İhalede pazarlık usulüne Danıştay engeli

Karayolları Genel Müdürlüğü’nün son vakitlerin en büyük ihalelerinden biri olarak gösterilen Erdemli–Silifke–Taşucu Yolunun Melleç ile Kaledran Ortası kısmının ihalesi pazarlık usulü ile yapıldığı için Danıştay’a takıldı.

Son yıllarda iktidarın kimi kıymetli ihaleleri Kamu İhale Kanunu’nun pazarlık metodunu düzenleyen21’inci hususunun (b) bendine nazaran yapması tartışma konusu.

Geçen yıl 15 Ocak’ta düzenlenen Erdemli–Silifke–Taşucu Yolunun Melleç-Kaledran ortası bölümünün üretimi ihalesi için de birebir prosedüre başvurulmuştu. İhale, 2 milyar 135 milyon TL bedelle Özaltın İnşaat Ortaklığı’na verilmiş ve 2 Şubat’ta da mukavele imzalanmıştı.

Akdeniz bölgesi için değerli olan bu yola ait bu kadar yüksek meblağdaki bir ihalenin pazarlık yordamıyla yapılması o periyotta de tenkit konusu olmuştu.

Lakin Kamu İhale Kanunu’nun pazarlık yöntemini düzenleyen 21’inci unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi kararına nazaran, “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can yahut mal kaybı tehlikesi üzere ani ve beklenmeyen yahut imal tekniği açısından özellik arz eden yahut yapı yahut can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından acilen yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde yahut yönetim tarafından evvelce öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin tez olarak yapılmasının zarurî olması” halinde pazarlık yöntemine gidilebiliyor.

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu geçen günlerde 21/b yoluyla yapılan ihaleleri de gündeme getirmişti. Muhalefet, 21/b metodu ile kamunun ziyana uğratıldığını savunuyor.

Danıştay ne dedi?

DW Türkçe’nin edindiği bilgilere nazaran, Danıştay’ın 13. Dairesi’nin 22 Aralık 2021 tarihli kararında ihalenin iptaline karar verildi. Kararda iptal kararının yanı sıra, iktidarın sık sık başvurduğu pazarlık yöntemine ait dikkat cazibeli sözler yer aldı.

Danıştay, ihaleyi veren Karayolları Genel Müdürlüğü’nün “yolun yapılmasının acilen bitirilmesi gerektiğini ve bu nedenle bu prosedüre başvurulduğunu” söylediğini belirtirken, şu çelişkiye dikkat çekti:

“Dava konusu işin bitirilme mühletinin 900 gün olarak belirlenmesinin ivedilik kaidesi ile bağdaşmadığı, niteliği gereği kısa müddette tamamlanması gerektiği ileri sürülen imal işinin 900 gün üzere uzun bir sürece yayıldığı anlaşılmaktadır.”

Danıştay, ayrıyeten Karayolları Genel Müdürlüğü’nün tezinin bilakis yaşanabilecek trafik kazalarının trafik, can ve mal kaybı tehlikesi oluşturmasının ‘ani ve beklenmeyen olaylar’ olarak değerlendirilemeyeceğini belirtti.

Kararda pazarlık tarzıyla ilgili şu sözlere de yer verildi:

“Pazarlık yordamı ile ulaşılmak istenen hedef kesintiye uğrayan idari faaliyetlerin ve kamu hizmetlerinin devamlılığının bir an evvel sağlanmasıdır. Çünkü yönetim pazarlık yönteminde, temel ihale yönteminden ayrılarak; ani, beklenmeyen, imal tekniği açısından özellik arz eden, can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından tez olarak yapılması mecburî olan bir işi süratlice tamamlama ya da çabuk gereksinim duyduğu mal yahut hizmeti alma yetkisini kullanabilmektedir.”

Kararda bu üzere nedenlerle ihalenin pazarlık yöntemi ile gerçekleştirilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığına dikkat çekildi.

Gülsen Solaker

© Deutsche Welle Türkçe