‘Dijital mal varlığı’ miras sayıldı

M.T, avukatı Yusuf Enes Arslan vasıtasıyla Denizli 4. Sulh Hukuk Mahkemesinde açtığı davada, geçen yıl vefat eden eşine ilişkin Apple marka cep telefonunun iCloud hesabında fotoğraf, görüntü, ses, mail kayıtları ve medya evraklarına ulaşma müsaadesi istedi. 

Mahkeme, talebin, “cep telefonunda bulunan iCloud hesabına erişilmesiyle özel hayatın saklılığının ihlal edileceği, davacının talebinin tereke tespitine husus edilemeyeceği” gerekçesiyle reddine karar verdi.

Kararı istinafa taşıyan koca, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine yaptığı müracaatta, vefat eden eşinin iCloud hesabında terekeye husus mal varlığının, e-ticaret, armağan çekleri ve kuponlarının olduğunu, bu nedenle iCloud hesabının da tereke kapsamında olduğunu savundu.

“Dijital mal varlığı yadsınamaz” 

Daire aldığı kararda, “dijital mal varlığına” dair henüz yasal bir düzenleme yapılmadığına işaret etti. 

Yakın vakte kadar elektronik posta hesapları, toplumsal medya hesapları ve gibisi dijital uygulamaların sırf şahsî kullanıma yönelik olduğunun ve maddi bir paha taşımadığının, lakin bunun vakitle değiştiğinin vurgulandığı kararda, şu sözler kullanıldı:

“Günümüzde bu hesapların reklam gelirleri elde edilen maddi bir karşılığı olan hesaplar halini alabildiği üzere, tekrar toplumsal medya hesaplarının ve dijital para cüzdanlarının bağlı olduğu e-posta hesaplarının da artık ferdî kullanımı aşıp ticari pahası olan dijital mal varlığı kapsamına girmeye başladığı anlaşılmaktadır. Günümüzde dijital mal varlığının yadsınamaz ve göz gerisi edilemez bir gerçeklik olduğu, kripto para ismi verilen ve memleketler arası ödemelerde dahi kullanılmaya başlanmış dijital sistemlerin var olduğu, yeniden astronomik reklam gelirleri sağlayan toplumsal medya hesaplarının gün geçtikçe arttığı, birebir biçimde Youtube ve gibisi dijital platformlarda salt reklam geliri ve hatta fiyatlı üyelik sistemi ile hizmet veren kanallar oluşturulduğu bir ortamda dijital mal varlığı ve dijital miras ile ilgili olarak yasal bir düzenleme bulunmadığı, bu bahiste yasal bir boşluk bulunduğu değerlendirilmiştir.”

“Dijital terekenin tespiti yapılmalı” 

Kararda, murisin, e-posta hesabı ve buna bağlı olarak kullanılan toplumsal medya hesapları, dijital cüzdan hesapları ve gibisi mirasçılarına intikali gereken dijital mal varlığı olduğu belirtilerek şunlar kaydedildi:

“Sonuç olarak, mahkemece tespit talebi mucibince murisin mevt tarihi prestijiyle tüm etkin ve pasif mal varlığının tespiti ve bu minvalde dijital mal varlığının terekesine dahil olması gerektiği nazara alınarak dijital terekesinin de tespiti yapılarak araştırma ve inceleme sonucunda bir karar verilmesi gerekirken, meyyit kişinin e-posta hesabının özel hayatın kapalılığı kapsamında kıymetlendirilerek talebin reddine karar verilmiş olması yanılgılı olmuştur. İzah olunan münasebetler karşısında talep eden vekilinin istinaf talebinin kabulü ile birinci derece mahkemesi kararının kaldırılması gerektiği değerlendirilmiş, evrakın, dairemiz kararına uygun formda yine bir karar verilmek üzere birinci derece mahkemesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verilmiştir.” 

“Üçüncü bireylerle yazışmalar korunmalı” 

Avukat Yusuf Enes Arslan, bu kararın “dijital miras” kavramı noktasında Türkiye’de birinci olduğuna dikkati çekerek şöyle dedi:

“Benzer biçimde farklı ülkelerde yargıya taşınan olaylar mevcut. Bireylerin ferdî ve ekonomik faaliyetlerini dijital ortama taşımalarıyla birlikte karşımıza çıkan kıymetli hususlardan birisi de dijital miras. Bu mevzu üzerinde milletlerarası yeknesak hukuk kuralları bulunmadığı üzere ülkelerin bahse bakış açıları da farklılık göstermektedir. Elbette ki Antalya Bölge Adliye Mahkemesinin verdiği karar bundan sonraki talepler için de emsal teşkil edecektir. Yalnız burada şöyle bir durum da var, dijital miras talepleri incelenirken bilhassa üçüncü kişilerle olan yazışmalar noktasında özel hayatın kapalılığı korunmalıdır.”