Erciyes Dağı’nın 2 bin 800 yıl evvelki isminin yazıldığı yazıt Kayseri Müzesi’nde Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun: “Karatay Han …
Erciyes Dağı’nın 2 bin 800 yıl evvelki isminin yazıldığı yazıt Kayseri Müzesi’nde
Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun: “Karatay Han Vakfiyesi üzere ayrıntı veren diğer bir vakfiye günümüze ulaşmamış”
Kültepe Hafriyat Lideri Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu: “Bu eser Kayseri’nin her vakit kıymetli olduğunu göstermesi için önemli”
KAYSERİ – Erciyes Dağı’nın Hitit İmparatorluk Çağı’ndaki ismi olan ‘Harhara’nın yazılı olduğu yazıt ve Karatay Hanı’nın gelirlerinin nereden sağlandığı, handa hangi vazifelilerinin yer aldığı, handa konaklayanların hangi hizmetlerden yararlandığı üzere çok çeşitli bilgilerin yer aldığı Karatay Han Vakfiyesi, Tarihi Kayseri Kalesi’nde bulunan müzedeki yerini aldı.
Ankara Etnografya Müzesi’nde bulunan Karatay Vakfiyesi ile İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunan Erciyes Dağı’nın eski isminin geçtiği yazıt tarihi Kayseri Kalesi’nde bulunan Müze içerisinde sergilenmeye başlandı. Mevzuyla ilgili açıklamalarda bulunan Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun; yazıtın müzede sergilenmeye başlandığını, vakfiyenin ise sergilenmeye hazırlandığını aktardı. Karatay Han Vakfiyesi’nin Selçuklu Devri’nden günümüze ulaşmış bir kervansarayın işleyişiyle ilgili ayrıntılı bilgileri içermesi açısından çok kıymetli olduğunu aktararak bu kadar ayrıntı veren öbür bir vakfiyenin bulunmadığını söyledi. Dursun; “Taleplerimizi bakanlığımıza ilettik, bunların müzemize periyodu için gerekli müracaatlarımızı yaptık. Onlar da sağ olsun olumlu karşıladılar ve bu yapıtların müzemize bölümü gerçekleşti. Yazıtı şuanda stant salonumuzda teşhire koyduk ve şuanda stantta. Vakfiye de stant için hazırlıklarımız sürüyor, en kısa vakitte standa alacağız. Vakfiye neden kıymetli? Anadolu Selçuklu Devri’nde bildiğimiz üzere çok gelişmiş bir ticaret sistemi var ve bu sistemin içerisinde en değerli yapılardan bir tanesi kervansaraylar. Kervansaraylar; kervanın yollar üzerinde konakladıkları, çeşitli gereksinimlerini giderdikleri merkezler. Vakfiyede de bu düzenle ilgili çeşitli bilgiler yer almakta. Hanın gelirlerinin nereden sağlandığı, handa hangi vazifelilerinin yer aldığı, handa konaklayanların hangi hizmetlerden yararlandığı üzere çok çeşitli bilgiler yer almakta. Buradaki en kıymetli ayrıntı handa konaklayanların fiyatsız yeme-içme ve çeşitli gereksinimlerini karşıladıklarını biliyoruz. Bu hizmetlerin de çok üst seviye hizmetler olduğunu görüyoruz. Bütün ayrıntılar işlenmiş. Bu açıdan Selçuklu Devri’nden günümüze ulaşmış bir kervansarayın işleyişiyle ilgili ayrıntılı bilgileri içermesi açısından bu vakfiye çok değerli ve bu kadar ayrıntı veren öbür bir vakfiye maalesef günümüze ulaşmamış. Şuanda müzemizde olmasından çok mutluyuz” formunda konuştu.
Prof. Dr. Kulakoğlu: “Kayseri tarih sahnesinden hiçbir vakit kenara çekilmedi”
Kültepe Hafriyat Lideri Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu; Kayseri Müzesi’nde sergilenen yazıtın üzerinde Erciyes Dağı için Hitit İmparatorluk Çağı’ndaki ismi olan Harki/Hargi’den sonra Geç Hitit Beylikleri Çağı’nda kullanılan ‘Harhara’ ismini taşıdığı için Kayseri tarihi açısından çok değerli olduğunu bildirerek; “1900’lü yılların başında şimdi Kayseri’de bir müze olmadığı için İstanbul’a gönderilen bir eser. Bu eser Kayseri tarihi için son derece kıymetli. Zira Kayseri’nin simgesi olan Erciyes’in ismi burada geçiyor. Kayseri’nin simgesi olan Erciyes’in daha 4 bin yıl evvelce Kültepe Tabletleri’nden biliyoruz. Aşkaşipa isimli bir dağ ve tıpkı vakitte ilah da. Yani o vakitte tapınılan bir dağ. Bu isim daha sonraki çağlarda Hitit İmparatorluğu Devri’nde Harki diye geçiyor. Taşın ilişkin olduğu devirde günümüzden yaklaşık 2 bin 800 sene öncesinde Harahara diye anılıyor. Üzerinde bu dağın ismi var. Erciyes ismi ya da Harahara Dağı’nın üçüncü sefer isminin geçtiği bir eser. Bu manada Kayseri tarihini aydınlatması açısından son derece değerli. Biliyorsunuz Kayseri’nin içinde bulunduğu bölge Tabal diye anılıyor. Tabal; kendi içinde 24 tane beylikten oluşan krallık. 2 bin 700 yıl öncesinde Kayseri’nin, Erciyes’in etrafında kurulmuş olan krallıkların isminden bahsediyor bu hiyeroglif yazıt. Bu devirdeki anıtların birden fazla aslında lokal krallıkların bir manada tapularını gösteren yazıtlar. Burada da tıpkı halde Erciyes, Harahara Dağı’nı 9. yılda bir ceylan armağan ederek bir kutlama yapıldığını söylüyor. Bu; Kayseri’nin 2 bin 700 yıllık periyotta hakikaten önemli bir güç merkezi olduğunu göstermesi açısından değerli. Esasen çabucak ardından Kapadokya Krallığı üzere merkezler Kayseri’nin hiçbir vakit tarih sahnesinden kenara çekilmediğini, her vakit kıymetli olduğunu göstermesi için kıymetli. Bu yapıtın de Kayseri Müzesi’nde sergilenmesi yanlışsız bir karar. Kendi toprağında sergilenecek. Emeği geçen başta bakanlığımıza, kültür müdürlüğümüze teşekkür ediyoruz” sözlerini kullandı.
Tarihçi Muharrir Halit Erkiletlioğlu da yapıtların Kayseri içi çok değerli olduğunu, tarihi yapıtların Kayseri’de bulunmasında emeği geçenlere teşekkür ettiğini söyledi. Yazıtta Hiyeroglif Yazı olarak şöyle yazıyor;
“Ben Güneş’in kutsadığı Warpiris Harhara Dağı’nı dokuz sefer İrwa-gazeli ile kutladım. ve ne vakit yılın dokuzuncusu gelirse, ….im üzere dokuz defa İrwa-gazeli ile SISARALI Kurti’nin hizmetkarı yapacağım. Ben Güneş’in kutsadığı Warpiris Harhara Dağı’nı dokuz kez irwa-gazeli ile kutladım. ve ne vakit yılın dokuzuncusu gelirse, …. im üzere dokuz kez irwa-gazeli ile SISARALI Kurti’nin hizmetkarı yapacağım.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Turan Bulut
