Doğunun Efes’i Zerzevan Kalesi’ne pandemiye karşın ziyaretçi akını DİYARBAKIR – Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde bulunan ve yapılan arkeolojik …
Doğunun Efes‘i Zerzevan Kalesi‘ne pandemiye karşın ziyaretçi akını
DİYARBAKIR – Diyarbakır‘ın Çınar ilçesinde bulunan ve yapılan arkeolojik bulgularla dünyanın dikkatini üzerine çeken ve Doğunun Efes’i olarak bilinen Zerzevan Kalesi’ni 2021 yılının birinci 5 ayında 41 bin 118 yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği kaydedildi.
Çınar ilçesine 13 kilometre uzaklıkta bulunan ve 60 dönümlük geniş bir alanı kaplayan Zerzevan Kalesinde yapılan hafriyat çalışmalarında elde edilen Asur devrine ilişkin bir mühür kalenin tarihini bin 200 yıl daha geriye çekti. İçinde barındırdığı Mithras tapınağı ile yerli ve yabancı turistlerin en merak ettiği bölge haline gelen Zerzevan Kalesi’ni 2021 yılının birinci 5 ayında 41 bin 118 kişi ziyaret etti. Yerli ve yabancı ziyaretçilerin akın ettiği kaleye geçtiğimiz günlerde Rusya, Polonya’dan tıp kümeleri gelirken bununla birlikte kişisel kümelerde ise Amerika, Japonya, İngiltere, Fransa, Güney Kore ve Hindistan üzere ülkelerden de ziyaretçiler kaleyi gezme fırsatı buldu. Amaç yıl sonuna kadar 400 bini aşkın ziyaretçinin kaleyi ziyaret etmesi.
7’den 70’e herkes anı yaşamak için geliyor
Zerzevan Kalesi Hafriyat Lideri Doç. Dr. Aytaç Coşkun İhlas Haber Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada, kalede her yaştan ziyaretçilerin günün 24 saati güneşin doğuşundan batışına kadar her anı yakalayabilecekleri bir ortamın olduğunu söyledi. Doç. Dr. Coşkun, “Önemli bir turizm potansiyeli olan yer Zerzevan Kalesi’ne geçen yıl pandemiye karşın 170 bine yakın ziyaretçi geldi. Şuan 2021 yılında birinci 5 ayında 47 bin 118 kişi Zerzevan Kalesi’ni ziyaret etti. Bunların bine yakını yabancıydı, yerli ve yabancıların ağır ziyaret ettiği bir yer ve değerli bir destinasyon. Yıl sonuna kadar biz bu sayının olağanlaşma başlamasıyla birlikte 400 bine ulaşmasını bekliyoruz. Bu nedenle hafriyat, etraf düzenlemeleri çalışmalarını süratli bir formda yürütüyoruz. Zerzevan Kalesi dünyanın en düzgün korunmuş garnizonu ve askeri yerleşimlerinden birisi ve buraya gelen ziyaretçiler o devrin atmosferini burada yaşayabiliyorlar. Zira caddeleri, sokakları, konutları, ibadet yapıları ve bilhassa Mithras tapınağı ile Zerzevan Kalesi’ne aslında gelen ziyaretçilere keyif sunabilecek bir yer. Siz günümüzden tam bin 500 yıl öncesine bin 700 yıl öncesi atmosferi Zerzevan Kalesi’nde yaşıyorsunuz. Bu nedenle o periyoda tekrar dönüyorsun ve tabi ki biz birçok yapıyı, hafriyat çalışmalarıyla birlikte işte yer altı kilisesi, kapalı geçitler, su kanalları, kaya mezarları, askerlerin ve sivillerin kaldığı konutlar ve Mithras tapınağı ortaya çıkardık. Yeniden devasa su sarnıçları hafriyat çalışması yürütüyoruz. Yeniden kentin değerli bir idare merkezi binasında çalışmalar sürdürüyoruz ve şuan çalıştığımız alan Mithrasın batı kısmında Mithras tapınağı ile ilişki yerler üzerinde zira tapınakla kontaklı birçok yapı var asıl ana kutsal giriş sağlayan yapılar. Biz onun batı tarafındaki yapılarda çalışıyoruz ve burayı manalandırmak için çalışmalar yürütüyoruz. Kısa bir vakit evvel Rusya’dan, Polonya’dan cins kümeleri geldi. Bununla birlikte ferdî kümeler geliyor işte Amerika, Japonya, İngiltere’den Fransay’a Güney Kore’den Hindistan’a kadar dünyanın her yerinden ziyaretçi geliyor. Buda epey değerli biz bu yıl 400 bin sayıya ulaşacağız ancak önümüzdeki yıldan itibaren 1 milyona ulaşmayı hedefliyoruz. Maksadımız 1 milyon ziyaretçinin buraya gelmesi ve bence bu sayısında bilhassa normalleşmeyle birlikte bu sayı 1 milyonu geçecektir. Geçen yıl Zerzevan Kalesi ve Mithraeum UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesine girdi, şuan süratli bir halde asıl listeye girmek için biz çalışmalarımızı yürütüyoruz burada ve alan idaresi planı hazırlanıyor. Karacadağ Kalkınma Ajansı, Kültür ve Turizm Bakanlığımız bir protokol yaptı ve şuan asıl liste için hem Zerzevan Kalesi hem Mithraeum asıl listeye girmek için kıymetli bir aday, kısa mühlet içinde süreksiz listeden asıl listesine girecektir” dedi.
Zerzavan Kalesi
Zerzevan Kalesi Diyarbakır ili, Çınar ilçesi Diyarbakır-Mardin karayolu üzerinde yer alıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Dicle Üniversitesinin işbirliği ile hafriyat – onarım çalışmaları 2014 yılında başladı ve hala devam ediyor. Roma’nın hudut garnizonu olan Zerzevan Kalesi’nin tarihi Asur devrine kadar gidiyor. Roma devrine MS. 3. yüzyılda Severuslar periyodunda asıl askeri yerleşim inşa edilmiş, 639 yılına İslam ordularının fethine kadar kesintisiz kullanılmış. Günümüze kadar yeterli korunmuş olan askeri yerleşimde hafriyatlar ile Mithras tapınağı da ortaya çıkarıldı. Bu yapı Roma’nın doğu hududundaki birinci tapınak olma özelliği taşıyor. Zerzevan Kalesi ve Mithras tapınağı 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesine girdi. Bin 200 metre uzunluğunda surlarla çevrelenmiş askeri yerleşimde, kamu yapılarının bulunduğu güney alanda, gözetleme ve savunma kulesi, kilise, idare binası, kaya sunağı üzere mimari kalıntılar yer alıyor. Kuzeyinde ise cadde-sokaklar ve konutlar takip edilebiliyor. Konutların bulunduğu alanda tıpkı vakitte su sarnıçları, yer altı kilisesi, yer altı sığınağı, Mithras tapınağı ortaya çıkarıldı. Surların dışında ise yerleşime su sağlayan kanallar, sunu çanakları ve taş ocakları, nekropol alanında ise kaya mezarları ve tonozlu mezarlar dikkati çekiyor. Zerzevan Kalesinde hem yer üstü hem de büyük bir yer altı kenti bulunuyor.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Murat Başal
