EVLERİNİN KAPILARINI BİZİM İÇİN AÇANLAR

Yazı: Aykun Taşdöner

Odamın camından gördüğüm ağaç, yediğim tostun tabakta bıraktığı kırıntılar, kütüphanemdeki kitaplar, yaptığım görüntü görüşmelerin ekran görüntüleri… Liste bu türlü anlamsız sahnelerin fotoğraflarıyla akıp gidiyor. Toplumsal medyaya karşı olan bağımlılığımız son günlerde daha da arttı. Ben daha çok fotoğraflar üzerine odaklandım, lakin Instagram’ın canlı görüntü özelliğini kullanmaya başlayanlarda bir anda patlama yaşandı. Herkes kendi içeriğini oluşturmak konusunda kolları sıvadı. Ben gereksiz ‘geyik yapanlar’dandım. Lakin toplumsal medyayı, bilhassa Instagram’ı çok daha verimli kullanmaya başlayanlar da oldu. Dünya genelinde sokağa çıkma yasaklarının başlaması birinci başta müzeleri harekete geçirdi. Kimi koleksiyonlarını açtı, kimi koridorlarının ortasında gezintiye çıkardı bizi, kimi de rehber eşliğinde müzeleri sanal ortamda gezmemizi sağladı. Akabinde ücretli içerik sunan web siteleri üç aylığına ödeme sistemlerini askıya aldıklarını duyurdu.

VE ÜNLÜLER İNTERNETİ KEŞFETTİ

Greta Thunberg her cuma yaptığı üzere herkesi yeniden harekete geçirdi, fakat bu defa Instagram’da. Julianne Moore tencerelerini yıkadı, Naomi Watts çorba pişirirken soğanının olmadığını fark ederek komşusunun kapısını çaldı, Florence Pugh ise “Ailemden uzaktayım, bu sırada ben de vakit geçirmek için konutta kalan sebzelerle yemek yapacağım” dedi. Ünlüler, onlar da bizim üzere beşerler. Tek bir farkla. Twitter’da herkesin dalgasını geçtiği üzere, birçokları bahçeli ve havuzlu malikanelerinde, kimileri bodrum katındaki atari ve sinema salonuyla kendini karantinaya alırken biz de kentin ortasındaki üç oda bir salon konutlarda sıkışmıştık. Adeta “Parasite”, fakat gerçeği. İster istemez birkaç ay evvel toplumsal medyada dönen muhabbet tekrar aklıma geldi. “Netflix ve Spotify olduğu sürece biz meskende takılırız.” Pekala lakin sahiden kalabilir miydik? İstemediğimiz bir toplumsal deneyin tam ortasında kaldık.

Twitter’a bağlanıyorum evvel. Her gün artan olay sayısı ve yükselen ölüm oranı. Devlet liderlerinin yaptığı açıklamalar. Gerçek buradaydı. Çabucak akabinde Instagram’a geri geçiyordum. Jelibonlar yere yığılmış bir Adele konserinin ortasındalar, (kabul etmem gerekirse inanılmaz akla yatkın bir fikirdi bu), Naomi 90’larda yürümüş olduğu podyumlardan bir kesit koymuş altında şu yazıyor: “Yatak odamdan buzdolabına giderken ben.”

Ve Gal Gadot. “İtalya’da komşuların balkonlardan ‘Imagine’ söylediklerini duydum”. Sonra mı? Sonrası şöyle Kristen Wiig, Sia, Natalie Portman’ın da ortalarında olduğu yıldızlar görmüş olduğunuz en kötü adaptasyonla “Imagine”ı söylemeye başladılar. Eğlenceli içerik aradığım bir anda kabul edeyim ben de görüntüyü birinci çok tatlı buldum. Çabucak akabinde aslında ne kadar gerçek bağlamdan kopuk ya da duyarsız olabileceğini düşündüm. Görüntü Twitter’da dağılmaya başladığında paylaşımlardan birine eşlik eden 280 karakterde şöyle yazıyordu: “Koronavirüsün Güney Kore’de yayılmaya başladığı anda ülkenin ünlüleri bağış yapmaya başladı, Hollywood ünlüleri ise ağlak bir görüntüyle insanların gözünü boyamaya çalışıyor.” Aslında isimleri üzerinde “entertainer” halkı eğlendiren kimseler. Her şeyi illa ciddiye almaya gerek var mıydı? Sanırım insanlık tarihinin virüsten evvel, virüsten sonra olarak ikiye ayrılacağı düşünülen bir devirden geçerken düşüncesiz komikliklere yer yok. New York Times olayın üzerine, “Saflıkları en büyük günahı işlemelerine yol açtı” formunda bir makale yayınladı, Vice ise test yaptırmak konusunda en ayrıcalıklı Hollywood seçkinlerinin bağış yapmak yerine utanç verici bir görüntü kaydettiklerini söyledi.

#EVDEKAL

Neyse, 16 Mart akşamı herkes Chris Martin’in konserini konuşuyordu. Sinemalardan, alışverişten, konser ya da stantlardan uzak kalmaya başladığımız ve bir formda bunların çözümlerinin olmasına karşın en temel ihtiyacımızdan sevdiğimiz beşerlerle bir ortaya gelmekten yoksun kalmıştık. Bir formda bir ortada olma, öbür beşerlerle etkileşim kurma çabasındaydık. Münasebetiyle gereksinimimiz olan tek şey biraz moral, biraz da cümbüştü. İşte dünya çapında, bir anda Coldplay’in solisti Martin bir akım başlattı ve telefonun karşısına geçerek konser vermeye başladı. Altında da #togetherathome diyerek Dünya Sıhhat Örgütü’nün daima birlikte meskende kalma davetini yinelemiş oldu. Martin bu olayı yalnızca kendi lehinde kullanabilirdi. Fakat o akşam bir zincir başlattı ve John Legend’ı etiketledi. Bir sonraki akşam piyanonun üzerinde bir şişe şarabıyla Chrissy Teigen, çocukları Luna ve Miles bize gülümsüyordu. Bir saat süren canlı yayında Legend hem kendi müziklerini hem de “Baby Shark” üzere kendi çocuklarının da favorilerini söylemeye başladı. Bu sırada Ariana Grande, Twitter’a geçti ve Whitney Houston’ın kesimlerini cover’ladı. Keith Urban meskeninin garajında mikrofonun başındayken Nicole Kidman da bir bar taburesi üzerinden eşlik ediyordu ona. İnsanların ölümlerine mani mi oldular? Hayır! Bizi gerçeklikten koparıp keyifli ettiler mi? Evet! Yatağında yarı çıplak ortamıza katılan Robbie Williams, stüdyodan seslenen Christine and the Queens ve İzlanda’dan sevgilerle Olafur Arnalds. Liste uzayıp gidiyor. Ortamızda meskende tek başına kalmayan şanslılar da var. Camilla Cabello ve Shawn Mendes tıpkı “Senorita”da olduğu üzere ikili olarak geçtiler canlı yayına. Ellen DeGeneres bu sırada gösterisini, meskeninin salonuna, daha spesifik bir lokasyon verecek olursak gri kanepesinin üzerine taşıdı. Justin Timberlake’i aradı, sonra da yakın arkadaşı Jennifer Aniston’ı. Hepimiz akıl sıhhatimizi korumak için değişik yollara başvururken Miley Cyrus da meslek değiştirdi ve her sabah talk show yapmaya başladı. Cyrus’un konukları ortasında Hailey Bieber da vardı. Bunlar duyarsız adımlar mıydı? Katiyetle hayır.

Aslında bütün dünya harekete geçti, Tiflis’in efsanevi kulüplerinden Bassiani’nin de DJ’lerinden olan Hector Oaks, 20 Mart Cuma akşamı setini konutundan Facebook üzerinden yayınladı. Türkiye’den de Yalın, Instagram’ın başına geçenler ortasındaydı. Yalnızca bir defa değil iki defa üstelik ve bir canlı yayında ona Sıla da eşlik etti. Rock kümesi Pinhani’nin solisti de gitarını eline alanlardandı. Red Bull, #evdekal etiketiyle şenliği Instagram’a getirdi. Jam Sessions da emsal bir yol seçti ve Fırat Akarsel, Simge Pınar ve Birkan Nasuhoğlu’nun performanslarını mesken ortamında sundu. İtalya’da da influencer olmanın kitabını yazan en popüler “insta couple” Chiarra Ferragni ve Fedez konutlarının kapılarını bizim için açtılar ve her gün bir İtalyan ustayı (online) ağırladılar. Bu sırada hoparlörü balkondan dışarı vererek sahiden canlı bir konser vermelerini sağladılar. Andrea Bocelli de meskendeki konuklardan biri oldu. Portekiz devleti ise insanların ümitsizliğe sürüklenmemeleri ve olumlu bakış açısından uzak kalmamaları için bütün müzisyenlere davette bulunarak Eu Fico Em Casa, yani Konutta Kalıyorum şenliği düzenledi. 20 – 22 Mart tarihlerinde akşamüstü 17.00’den gece yarısına kadar her yarım saatte bir 78 müzisyen canlı performanslarını konutlarından icra ettiler.

Tüm bunlar yalnızca biz keyifli olalım diye düzenlenmedi aslında. Hayatın konutta de devam edebileceğini göstermek, insanları meskende kalmaya teşvik etmek için de planlandı.

MATLAR HAZIR MI?

Tarih tekerrürden ibaret. Bir kuşak Jane Fonda’nın aerobik görüntüleriyle televizyon başında renkli taytlarıyla vücutlarını forma sokarken bir nesil da Instagram’ın başında yoga yaptı, fitness hocalarının yardımıyla idmanları meskenine taşıdı. Derek Blasberg beş litrelik suları dambıl olarak kullanırken Alexis Gulliver yoga derslerine, Sweaters Community ve Urban Riders da hocaların konuttan yaptığı idmanları canlı yayında takipçilerle paylaştı.

SANAT DÜNYASI NE YAPIYORDU?

İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nden Unsur Kodal bale derslerine devam etti. Gökçe Gürçay Facebook üzerinden çocuklara perküsyon dersi verdi. Piyanist Gülsin Onay ise Twitter’da canlı yayındaydı. Türkiye’den performans sanatkarlarını bir platformda toplayan Performİstanbul ise sanatkarlarını Instagram’da canlı performansa davet etti. Umarım Lou Doillon şiir okurken Instagram’ın başındaydınız.

Sağlıklı pancake tanımlarından çorbalara, yumurta kırma taktiklerinden muzlu pastalara… Elbette yemek bir sanattır diyenler de bize seslenmek için platformun başına geçmişlerdi. Gözlerimiz artık Gwyneth Paltrow’da! Goop kanalıyla bakalım nasıl zinde kalmamızı önerecek. Mikrofon sende Gwyneth.

SEVGİ KARIN DOYURUR MU?

Güldük eğlendik. 90’larda gazetelerin verdiği televizyon eklerinde nasıl ki programları takibe çıkıyorduk, bugünlerde de Instagram’da “Bu akşam kim canlı yayına geçiyor” diye eşe dosta soruyoruz. Yeni nesil müzisyenlerin birçoğu hayatlarımıza MySpace ya da YouTube sayesinde dahil oldular, hasebiyle onlar bu formatı ve konutlarındaki ufak bir kameradan takipçilerine seslenmesini düzgün biliyorlar. Meskende kalma durumu ne ölçüde uzar o bilinmez. Sürenin geniş vakitlere sarkması durumunda sistem kendi içinde tahminen farklı bir ücretlendirme siyaseti da getirebilir. VR yardımıyla düzenlenen spor müsabakalarını, streaming servislerinden izlediğimiz sinemaları düşününce geleceğin konser modellerinin temelleri de bugünden atılıyor olabilir.

İşin özü bugünlerde biraz eğlenmeye gereksinimimiz var. Ve müzisyenlerden oyunculara herkes el ele vererek en güzel bildikleri şeyi onları sevenleri eğlendirmek için sunuyor ve dünya tipine toplumsal medya üzerinden çıkıyorlar. Bir toplumsal bildiri verdikleri de kesin. Unutmayın bir vakitler emsal etkinlikler Live Aid başlıkları altında dünya metropollerinin büyük parklarında düzenleniyordu. Bu kere bu yardımlar meskenden yapılmak durumunda. Bize de attıkları bu yavuz adımı takdir etmek düşüyor. Yalın’ın da dediği üzere: “Mutluluk bulaşıcıdır.”

OPTİMİST RUHLAR

Akımın öncüsü Chris Martin oldu. Canlı kaydı yaklaşık 5 milyon kişi takip etti. John Legend’ın ailesiyle birlikte düzenlediği konseri izleyenler ortasında ise 4 milyonu aşkın kişi vardı. Bu kadar insanın bir kentin meydanını ya da stadyumu doldurduğunu düşünsenize. Birbirimizden başka düşsek de farklı bir açıdan birleştiriyordu konutta kalanları. Bu ortada pekala hasta olanlar? Britney Spears ve Karolina Kurkova üzere isimler de hastane ve yardım kuruluşlarına dayanak olduklarını açıkladılar.