enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
DOLAR
32,3299
EURO
35,0822
ALTIN
2.286,60
BIST
8.967,32
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Açık
20°C
İstanbul
20°C
Açık
Cuma Az Bulutlu
23°C
Cumartesi Az Bulutlu
21°C
Pazar Parçalı Bulutlu
21°C
Pazartesi Az Bulutlu
23°C

Efruz Çakırkaya: aşamanın güzelliklerini hatırlamaya ihtiyacımız var

İhsan Dindar – milliyet.com.tr / ihsan.dindar@milliyet.com.tr   Yalnızca Türkiye değil tüm dünya güç günler yaşıyor. Pandemi, doğal afetler …

Efruz Çakırkaya: aşamanın güzelliklerini hatırlamaya ihtiyacımız var
12/08/2021 11:51
178
A+
A-
İhsan Dindar – milliyet.com.tr / ihsan.dindar@milliyet.com.tr

 

Yalnızca Türkiye değil tüm dünya güç günler yaşıyor. Pandemi, doğal afetler, mülteci krizleri vs. Tam bu noktada kentin öncü şenliği 49. İstanbul Müzik Şenliği “Başka Bir Dünya Mümkün” temasıyla müzikseverlere merhaba demeye hazırlanıyor. Sizce öbür bir dünya nasıl bir formda mümkün?

Diğer bir dünya özümüze dönerek, tabiatın sahibi değil yalnızca küçücük bir kesimi olduğumuzu hatırlayarak, yıkıp tahrip etmeden, muhtaçlığımız olanla yetinip; toprağa, ağaca, suya, havaya ve kainattaki tüm canlıların yaşama hakkına hürmet göstererek mümkün. Bu bilince ulaşmak için de bilimin, sanatın, edebiyatın, müziğin gücüne sığınmamız; doğayı gözlemlememiz, oradaki o fevkalâde nizamı içselleştirmemiz, onunla bağ ve empati kurmamız gerektiğini düşünüyorum.

 

Şenlik geçtiğimiz yıl çevrimiçi bir biçimde gerçekleştirilmişti. Bu sene (bir aksilik olmazsa) tekrar seyirciyle tam da mevsime uygun bir biçimde açık hava yerlerde buluşuyor. Bu noktada şenliğin hazırlık süreci nasıl geçti? Yer seçiminin yanı sıra sanatkarların şenliğe iştirak sürecinde neler yaşandı?

49 yıllık tarihinde şenlik birinci sefer büsbütün açık hava yerlerde düzenlenecek. Bu durum biraz mecburî nedenlerle de olsa, temamızla ve vermek istediğimiz bildiriyle örtüşüyor. Salon müziği olan klasik müziğin büsbütün açık havada hayat bulacak olması aslında değişen dünya tertibiyle ve oburlaşan hayat biçimimizle de örtüşüyor, yesyeni bir tecrübe sunuyor izleyiciye. Şenliğin hazırlık süreci de değişen, dönüşen hayat sistemimizle benzerlikler taşıdı diyebilirim. Çok sıkı bir planlama-programlama gerektiren bir iş tarifimiz var olağanda. Lakin son iki yıldır dayanılmaz bir bilinmezlik ve belirsizlikle yapıp bozarak, baştan tekrar başlayarak geçti. Konser yerlerini belirlerken öncelikle orada yer alacak aktifliğin ruhuyla örtüşüp örtüşmediğine baktık. O yere ulaşımın kolaylığından, toplumsal aralık kurallarına nazaran oluşturulacak oturma alanına sığacak izleyici kapasitesine; etraftan gelebilecek ve konserin ahengini bozabilecek mümkün ses kaynaklarına kadar birçok parametreye de dikkat etmek gerekti elbette. Lakin örneğin Four Seasons Bosphorus Otel’in terası üzere hem kentin hem boğazın seslerine açık alanlardan da vazgeçmedik. Çünkü bu sesler de İstanbul’un sesleri, bize nerede olduğumuzu hatırlatacak; yaşadığımız anın gerçekle bağını kuracak. Şenlikte yer alacak tüm sanatkarlar da neredeyse iki yıl sonra fiziki konserlerde izleyiciyle buluşacak olmaktan dolayı son derece heyecanlı ve sevinçliler. Müziğin, sanatın insan için yapıldığı tezi sanırım bu periyotta güç kazandı. İzleyiciyle bütünleşemeden, o büyülü anda tek yürek olmadan olmuyor.

 

Biletlerin tükendiği etkinlikler var. Fakat genel manada ilgi nasıl? Bu uzun süren ayrılık sonrasında öngördüğünüz üzere mi her şey?

Evet, birtakım konserlerin biletleri tükendi, genel manada da ilgi çok hoş. Şu periyotta ne yazık ki kimse uzun devir planlar yapmıyor, yapamıyor. Başka konserlerin de etkinlikler yaklaştıkça güzelce dolacağını kestirim ediyoruz.

 

Şenliğin açılışında Anna Vinnitskaya’ya Tekfen Filarmoni Orkestrası eşlik edecek. Bizleri nasıl bir açılış bekliyor?

Anna Vinnitskaya’yı birinci sefer bundan on yıl evvel, İstanbul Modern’de Fahrelnisa Zeid tablosunun önünde Mussorgsky’nin Bir Sergiden Tablolar yapıtını seslendirdiği konserde dinlemiştik. Unutamadığım performanslardan biridir. Artık, inanılmaz bir sahne gücü ve tekniği olan Anna’yı olgunluk devrinde Prokofiev ve Shostakovich’in 1 numaralı piyano konçertolarıyla dinleyeceğiz. Konserin finalinde ayrıyeten sevgili Aziz Shokhakimov idaresindeki Tekfen Filarmoni Orkestrası’ndan Shostakovich’in ömrün sonsuz döngüsünü umut ve sevinç ile lisana getirdiği 2 numaralı Caz Orkestrası Süiti’ni dinleyeceğiz. Bir kutlama, müziği ve sanatı kutsama şöleni olan şenliğin başlangıcı için son derece coşkulu bir eser seçimi olduğunu düşünüyorum.

6114d9bd86b2450764f56dcd

 

Kıymetli yerli isimlerin yanı sıra dünyaca ünlü Khatia Buniatishvili ve Simon Graichy üzere farklı tıpta piyanistleri de izleme fırsatımız olacak. Accademia Bizantina ve Modigliani Quartet da benim şahsi favorilerim. Bir sanatkara en sevdiği bestesi sorulmaz tahminen lakin tekrar de ben size şenlikte sizin gözünüzden öne çıkan aktiflikleri sormak isterim.

Bu soruyla sık karşılaşıyorum ve benim için seçim yapmak hakikaten çok sıkıntı. Lakin Fazıl Say’ın CasalQuartett ve Friedemann Eichhorn ile sahnede olacağı konser için başka bir heyecan duyuyorum sanırım. Sevgili Fazıl’ın tabiattan ilham alarak yazdığı yapıtları Yürüyen Köşk ve Kaz Dağları Sonatı’nın yanı sıra, pandemi devrinde bestelediği ve “en uygun eserim” dediği Yeni Hayat Piyano Sonatı’nı dinlemek için sabırsızlanıyorum. Bu güçlü periyot Fazıl’ın ruhunda nasıl yankılandı, o hislerin aktığı notaların ortaya çıkardığı melodiler bizim ruhumuzun derinliklerinde nasıl yankılanacak sanki?

Bu yıl 100. yaşını kutlayacağımız, Tango Nuevo’nun kurucusu Arjantinli bestekar Astor Piazzolla’ya adanan, Litvanyalı bandoneon sanatkarı Martynas Levickis’e Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın eşlik edeceği konseri de heyecanla bekliyorum. Uniq Maximum Açıkhava sahnesinde, ağaçların sesiyle birleşecek Piazzolla melodileri ruhumuza çok âlâ gelecek.

Son olarak ünlü piyano ikilimiz Ufuk-Bahar Dördüncü’nün Sahnede İsyan başlıklı projesini St. Benoit Lisesi Avlusu’nda dinlemek-izlemek için büyük heyecan duyuyorum. JeanLuc Godard’ın asistanı Fabrice Aragno’nun tabiat, dans, Mısır ve Prag ihtilallerinden esinlenerek oluşturduğu çarpıcı sinemasının Lise binasının cephesine yansıtılacağı konserde Dördüncü kardeşler Stravinsky ve Debussy’nin çığır açan, devrimci yapıtlarını seslendirecek.

 

İstanbul’u yaşamanın en hoş olduğu periyotlardan birinin Eylül ayı olduğunu düşünürüm. Müzik Rotası da Eylül’de üstelik kentin simgelerinden olan kent sınırları vapuruyla Boğaz’da gerçekleşecek. Bu müzik dolu seyahatlerde sanatseverleri nasıl performanslar bekliyor?

Altıncı yılında Müzik Rotası’nda bir yerden başkasına gidemeyeceğiz tahminen fakat bu yıl suyun üzerinde müzikle akacağız. Kentin en hoş simgelerinden biri olan vapurla seyahat etmeye asla doyamıyorum. Bu seyahati boğazın hoşluklarını seyrederek müzikle taçlandırmak da şahane olacak. İki farklı tıp olarak düzenlenecek rota, üç başka konsere mesken sahipliği yapacak. Başarılı genç Ukraynalı kemancı Orest Smovhz ve kontrbasçı Nazarii Stets, klasikten çağdaşa uzanan bir programla açılışı yapacak. Akabinde renkli ve sıradışı repertuvarıyla Aureum Saksofon Dörtlüsü ile devam edecek ve final konserde ise dört bayan çellistten oluşan Cello Paradiso Vivaldi’den Albioni’ye, Şostakoviç’ten Fazıl Say’a uzanan bir programla Müzik Rotası’nı tamamlayacak. Performansların ortasında da rehberimiz Mois Gabay rotamızın yolcularına kentin ve boğazın tarihi hakkında enteresan bilgiler verecek.

 

100 yaşını kutlayan İlhan Usmanbaş da yapıtlarıyla 49. İstanbul Müzik Şenliği kapsamında da selamlanıyor. Türkiye’de müzikal manada öncü isimlerden biri olan Usmanbaş’ın yapıtlarının dinleyiciyle bulaşacağı konser hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Değerli İlhan Usmanbaş’ın 100. yaşını kendisiyle birlikte kutluyoruz. Ülkemiz çağdaş müziğinin ulu çınarı İlhan Beyefendi, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren aktüel müzik tekniklerini izleyen, bunları büyük bir itinayla kullanan ve yorumlayan, elhasıl kendini büsbütün öncü bir yaklaşıma adayan az sanatkarlardan. Muvaffakiyetleri pek çok milletlerarası mükafatla taçlandırılmış; senfoni, konçerto, şan ve orkestra için, oda müziği için yapıtlar, bale ve sahne müzikleri, şan-piyano yapıtları, piyano modülleri üzere çabucak her çeşit tıpta yapıtlar üretmiş ve birçok öğrenci yetiştirmiş çok kıymetli bir isim. Usmanbaş’a adanan bu konserde dünya müziğinin en değerli yapıtlarını repertuvarına alan, yeni teknikler, biçimler ve yönelimlerle takipçilerini tanıştıran, pek çok prömiyere imza atan ve çağdaş müziğin daha evvel seslendirme imkanı bulamamış yapıtlarını programlarına alan Diskant Ensemble’ın yer alacak olması da bir tesadüf değil elbette. Programda Usmanbaş’ın öğrencileri olan Ahmet Altınel, Mehmet Nemutlu ve Özkan Manav üzere bedelli bestekarlarımızın, öğretmenleri için yazdıkları yapıtların dünya prömiyerleri de yapılacak. Çok kıymetli bir hürmet duruşu olan konser Arter Müzesi’nin art avlusunda gerçekleşecek. Konser izleyicilerinin vakitlice gelip müzedeki stantları ziyaret ettikten sonra konsere katılmasını ve sanatla müzikle dopdolu bir gün geçirmelerini tavsiye ederim.

 

Şenliğe büyük bir hasret olduğunu konuştuğum insanlardan da duyuyorum. Lakin hem hasret hem de çekingenlik duyanlar var. Aktiflik alanlarında sıhhat açısından ne üzere güvenlik tedbirleri alınacak?

Pandemi konusundaki bilinmezliklerin artık neredeyse ortadan kalktığı bir devirdeyiz ve kapalı alanlarda bulaş riski devam ederken açık havada bu oranın çok fakat çok düştüğü gerçeğine de artık vâkıfız. Hal böyleyken, toplumsal hayattan bu kadar kopuşun ve içimize zoraki kapanışın akabinde; gerekli tüm önlemlerin alındığı açık hava etkinliklerinde bir ortaya gelmekten imtina edilmemesi gerektiğine inanıyorum. Bir ortada olmaya, müzikle ruhumuzu düzgünleştirmeye, yaşamanın hoşluklarını hatırlamaya gereksinimimiz var. Aktiflik alanlarımızı bilimsel olarak belirlenen pandemi kaidelerine uygun biçimde tasarladık. İzleyici alanları toplumsal ara kurallarına uygun olacak halde düzenlenecek, tüm alanlar gün içerisinde belli aralıklarla dezenfekte edilecek ve konserler de en az temas yaratılması gayesiyle performanslar arasız olarak gerçekleştirilecek. Elbette HES kodu denetimleri ve maske takma mecburiliği da kelam konusu.

 

Geçtiğimiz günlerde İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, önümüzdeki süreçte aktifliklerin sekteye uğramaması açısından bu etkinliklere katılacak olan izleyiciler için aşılanma kaidesinin tartışılması gerektiğini tabir etmişti. Şenlik özelinde bu türlü bir insiyatif almanız mümkün mü? Yurt dışıyla karşılaştırdığınızda gibisi şenliklerde ne üzere tedbirler alınıyor?

Bu üslup zorunluluklar kurumların kendi başına karar alıp uygulayabileceği yaptırımlar değil. Hasebiyle şenlik özelinde kendi kendimize böylesi bir mecburilik getirmemiz de kelam konusu değil. Hali hazırda Avrupa’da devam eden şenliklerde de bizim uyguladığımız standart pandemi prosedürleri dışında yaptırımlar çok fazla kelam konusu ve yaygın değil. Lakin havaların soğumasıyla başlayacak güz ve kış periyodunda kapalı yerlere tekrar girilmesi ile başlayacak yeni kuralların, alınacak önlemlerin neler olacağını göreceğiz. Toplum sıhhatinin korunabilmesi ve tıpkı vakitte toplumsal hayatın devam edebilmesi ismine önümüzdeki periyotlarda aşı zaruriliği gelmesi kelam konusu olabilir.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.