Geçmişten günümüze, sosyolojik değişimlerle Türk Sineması

Türk Sineması kendine has özelliği ve bahisleriyle seyicilerin gönlünde taht kuran fimleriyle, günümüzde bile hala zevkle izleniyor. Tüsk Sineması, bilhassa 1960’lı yıllarından itibaren harikulade bir ivme kazandı.

Köyden kentte göçün başlamasıyla birlikte müddet gelen mevzu çeşitliliği sinemalarda kendine yer buldu. Bunun yanında 1960 yılından itibaren Türkiye’den Almanya’ya olan emekçi göçü de sinemanın bir başka ana konusunu oluşturdu.

Türklerin Almanya’da yaşantısı, fabrikalarda çalışması ve yurt hasreti çekmesi sinemada “Acı Vatan Almanya” temasıyla kendine yer buldu.

1960-70’li yıllarda Türkiye’de esen Dilek Sinema, bilhassa güldürü ve drama sinemalarında başat rol oynadı. Hababam Sınııf serisi, ve hala her akşam konutlarımıza konuk olan Kemal Sunal sinemalarını bunlardan yalnızca birkaç örnek.

Türk Sineması kendi içinde adeta toplumsal ve sosyololjik bir başkalaşım yaşadı. Türkiye’de yaşanan toplumsal, ekonomik, toplumsal gelişmeler beyaz perdede işlendi, izleyicilere aktarıldı.

Türk Sineması yalnızca uygun oyuncular yetiştirmedi; tıpkı vakitte parmakla gösterilen direktörler de çıkarttı. Ertem Eğilmez dediğimizde aklımıza hepimizi güldüren Kemal Sunal sinemaları gelmiyor mu?

“DOKUNMA AİLEME….”

Yaşar Usta ismiyle bildiğimiz Münir Özkul’un fabrikatöre “Dokunma çocuklarıma, sokunma aileme, sen mi büyüksün yoksa ben mi? Hayır ben büyüğüm ben” repliğini hangimiz hatırlamıyoruz ki?

GÜLDÜRMEK İÇİN ARGO

Türk Sineması yarım asırdan fazladır geliştirdiği mevzu ve mevzularla hayatımızda değerli yer tutuyor. Bunu günümüz gerçeği için de söyleyebiliriz. Bilhassa güldürü tıptaki sinemalar izleyicilerin beğenisini kazandı. Ancak yeri gelmişken bir eleştiriyi de yapmadan geçmek istemiyoruz.

Kimi güldürü sinemalarında izleyicileri güldürmek için çokça argo ve küfür kullanılıyor. Bilhassa belatı küfürler seyiciyi her ne kadar güldürse de yaratıcılık konusunda geri kaldığımızın resmidir.

SİNEMADA KÖY GERÇEĞİ

Öte yandan sinemamızda köy gerçeğini ve yaşantısını anlatan sinemalar de çoğunlukta. Bu sinemalar de 1970 yılından itibaren hayatımıza girmeye başladı. Yalnızca sinemada değil, edebiyatta da köy sosyolojisi yük kazanmaya başladı. Bu cins eserler toplumcu gerçekçi müelliflerin keleminden çıkan romanların bütününü temsil ediyordu.

Sinemada yaşanan bu ihtilal 1980 yılına kadar uygun geldi. Lakin birebir yıl yaşanan ve toplumda derin tahribatlara neden olan askeri darbe yalnızca demokrasimize darbe vurmakla kalmadı, sinemaya da balyoz üzere indi. Büyük sansürle karşı karşıya kalan fimler, birden fazla vakit sansür konseyinden geçemiyor, ve izleyicilerle buluşamıyordu.

SEKS FURYASI…

1980’li ve onu izleyen yıllarda Türk Sineması’nda “seks furyası” dediğimiz bir olgu oluşmaya başladı. Seyirciyi daha çok erotik sinemalara mahkum eden bu periyot, sanatkarların, aktörlerin işsiz olduğu vakitlerdi. Bu sinemaları seyircileri bir nebze oyalamış olsa da etik açısından sınıfta kaldı.

YILMAZ GÜNEY’DEN SONRA NURİ BİLGE CEYLAN

Türk Sineması’nın “taşsız kral” lakaplı Yılmaz Güney, 1980 yılında Cannes Sinema Festivali’inde Sürü sinemasıyla ödül aldığında, bunu Nuri Bilge Ceylan izleyecekti.

Nuri Bilge Ceylan’ın sinemaları daha çok sanat yüklü sinemalardı ve izleyiicilerde derin tesirler bırakıyordu. Ceylan, 2014’te Altın Palmiye Ödülü’nü kaznadığında gözler bir defa daha kendisine çevrildi.