Hiç sakal-bıyık bırakmadım hiç cep telefonu kullanmadım 55 senedir kahvaltı etmiyorum

◊ Hiç kendi cep telefonunuz olmadı mı?

– Hiç olmadı. Tuşuna basmadım. Hiç kullanmadım. Acemiliğim var. Sabit telefon kullanıyorum. O hususlarda sekreterlik misyonunu eşim üstlendi.

◊ Aman ne rahatsınız bir bilseniz…

– (Eşi İpek Günay atılıyor: Ancak ben rahat değilim!) Bütün telefonum, kredi kartım hepsi onda. Ben maaşımı çekmeyi bile bilmiyorum.

◊ İstanbul-Salacak’ta büyümüşsünüz. Hatırladığınız en eski bayram hangisi, nasıl bir aile?

– Aslında Sarıyer doğumluyum. Bayramlarda Sarıyer’e babaanneme ve halama el öpmeye giderdik. Benim doğduğum mesken ikinci derece bir tarihi yer. Artık orayı değiştirmişler. Geçen gün geçtim. Ancak tekrar birebir büyüklükte. Aslında biz İstanbul’un etrafından olan bir aileyiz. Annem Bursalı. Babaannem tarafı Sarıyer’e yerleşmiş. Dedem doktorken babam Bitlis’te doğmuş.

Sarıyer bizim için çok kıymetli. Zira babam ciğerlerinden rahatsızdı. Sonradan Sarıyer’in rüzgârı çok, Salacak daha korunaklı diye tayinini oraya vermişler. Harp yılları (II. Dünya Savaşı) beslenme meseleleri yüzünden ağabeyimle ikimizi böldüler. Ben Salacak’ta babam ve annemle kaldım, abim Sarıyer’de halam ve babaannemin yanına gitti. Yazları buluşurduk ağabeyimle. Halam, artık okulun ismi Pertevniyal oldu, orada iki nesil okutmuş çok meşhur bir hocaydı. Onun için ağabeyimle bir kopukluk oldu ortamızda. İki kardeş üzere tam kaynaşamadık. Ben orada ne olduğunu çözmeye başladım.

◊ Ancak yeniden de sizin okuyabilmeniz için kendinden fedakârlıkta bulunup işe girip çalışmış.

– Babamın öldüğü sene. Çok bocaladık ve sınıfta kaldık ikimiz de. Ailevi problemler başladı. Babam Salacak’ta iskele memuru. Babam da askeri okuldan, ciğerlerinden ötürü ayrılmış. Konuttan bir boğaz eksilsin diye askeri okula verilen çocuklar… Amcam da albay. Ben de deniz kolejinden askerliğin benimle bağdaşmadığını düşündüğüm için ayrıldım ve Haydarpaşa Lisesi’ne geldim.

◊ 1930’lu yıllarda nasıl geçerdi bayramlar?

– Sarıyer’i hatırlıyorum, bir de harçlıkları. Çocuklar biliyorsun bayramlık almak için dolaşırlar. Bizim vaktimizde mendil filan yoktu, direkt o vaktin en büyük paraları neyse onları alırdık.

TEK KULAKLA TİYATRO VE SİNEMA

◊ Mahalle dolaşır mıydınız?

– İki-üç kapı tahminen dolaşırdık. Lakin bayramlık fazla alınmazdı. Salacak’ta çok seçkin bireyler otururdu. Biz, kıyıda oturan kıyı çocukları, memur çocuklarıydık. Ben babama yardım olsun diye gidip bilet keserdim. Harp yıllarına rastlıyoruz lakin ben daima pembe olarak anlatırım. Denize olan aşkım orada başlıyor. Balıkçılık, yelken, kürek ustası, dalmak… Dalmaktan kulağımı kaybettim. O vakitler kıyıda gösteriş ya denize atlamak, dalmak ya da kayığı bilek gücüyle yanaştırmak falan…

Kız Kulesi’nin köprü tarafına daldım. Kıyıya bakan tarafı 1.5 metre. Fakat öbür taraf çok derin. Daldım ben, çapanın ipiyle iniyorum. Çapaya ulaştım, nefesim bitti. Çıktım, çıktım artık boğulacaktım. Sonra baktım kulağım kanıyor. Ben bütün tiyatromu ve sinemamı tek kulakla ilerlettim. Saati bile duymaz sağ kulağım, hiç duymuyor.

◊ İkinci Dünya Savaşı’nda 8-9 yaşlarındaydınız. O sirenleri, karartmaları hatırlıyor musunuz?

– 34 doğumluyum, 1940-41’de ben ilkokula başlamışım. Harp yıllarının ağır olduğu devirler. En uygun hatırladığım o karartmalar. Tek ekmek alınıyor ve bizim Salacak’ta ilkokulun olduğu yerde fırın yok, bakkallar var. Ekmeğini karneyle alacaksan Üsküdar’a inmen lazım. O çocuk halimle inerim, Deveci Fırını var o vakit. Ekmeği alır gelirim, annem onu dörde böler. Dörde bölüyoruz ve akşama kadar o. Her öğün bir ekmek. Lakin ne kadar lezzetli anlatamam. Biz meyve almayı filan bilmiyoruz. Komşunun bahçesinde incir, dut, ayva; beşerler daima birilerine sunuyorlar. O denli bir çocukluk.

◊ Askeri okulun size nazaran olmadığını anladıktan sonra Haydarpaşa Lisesi… Seyfi Dursunoğlu’yla (Huysuz Virjin) tıpkı okuldaydınız.

– Seyfi de bizim deniz kolejinden ayrılıp benden evvel Haydarpaşa’ya gelmiş. Birebir sınıfta okuduk. Sonra birebir gazinoda da çalıştık Ankara’da.

◊ Oyunculuğa 1957’de Haldun Dormen Tiyatrosu’nda başladınız. Hâlâ görüşüyor musunuz?

– Gördüğüm bir ilana müracaatımın kabul edilmesiyle başladı dostluğumuz. Her gün olmasa da arıyoruz birbirimizi. Geçenlerde İzmir’de yeniden beraberdik.

◊ 1959’da “Kırık Plak” sinemasında Zeki Müren’in sürücüsü rolünü üstlenerek tiyatrodan sinemaya geçiş yaptınız. Biraz anlatır mısınız Zeki Paşa’yı, nasıl bir insandı?

– Çok yeterli bir insan. Açık saçık konuşurdu ancak terbiyeli adamdı. Hayatımın dönüm noktası oldu. Bu sinema için bir sürücü karakteri arıyorlar. Sürücülük bilecek, terbiyeli olacak, Zeki nahoş sevmez, yüzü de pak olacak… Beni buldular. Gittim, sabah 8’de oradaydım. Zeki çoktan gelmişti. Tanıştırdılar bizi, sonrasında çok yeterli ahbap olduk. 9 gün çalıştım. Tiyatroda 200 lira maaş alırken, günde 150 lira kazandım. Sonra çok âlâ dost olduk. Meskenine filan giderdik eşlerimizle birlikte.

◊ Haldun Dormen orada size çok büyük jest yapmış.

– Evet. Sinemacılar anladılar ki bu adam komik, jön olabilir. “Senin üstüne oynamak istiyoruz lakin biz tiyatrocuları sevmiyoruz. Zira bizi daima açmaza düşürüyorlar. ‘Oyunum var’ diyor gelmiyorlar. Tiyatroyu bırakırsan istikbalin var” dediler. Haldun’a gittim. “Hemen değerlendir, bir tiyatrocunun hayatta yakalayacağı en büyük fırsat budur. Bir koşulum var, ne vakit tiyatroya dönersen bana geleceksin” dedi. Gittim adamlara, “Hop Dedik”i yaptım. Birinci başrolüm. Sonra da başroller devam etti.

◊ Sinemada ilerlediniz ve nihayet 1964’te “Ağaçlar Ayakta Ölür” sinemasıyla birinci Altın Portakal’da ‘en güzel erkek oyuncu’ mükafatını aldınız. Nasıldı o birinci Altın Portakal?

– Gitmedik ki… Çağrılmadık zira. Sinemada da yeniyim, ödülümü İstanbul’a getirip verdiler bana.

BEHİYE HANIM’LA DEDİKODUMUZ ÇIKTI FAHRETTİN ASLAN BANA DÜŞMAN OLDU

◊ Bir mühlet de Bebek Maksim’de sahne aldınız. Bülent Ersoy, Gönül Muharrir üzere ünlü isimlerle çalıştınız. Nasıldı o yıllar?

– Benim sahne hayatım maceralı. Behiye (Aksoy) ile birinci renkli sineması çekiyoruz. O hasta, ben doktor rolünde. Behiye Hanım’la bir dedikodumuz çıktı. ‘Yakınlaşma’ diye. O vakit Fahrettin (Aslan) ile bir arada. Adam bana düşman oldu. Sonra aramız düzeldi. Gazinosunda da çıktım. Adam güzel işveren.

Ama daima ucuza çalıştım. Hoş yıllardı. Döner sahne mesela… Osman Kavran Lunapark Gazinosu, sahnenin yarısı alaturka, yarısı alafranga. Dönüyor sahne, alafranga sazlar var, birisi çıkıyor. Dönüyor sahne, alaturka oluyor, ben çıkıyorum. Emel Sayın’la çalışıyoruz. Çok hoş bir takımdı.

◊ Hayatta hiç “keşke”leriniz var mı?

– Keşkelerim çok az oldu lakin var alışılmış. Herkesin vardır keşkeleri. Keşke okuyabilseydim mesela… Mimar olmak istiyordum. Âlâ de bir mimar olurdum üzere geliyor. Lakin benim üniversitem tiyatro oldu.

◊ Siz Yeşilçam’ın jönüsünüz. Birlikte sinema çektiğiniz Dört Yapraklı Yonca’yı birer cümleyle anlatsanız, ne söylemek istersiniz?

– Hepsi çok uygun oyuncular ve çok âlâ beşerler. Hepsinden çok dayanak gördüm. Bir defa bana çok hürmet duydular. Tahminen de tiyatrocu oluşumdan ötürü. Türkan Şoray, Türk sinemasına gelmiş en uygun bayan oyuncu. Türkan bir gün bir laf etmişti, ne demek istediğini sonradan anladım. “Biz son starlarız” dedi. Meğerse “Yeşilçam’ın son starlarıyız” demiş. Sahiden o denli. Bana çok gülerdi. Gülme krizi tutardı. Fatma, erkek Fatma (Girik)… Bol espriler yapardı, ben de ona daima takılırdım. Yazık oldu, hayatı boyunca hasta baktı. Memduh (Ün, eşi) piyasada sevilmeyen bir adamdı. Zira merhametsizdi.

Hülya Koçyiğit çok rahat çalıştığım ve çok sinema çektiğim bir insan. Filiz’le az sinema çektim. Başkalarıyla toplam 45 sinema çekmişim. Filiz Akın çok hanımdı. Merhum Türker onu çok haşlardı. Sette de çok haşlardı. Biz de Türker’e kızardık. “Bizim yanımızda, sette neden yapıyor” diye. Filmciliğe çok hizmeti geçmiş bir adamdır Türker, ancak acımasızdır.

 Louvre’da tablo düzelttim

“Aşırı titiz bir tipim. Louvre Müzesi’nde yamuk diye çerçeve düzelttim ben. Sirenler falan, inledi ortalık. Müdafaalar geldi, yüzüm mosmor olmuş. Muhafazalar ‘Telaşlanmayın’ dedi. Müjdat Gezen’in de başına gelmiş. O da düzeltir daima, ben de düzelttim.”

SADRİ ALIŞIK BURNUMU KIRDI

“1963’te ‘Bomba Üzere Kız’ı yapıyoruz Türkan (Şoray) ile. Sadri Alışık bir yumruk atacak. Bir vurdu ve burnumu kırdı. Hastaneye kaldırdılar beni. Hâlâ burada çıkıntısı vardır…”

BİZE YAKIŞIR MI?

“Oğlum Ömer doğmuş 71’de, en parasız bölümümüz. Seks sinemalarının başladığı dönem. Dedik bize yakışır mı? Ediz (Hun), ben, Ayhan (Işık) filan hepimiz sinemadan çekildik.”

Sigara parasıyla burayı aldım

◊ Bu yaşınızda bu kadar harikulade bir hafıza, bu kadar dinç görünmenizin bir sırrı var mı?

– Kafayı çalıştırmak, devamlı canlı tutmak… Çok bulmaca çözerim. Bir şeyi hatırlamaya çok yorarım kendimi. Bir sinemada kim oynuyor, bekler, jeneriğini çalışırım. Hanım da meraklandı, artık hafıza oyunu yapıyor kendi kendine.

◊ Spor yapıyor musunuz?

– Yürüyüş yapıyorum. Sabahları 1 saat. Esasen hayatım boyunca spor yaptım. Boksörlük yaptım, gülle attım, yüksek atladım, koştum, her şeyi denedim. Ben hiç kahvaltı etmem. Hanım da etmez. 55 yıldır beraberiz, 55 yıldır kahvaltı etmiyoruz.

◊  Hiç sigara kullandınız mı?

– Sigaraya başladım. Askerde de içiyordum ancak sinemaya geçince üç pakete çıktı. Şarkıcılık periyodu geldi, şarkıcılığa karar verdim, sonraki gün Mercedes’imi satıp yürüyüşe başladım. 73 yılının şubatı. Ve 55 yıldır sigara içmiyorum. Bir de kooperatife yazıldım. Sigara parasını taksitlere yatırarak burayı aldım.

Bıyık bırakacak vakit yoktu

◊ Hayatınızda hiç bıyık ve sakal bırakmadığınız yanlışsız mu, kent efsanesi mi?

– Hakikat. Benim en yeterli sinemam “Vesikalı Yarim”i bile takma bıyıkla oynadım. Aslında bıyık bırakacak vakit da yoktu. O denli ki kameranın önündeyim, sineması bitireceğim, kameranın önünden beni alıp öbür sinemaya götürüyorlar. Bıyık, sakal nasıl bırakacaksın? Vakit yok. Aslında çok seyrektir sakalım. Rol icabı bile sakal bırakmadım. Tahminen bir sinema hariç. O da gündelik sakal.

Zirveye yaklaştıkça doruk da tırmanıyor

◊ Pul, madalyon, para, deniz kabuğu… Antikacılığa, koleksiyonerliğe merakınız nasıl başladı?

– Temel mevzu bu. Ben sinemacılıktan çok hobileriyle anılan bir adamım. O taraf daha yararlı diye düşünüyorum. Sinema için bir yere çağrılınca gitmiyorum ancak koleksiyon için çağrılınca iş değişiyor. Hobi o denli bir şey ki, araştırmaya gereksinimi var. Ne biriktiriyorsun? Kabukları. Başlıyorsun kabukları çalışmaya.

Hangi denizlerde oluyor, Latince isimleri üzere derinlemesine gidiyorsun. Koleksiyonculukta şöyle bir şey kelam konusu: Bir tepe nokta var. Oraya varmaya çabalıyorsun. Ancak bilgi arttıkça doruk da tırmanıyor.

Ben çok çalıştım. Değişik ülkelere gittim, New York’tan bile mal aldım. Dükkân açmak aslında öğrenmek; gelen ustalarla, hocalarla, hatta müşteriyle.

Bakımevinde ölenler çoğaldı

 Yeni jenerasyondan çok düzgün oyuncular var. Özellikle tiyatro kökenli dizi oyuncuları. Onlar sinema değil lakin, dizi starı. Çok oyuncu var bir de.

Bunlar sonunda ne olacak, bir enflasyona mı uğrayacak, yoksa Yeşilçam oyuncuları üzere huzurevlerine mi düşecekler?

Oynuyorsun bir dizide, para kazanıyorsun, kenara koyamazsan, yatırım yapamazsan, yüzün eskisin diye seni bekliyorlar.

Bazıları tepede para alıyor. Fakat hafta başı 4-5 bin lira alan oyuncular da var. Son ölenlere bakıyorum, bakımevinde ölenler çoğaldı.”

Sırtımı bayanlara dayadım

 Annem çok fedakâr bayandı. Babama, bize bakmak için kendini harcadı. Çok hoş bir bayandı. Babam öldüğünde gençti. Evlenmek isteyenler olmuş. Yalnızca iki çocuk ezilmeyelim, üvey baba bizi haşlar diye hayatı o denli götürdü. Benim hayatımdaki en kıymetli insan annem o yüzden. Bayanlar benim için çok değerli. Birinci merhum eşim ve artık İpek. Sırtımı dayamışım, beni götürüyorlar. Tembelliğe alıştım olağan.”