enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
DOLAR
32,3241
EURO
34,9742
ALTIN
2.312,74
BIST
9.079,97
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Açık
21°C
İstanbul
21°C
Açık
Cuma Parçalı Bulutlu
23°C
Cumartesi Az Bulutlu
21°C
Pazar Parçalı Bulutlu
21°C
Pazartesi Az Bulutlu
23°C

Geleceği birlikte tasarlamak

Deniz ve Filiz Ova 15 yılı aşkın bir müddettir kültür sanat bölümünde etkin çalışanlar olarak, yaklaşık bir buçuk aydır bulunduğumuz karantina …

Geleceği birlikte tasarlamak
06/12/2020 02:41
209
A+
A-

Deniz ve Filiz Ova

15 yılı aşkın bir müddettir kültür sanat bölümünde etkin çalışanlar olarak, yaklaşık bir buçuk aydır bulunduğumuz karantina sürecinde yerli ve yabancı birçok konuşma, araştırma ve yayın takip ettik ve takip etmeye devam ediyoruz. Kültür sanat kesimi bu süreçte farklı erişim kanallarından izleyicisine ulaştırdığı içeriklerle milyonlar tarafından izlenirken gelecek için yeni tahliller yaratma yolunda birlikte olmaya ve bir arada hareket etme muhtaçlığı olduğuna inanıyoruz. Farklı kaynakları temel alarak oluşturduğumuz tekliflerle geleceğe ümit veren bir bakış açısı sunmaya çalıştık. Lakin en kıymetlisi farklı kesimlerle birleşerek yaratıcı bölümlerin faal rol aldığı yeni bir geleceği tasarlamanın hayalini kuruyoruz.

Amerika’nın “beş devi” ortasında yer alan Philadelphia Orkestrası, 12 Mart Perşembe günü Beethoven’in 5. ve 6. Senfonisi ile belgisiz bir müddetliğine konser salonlarına veda etti. Şef Yannick Nézet-Séguin, müzikseverlere izleyicisiz salondan canlı yayınla ulaşan konsere “Bu müzik bize yüzyıllardır ilham oldu ve biliyoruz ki geri döneceğiz” kelamlarıyla başladı. Ama konser sonrasında yaptığı açıklamada “Boşluk hissi zorlayıcıydı, izleyicilerin güçleriyle bize karşılık vermelerine ne kadar çok muhtaçlığımız olduğunu hatırladık” diyerek izleyici ve sanatçı ortasındaki canlı etkileşimin ehemmiyetini vurguladı.

‘KLASİK MÜZİK’ SANAL DÜNYAYA GİRİŞ YAPTI 

COVID-19 nedeniyle tüm dünyada yapılan “evde kal” davetinin akabinde sanatın tüm kısımları içeriklerini dijitale uyarlamak için atıldı, efor ve yaratıcılık süratle öne çıktı. Berlin Filarmoni Orkestrası’ndan Metropolitan Operası’na, dünyaca ünlü çellist Yo-Yo Ma’dan korona hastalığını yenen kemancı Anne-Sophie Mutter’a dek geçmişte dijital alanda küçük adımlarla ilerleyen klasik müzik dünyası, sanal dünyaya süratli bir giriş yaptı. Yıllar içinde dijitalleşme yolunda stratejiler geliştirerek arşiv ve stantlarını adım adım izleyiciye sunmaya kaynak ayıran müzeler ise güç günleri atlatmak için seçkilerini süratlice internet siteleri ve farklı platformlar üzerinden izleyicilerine sundu. Metropolitan Müzesi’nin sahne ardı kıssaları yahut MoMA’nın fiyatsız çevrimiçi dersleri geçmişte fiziki çalışmaların bir uzantısı yahut ilavesiyken, artık majör işler olarak kültür-sanat çalışmalarının merkezine yerleşti. Birbirimizden uzak kaldığımız şu günlerde sanatkarlar müzikleri, yazıları, görselleriyle, yaptıkları yayınlar yahut sarf ettikleri sözlerle konuta kapanma ve sevdiklerimize ulaşamama hâlinin ruhsal zorluklarıyla savaşırken insan dokunuşunun sıcaklığını kalbimize, ruhumuza ulaştırıyor.

PANDEMİDE GLOBAL DEPRESYON

Tarihin her devrinde insan varlığını tehdit eden anlarda olduğu üzere COVID-19 salgını da sanatkarların yaratıcılığına yeni boyutlar katarken kültür-sanat dalının yönetici takımlarının harekete geçmesini sağladı. Sokağa çıkmanın kısıtlandığı birinci günlerde milletlerarası kanaat başkanları gazete makaleleri ve açık yayınlar aracılığıyla aksiyon planları paylaştı, birçok ülkede iktisadın en zayıf halkası olarak gözardı edilen kültür-sanat işletmeleri ile bağımsız çalışan sanatkarlara adım adım tahlil teklifleri sundu. En değerlisi kültür-sanat hayatının ayakta kalması gerektiğini, aksi takdirde pandeminin global bir depresyona yol açacağını vurguladılar. Kültür-sanat faaliyetlerinin insanların ruh sıhhati üzerindeki tesiri bilhassa izolasyon süreci boyunca sağlıklı ömür motivasyonunun kıymetli bir ögesi olarak kendini gösterdi.

Yeni dünya nizamının ne olacağını hayal edip tasarlamaya çalıştığımız bu günlerde kültür-sanat kurumları da gelecekteki pozisyonlarını tartıyor, üstlendikleri misyonları tekrar gözden geçiriyor. Bu bağlamda topluma yararlı olmanın yollarını tekrar sorgulamak gerekiyor. Kültür-sanat kesimi toplumun içinde bulunduğu depresyonun ve derin korkuların getirdiği huzursuzluğu dindirmek, sanatın birleştirici gücünü kullanarak toplum içerisindeki istikrarları ayakta tutmak için bir aracı olabilecek mi? Şu anda Türkiye’de de yaratıcı kesimlerin öncelikli görevi, toplumun ruh sıhhati için kültür-sanatın neden değerli olduğunu tek ses olarak anlatmak ve pandemi sonrası geleceğimizi öteki dallarla birlikte tasarlamak için etkin rol almak olmalı.

İÇERİKLERİMİZİ DEĞİL, ÖYKÜLERİMİZİ ANLATMALIYIZ

Pekala, kültür sanat hayatının ehemmiyetini anlatmak için ne yapmalıyız?

Misyonumuza dönmeliyiz. Kültür sanatın hedefinin hayata mana katmak ve toplumu ileriye taşımak olduğunu hatırlamalı, kurumlar olarak neden kıymetli olduğumuzu ve hedeflerimizi sorgularken bu kavramı temel almalıyız.

Kurumlarımızın vizyonunu ortaya koymalıyız. Hayatta kalmamızın neden değerli olduğunu izleyicilerimiz ve tüm destekçilerimizle paylaşmalıyız.

Yaratıcı olmalıyız. Mevcut işlerimizi dijitale taşımak bir tahlil değil, daha doğrusu bir tahlil olmaktan çıktı. Nasıl farklılık yaratabileceğimizi ortaya koymalıyız.

İçeriklerimizi değil, öykümüzü anlatmaya odaklanmalıyız. İçeriğe dair irtibat yaparken bu kıssaların neden kıymetli olduğunu, kurumlarımızın bu içerikleri neden ürettiğini hatırlatmalıyız.

Dal olarak birlik olmalıyız. Kurumların içinde ve dışında kaygımızı istişare şuraları, çalışanlar, sanatkarlarla birlikte tek ses olarak anlatmalıyız.

Maddi ve manevi külfetleri çözmenin yollarını birlikte aramalıyız. Kardeş kurumların ayakta kalmasına takviye sağlamalıyız. Bilgilerimizi ve tekliflerimizi paylaşmalıyız. Bunun formüllerinden biri, işlerini iptal etmek zorunda kaldığımız sanatkarları dijitalde nasıl bir katma paha sağlayacağını düşünmeye ve bu doğrultuda yaratmaya teşvik etmek, hatta bu istikamette sipariş işler istemek olabilir.

Toplumumuza ve etrafımıza sağladığımız katkıyı vurgulayan işlere imza atmalı, yaratıcılığımızı zorlukları aşmak, toplumsal arayı daha dayanılır kılmak için kullanmalı, depresyon ve önyargıları yıkmak üzerine çalışmalara odaklanmalıyız.

Fiziki yerler olarak ayakta kalamasak da görünürlüğümüzü korumak, gelecek için çalışmak ve üretmek tek dermanımız. Lakin sonrasında bizi ne bekliyor? Viyana ve Frankfurt merkezli Gelecek Enstitüsü’nün (Zukunftsinstitut) kurucusu Matthias Horx’a nazaran gelecekten geriye baktığımızı hayal ederek bir dünya planı yapmak, bizi bekleyenlere hazırlıklı olmamızı sağlıyor. Bu da tahminen şu an gündemimizin ortasındaki en büyük meselelerin değersizliğini anlamamıza yol açabilir. Gün gelecek, hayatımıza kaldığımız yerden devam edeceğiz. Alışkanlıklarımız hakikaten değişmiş olacak mı, yoksa her şeyi süratlice unutup eski kalıplarımıza dönecek miyiz? Travmamız o kadar derin ki tam manasıyla dönemeyeceğimiz kesin üzere görünüyor. Pekala, alışkanlıklarımızı endişelerimiz dikte ederse neler olacak?

Görünüşe nazaran bir mühlet boyunca dar alanlarda toplanmaktan, yan yana oturmak/durmaktan korkacağız, kapalı ortamlara girmeye çekineceğiz. Açık havayı, geniş ve ferah alanları, virüs ile  temas etmeme ihtimalimizin daha yüksek olduğu yerleri tercih edeceğiz. Mevcut araştırmalara nazaran Amerika’da kültür-sanat severlerin %50’si tabiat bahçesi, botanik bahçeler üzere açık hava yerlerini, %43’ü dezenfekte edilen ve az kişinin bulunduğu yerleri tercih edecekler. Şu anda geleceğimizi tasarlamak, değişken alışkanlıklara yanıt verecek içerikler ve bildiriler üretmek hem izleyicilerimizin ilgisini canlı tutacak hem de hâlâ bir geleceğimiz olduğunun sinyalini vererek toplumumuzu rahatlatacaktır. Sanatkarlarımız ve sanatkarlara iş veren kurumların hâlâ geleceğimiz için eserler yarattığını ve hoş günler planladığını bilmek, ileriye bakmamızı sağlarken yaşama sevincimizi ayakta tutacak. Sevdiklerimize dokunmaya, hatta birbirimizi yakından görmeye bile muhtaç olduğumuz şu günlerde dijital dünyanın değerinin yanı sıra insan temasının, birbirimize ve hayata vakit ayırmanın değerini, insanlığımızın kıymetini tekrar öğreniyoruz. Hijyen ve aranın makbul olacağı, fakat bu uzaklık nedeniyle bağlanmanın yeni manalar kazanacağı, sonlar ve sınırsızlık, özgürlük ve bağımlılıkların tartışılacağı yeni dünyamızı biliminsanları, siyasetçiler ve ekonomistlerin yanı sıra yaratıcı sanayiler, STK’lar ve sanatkarlarımız da planlamalı ki hayata döndüğümüzde dünyamız biraz daha yaşanır olsun. Bir ortaya gelmenin yeni modellerinin ne olacağını bilmediğimiz bu günlerde hayatımızdaki en yaratıcı kesitle, yani sanatçı ve tasarımcılarla birlikte denemeler yapmak için çok hakikat bir vakit dilimindeyiz. Eski deneyimlerimizi silip proaktif bir formda üreterek geleceğe hazırlanmalıyız. Hayatın her alanında bir ortaya gelişlerin yeni protokollerini düşünürken kültür-sanat etkinliklerinde de yeni protokoller oluşturacağız. Örneğin geçmişte sergilerimizi kurgularken seyirciyle nasıl bir ilgi kurulması gerektiğini düşünerek onları anlattığımız öykünün bir kesimi olmaya davet ettik. Bundan sonra ise hamlelerimizi bir adım öteye taşıyıp seyirciyi iştirakçi olmaktan çıkaracak, performansın direkt kesimi olmaya davet edeceğiz. Geçmişte konserler yahut tiyatro oyunlarında denediğimiz uygulamalarımızı geliştirecek, sanatçı ve seyircinin yer değiştirdiği şovlarda yaşadığımız heyecanı tahminen bundan sonra farklı boyutlara taşıyacağız. Tahminen de seyirci, 47. İstanbul Müzik Festivali’nde katıldığımız Human Requiem konserinde olduğu üzere izlemek yerine performansın içinde fiziki arayı sağlayan oyuncu olacak. Şimdiye kadar erişimini genişletmeye çalıştığımız hudutlu tecrübeleri ve programlarımızı bundan sonra sahiden geniş kitlelere açmanın ve kapsayıcı olmanın bir yolunu bulabiliriz.

Varlığımızı tehdit eden salgın günlerinde toplumun ruhsal istikrarını ve sıhhatini ayakta tutmak, hudutlarımızın dışına çıkarak yeni bir nizam tasarlamak için yaratıcı güçlerimizi kullanmak artık zarurî hâle geldi. Gerçek ve sürdürülebilir yenilikleri tespit etmek, bu tarafta önyargısız ve özgün teklifler yapmak için sanatkarları ve yaratıcı kesimleri sürece dahil etmek ve geleceğimizi birlikte tasarlamak, hakikat ve istikrarlı sonuçlar üretecektir.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.