İran seçimlerinde başörtüsü polemiği: ‘Zorla taktıramayız’

İran’da, cumhurbaşkanı adayları ortasında devlet televizyonunda yapılan üçüncü çeşit münazarada, internet yasakları ve zarurî başörtüsü uygulaması ele alındı. 

Ülkede 28 Haziran’da yapılacak cumhurbaşkanı seçimi için yarışan 6 adayın katıldığı münazara, devlet televizyonunda canlı yayınlandı. 

Seçimin tek reformist adayı Mesud Pezeşkiyan, yaklaşık 4 saat süren münazarada, internet yasaklarının kriz vakitlerinde olabileceğini fakat olağan şartlarda halka ziyan verdiğini belirterek, “Cumhurbaşkanı olursam internetteki birçok yasak ve kısıtlamayı kaldıracağım” dedi. Pezeşkiyan, ülkedeki mecburî başörtüsü uygulamasına ait ise “Nasıl daha evvel bayanlarımızdan başörtüsünü alamadılarsa artık biz de bayanlara zorla başörtüsü taktıramayız.” tabirini kullandı. 

Adaylar ortasındaki tek din adamı Mustafa Purmuhammedi, internet yasaklarının mecrasından çıktığını lisana getirerek, “Filtreleme bir noktada doğruydu lakin devam etmesi telaş verici bir hale geldi” değerlendirmesinde bulundu. Vatandaşların yasakları aşabilmek için satın aldıkları VPN hizmetlerine işaret eden Purmuhammedi, “Bu yasaklarla ortaya çıkan VPN mafyasının varlığı insanların cüzdanlarını boşaltıyor ve güvenlik tehlikeye giriyor.” diye konuştu. 

Purmuhammedi, mecburî başörtüsünün “kanun hükmü” olduğunu fakat bunun zorla olmayacağını ve cumhurbaşkanı olması halinde şu anda tartışılan ve kurala uymayan bayanlara çeşitli müeyyideler getirmesini öngören maddeyi geri çekeceğini belirtti. 

‘ŞİDDETLE ÇÖZÜLEMEZ’

Muhafazakar aday Muhammed Bakır Kalibaf, ülkede karışıklık ve protesto üzere özel durumlar haricinde internet yasaklarına karşı olduğunu söyledi. Kalibaf, yasaklar nedeniyle VPN kullananların oranının yüzde 67’ye çıktığına dikkati çekerek, Riski ortadan kaldırmak yerine artırdık ve hem ekonomik hem maddi ziyan hem de manevi ziyan gördük” dedi. 

Zorunlu başörtüsü maddesine ait ise Kalibaf, bunun “saygı olmadan, gerginlik ve şiddetle” çözülemeyeceğini tabir etti. Kalibaf, polisin bayanlara müdahalesi sırasında “acı hadiselerin de yaşandığını ve bunların durdurulması gerektiğini” belirtti. 

Muhafazakar aday Said Celili de internet yasaklarına değinmeden yabancı uygulamaların yerine geliştirilen yerli platformlara işaret etti. Celili, yabancı platformların güvenlik tehdidi oluşturabileceğini lisana getirdi. 

Başörtüsü konusunda ise Celili, “Başörtüsü, bayanların toplumsal varlığının kıyafetidir ve mahremiyetlerinin korunmasında ve ilerlemesinde değerli rol oynar” dedi. 

Diğer iki muhafazakar aday Kalibaf ya da Celili lehine çekileceği öngörülen Ali İstek Zakani, Pezeşkiyan ile Purmuhammedi’nin seçim merkezlerinin ortak çalıştığını sav etti. Bunun üzerine Pezeşkiyan, “Kesinlikle sonuna kadar (aday) kalacak mısın?” diye sordu. 

Zakani de “Ben katiyen kalacağım ve sizin cumhurbaşkanı olmanıza müsaade vermeyeceğim.” dedi. Buna cevaben Pezeşkiyan, “Bu bir yarış ve kararı halk verecek. Kimse kimseyi engellemeyemez” tabirini kullandı.