Enerji Krizinde Veriler Zirvede: Doğalgazda Gerilim Yıllar Sürebilir!

Milletlerarası Güç Ajansının (IEA) Doğal Gaz Piyasası- 2022 Birinci Çeyrek Raporu’na nazaran, geçen yıl salgın kısıtlamaları sonrası ekonomilerdeki süratli güzelleşme ve çok hava olayları sonucu global doğalgaz tüketimi bir evvelki yıla nazaran yüzde 4,6 artarak 4,1 milyar metreküpe ulaştı.

Doğalgaz arzının talepteki büyümeye yetişememesi sonucunda Avrupa’da spot gaz fiyatları 2020’ye nazaran 5 kat, ABD’de 2 kat ve Asya’da spot sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) fiyatları 4 kat arttı.

Yüksek doğalgaz fiyatları bilhassa sanayi tüketicilerinin alternatif yakıtlara geçmesine, üretimlerini kısma yahut büsbütün durdurmasına yol açtı.

Artan doğalgaz tüketiminin tesiriyle 2021’de global doğal gaz ticareti bir evvelki yıla nazaran yüzde 9 artışla (81 milyar metreküp) rekor düzeye ulaştı. Boru çizgileriyle yapılan doğal gaz ticareti bu periyotta yüzde 12 büyüdü ve global gaz ticaretindeki artışın yüzde 65’ini oluşturdu.

Avrupa’nın boru çizgileriyle gaz ithalatı yüzde 11 artış gösterirken, kıtaya Norveç, Kuzey Afrika ve Azerbaycan’dan boru sınırlarıyla gelen gaz sırasıyla yüzde 5, yüzde 50 ve yüzde 20 yükseldi.

Rusya’nın Avrupa’ya gaz ihracatı ise geçen yıl 2020’ye nazaran yüzde 4 arttı ve bu ihracatın büyük bir kısmı Türkiye üzerinden gerçekleşti.

Global LNG ticareti geçen yıl yüzde 6 büyürken, Çin Japonya’yı da geride bırakarak birinci defa dünyanın en büyük LNG ithalatçısı oldu.

Kıtaya LNG arzı, 2011’de kayıtların tutulmaya başladığından bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

TASS ajansının Gaz Altyapısı Avrupa ticaret grubuna dayandırdığı datalara nazaran, 28 Ocak prestijiyle 405 milyon metreküplük gazın ulaştığı kıtada, son 5 yıldaki ortalamaya kıyasla yüzde 110’luk bir artış kelam konusu.

Avrupa’nın gaz depolarındaki LNG ölçüsünde ise, yeniden son 5 yılın ortalamasına oranla yüzde 5’lik artış kayıtlara geçti.

Wall Street Journal, geçen haftanın başlarında 2 düzineden fazla LNG tankerinin ABD’den Avrupa’ya gitmekte olduğunu ve 33 geminin daha AB’ye gitme mümkünlüğünün yüksek olduğunu duyurmuştu.

Geçen yıl boru sınırı ve LNG projelerinde salgın kaynaklı aksamalara bağlı olarak ortaya çıkan arz eksikliğinin, global doğalgaz talebini baskılayacak güçlü siyasetler uygulanmaması halinde orta vadede tasa yaratabileceği öngörülüyor.

Bilhassa üretim evresinde olan yaklaşık 190 milyar metreküplük gaz sıvılaştırma kapasitesinin yüzde 45’inin tamamlanmasının ortalama 14 ay gecikebileceği hesaplanıyor.

Bu kapsamda, projelerdeki aksamaların gelecek birkaç yıl arzı kısıtlayacağı kestirim ediliyor.