facebook’un nasıl seçim sonuçlarına tesir ettiğini unutmayalım” tabirlerini kullanıyor. “Sürekli konuttan işe giden birinin İstiklal Caddesi’ne gideceğini artık bilmek çok kolay” diyen Karcıoğlu, “Sözleşme temelde daha fazla gelir elde etmek için kullanılacak. Lakin alınan onay ileride oluşacak daha büyük boyutlu ihlaller için bir kılıf olabilir. Bunu şu an kimse bilmiyor. Şu an reklam için tüm bilgiler optimize edilecek. Pekala sonra bu datalar ne olacak? Bu hususta resmi bir açıklama yapılması şart” diyor.

3) PROFİL GRUPLAMASI

Kullanıcıların bir başka tasası ise WhatsApp’ın şahsî imaj ve dokümanları uzun müddet saklaması. Köksal, dünya devletlerinin bile mahkeme kararı olmadan erişemediği datalara uygulamların artık rahatlıkla eriştiğine dikkat çekerek şunları söylüyor: “WhatsApp imajları ve dokümanları uzun mühlet saklayacak. Birebir fotoğraf kim tarafından kaç şahsa gönderilmiş? Bu ortak etraf kimlerden oluşuyor? Bir profil gruplandırması yapabilecek.” WhatsApp’ın kullanıcılara açık biçimde “Kimin kiminle nasıl bir paylaşım içerisinde olduğunu ve bu toplumsal bağlantının ayrıntılarını ben bileceğim” dediğini lisana getiren Karcıoğlu ise, “Bu hususta yetkili kurumlar tarafından bu hafta içerisinde gerekli adımların atılması gerekiyor. Milyonlarca kullanıcının özel bilgilerini içeren bu kararlara resmi bir temasla karşılık verilmeli” dedi.