Emeklilikte “ikramiye”, işsiz kalındığında “güvence”, işe haklı neden olmadan son verildiğinde “tazminat” olan kıdem milyonlarca çalışanı …
Malullük aylığı almak maksadıyla işten ayrılan kıdemini alabilir. Kurum ve sandıklardan toptan ödeme almak hedefiyle işten ayrılma kıdem tazminatına hak kazanma hali kabul ediliyor. Yaş dışındaki sigortalılık müddeti ve prim ödeme gün sayısını tamamlayan kendi isteğiyle ayrıldığında tazminat hakkı doğar. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde mukavelesini fesheden bayan çalışan kıdemini alabiliyor.
Kıdem tazminatı vaktinde ödenmezse faiz istenilebilir. Vaktinde ödenmeyen kıdeme en yüksek mevduat faizi işletilir. Toplumsal Güvenlik Kurumu, kıdem tazminatı konusunda merak edilen sorularla ilgili son dakika açıklamaları ve karşılıklar getirdi. Merak edilen 20 sorunun karşılığı şöyle:
Kıdem tazminatının ödenmesi için gereken koşulları nelerdir?
Emeklilik hakkını elde eden, tıpkı patrona bağlı olarak en az 1 yıl çalışması ön şartıyla yeterli niyet ve ahlak kuralları nedeni dışında iş mukavelesi feshedilen, askerlik nedeniyle işten ayrılan kıdem tazminatını alabilir. Personelin vefatı halinde tazminat ödenir.
İŞ YERİ SATILIRSA FESİH NEDENİ OLMAZ
İşyerinin satılması durumunda personel kıdem tazminatının ödenmesini isteyebilir mi? İşyerinin kısmen yahut tümüyle devredilmesi durumunda, kelam konusu işyerinde çalışmakta olanlar birebir kaidelerle çalışmaya devam eder. Bu durum yasal haklarda kayba yol açmaz, çalışana de haklı fesih nedeni oluşturmaz.
Evlilik nedeniyle istifa eden bayan emekçi kıdem tazminatı alabilir mi?
Bayan personeller, evlilik nedeni ile işten ayrılmaları durumunda kıdem tazminatına hak kazanır. Bunun için iş mukavelesinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı olarak feshi, evliliği gösteren dokümanın patrona sunulması, feshin münasebetinin evlilik olduğunun açıkça belirtilmesi gerekiyor.
Kıdem tazminatı fiyatı nasıl hesaplanır?
İş kontratının feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt fiyat fiyatında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan müddetler de oranlanarak hesaplamaya dâhil edilir. Hesaplamada emekçiye ödenen fiyatın yanı sıra, tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatler (yol parası, yemek parası, sistemli olmak şartıyla ikramiye ödemeleri gibi) de dikkate alınıyor. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı meblağı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sonlu. (Bu yıl için 8 bin 284 lira)
İhbar tazminatı nedir, hangi hallerde ödeniyor?
İş mukavelesinin feshinden evvel durumun öbür tarafa yazılı olarak bildirilmesi temeldir. Buna nazaran, 6 aya kadar süren çalışmalarda 2 hafta, 6 aydan 1.5 yıla kadar süren çalışmalarda 4 hafta, 1.5 yıldan 3 yıla kadar süren çalışmalarda 6 hafta, 3 yıldan uzun süren çalışmalarda 8 hafta bildirim mühleti uygulanıyor. İş mukavelesini bildirim müddeti vermeksizin fesheden patron, bu müddetin fiyatını ihbar tazminatı olarak öder.
Sabah’tan Hazal Ateş’in haberine nazaran; Patron mukaveleyi ahlak ve güzel niyet kurallarına uymayan haller nedeniyle feshederse emekçi kıdem tazminatına hak kazanır mı? Kıdem tazminatına hak kazanamaz.
Kendi isteğiyle ayrılan ihbar tazminatı alabilir mi?
Personelin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda,ihbar tazminatı hakkı oluşmaz. Deneme müddeti içinde fesih durumunda ihbar ödenmez.
İşyerinin taşınması, çalışma koşullarının değiştirilmesi halinde personel kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilir mi? İş mukavelesi kararları, işyeri uygulamaları yahut çalışma şartları konusunda değişiklik çalışana bildirilmeli. Emekçi tarafından 6 gün içinde kabul edilmeyen değişiklikler emekçiyi bağlamamaktadır.
Fiyatı artırılmayan emekçi kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilir mi? İş mukavelesinde bir karar bulunmaması halinde, uygulamaya ait inisiyatif patrona ilişkin. Fiyat artışlarındaki uyuşmazlık nedeni ile işten ayrılan emekçi istifa etmiş sayılacağından tazminat alamaz.
Toptan ödeme almak maksadıyla işten ayrılan personel kıdem tazminatına hak kazanır mı? Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle heyeti kurum yahut sandıklardan toptan ödeme almak gayesiyle işten ayrılma kıdem tazminatına hak kazanılan hallerdendir.
Çırakken işi bırakan, hamilelik yahut doğum nedeni ile işten ayrılan personel, kıdem tazminatına hak kazanır mı? Hamilelik yahut doğum nedenine dayalı, çırakken işten ayrılan kıdem alamaz.
Yaş dışındaki sigortalılık mühletini ve prim ödeme gün sayılarını tamamlayarak kendi isteğiyle işten ayrılan personel kıdem tazminatına hak kazanır mı? Yaşlılık aylığı almak için yaş dışındaki sigortalılık mühletini ve prim ödeme gün sayılarını tamamlayarak kendi isteğiyle işten ayrılan emekçi kıdem tazminatına hak kazanır.
10 ay evvel evlenen bayan personel işten ayılmak zorundaysa, kıdem tazminatı alabilir mi? Kıdem tazminatı alabilir. Başka yandan 1 yıl 2 ay evvel evlenen bayan emekçi, işten ayrılırsa kıdem tazminatı alamaz. Evlenilen tarihten itibaren 1 yıl içinde iş mukavelesini kendi dileği ile sona erdirmesi halinde kıdem alınabiliyor.
Daha evvelki hizmetinden ötürü kıdem tazminatı alan personel, tekrar birebir işyerinde çalışmaya devam ederse, daha evvelki müddet için tekrar kıdem tazminatı alabilir mi? Birebir kıdem müddeti için bir seferden fazla kıdem tazminatı ödenmez.
Malulen emekli olarak işten ayrılan personel kıdem tazminatına hak kazanır mı? Malullük aylığı almak maksadıyla işten ayrılma kıdem tazminatına hak kazanılan hallerdendir.
İşyerinde 10 yıldan beri çalışan emekçi, ne kadarlık fiyat fiyatında kıdem tazminatı alabilir? Emekçiye işe başladığı tarihten itibaren her geçen tam yıl için işverence 30 günlük fiyatı meblağında kıdem tazminatı ödenir. Hasebiyle, personel her yıl için 30 günlük olmak üzere toplam 300 günlük fiyatı meblağında kıdem tazminatına hak kazanır.
Daha evvel çalıştığı kamu kurumundan kıdem tazminatı alarak ayrılan emekçi, daha sonra öteki bir kamu kurumunda çalışmaya başlarsa, kıdem tazminatına temel mühlet ne kadar olur? İkinci kamu kurumundaki hizmet müddeti üzerinden kıdem tazminatına hak kazanılır.
Kıdem tazminatında her yıl için ödenecek 30 günlük fiyat artırılabilir mi? Kıdem tazminatında her yıl için ödenecek 30 günlük fiyat artırılabilir. Kıdem tazminatı ile ilgili 30 günlük mühletin hizmet akitleri yahut toplu iş kontratları ile emekçi lehine değiştirilebilir. Kıdem tazminatından yalnızca damga vergisi kesilmektedir.
Kıdem tazminatı vaktinde ödenmezse faiz istenilebilir mi? İstenilebilir. Zira kıdem tazminatının vaktinde ödenmemesi halinde ödenmeyen müddete nazaran mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmedileceği belirtiliyor.
Çalışan vefat ettiği takdirde çalışana ilişkin kıdem tazminatı meblağını mirasçıları talep edebilir mi? Vefat eden çalışana ilişkin kıdem tazminatı, tüm yasal mirasçılarına veraset ilamındaki payları oranında ödenir.
