D vitamininin bilimsel bir araştırmanın yıldızı olmadığı bir gün yok. D vitamini ile ilgili iki şeyi net olarak biliyoruz: Kalsiyum ve fosforu …
D vitamininin bilimsel bir araştırmanın yıldızı olmadığı bir gün yok. D vitamini ile ilgili iki şeyi net olarak biliyoruz: Kalsiyum ve fosforu emmemize ve tutmamıza yardımcı olduğu için bedenimiz için çok kıymetlidir, iltihabı ve enfeksiyon riskini azaltır, lakin birebir vakitte birçok kişi D vitamini eksikliği çekmektedir.
D vitamininin en büyük kaynağı güneştir ve birçok kişi yetersiz güneşlenme nedeniyle D vitamini eksikliği çekmektedir. İngiltere merkezli BMC Public Health (BMC Halk Sağlığı) mecmuasında yayınlanan bir araştırmada 186 ülkeden gelen bilgiler, güneşten gelen UVB ışınına yetersiz maruz kalmanın, bilhassa ileri yaş kümelerinde kolorektal kanser (kolon ve rektumda görülen kanser) riskini artırdığı görüldü.
EN YAYGIN KANSERLERDEN BİRİ
Kolorektal kanser, 4 milyondan fazla yaygın olay ile dünya çapında en yaygın üçüncü kanser tipidir. Ülkemizde de yaygın olarak görülen kolorektal kanserler, erken teşhis programları ile (kolonoskopi ve biyopsi) giderek erken evrelerde teşhis edilmelerine karşın artmaktadır.
Kolorektal kanser geliştirme riskinin artmasıyla bağlı risk faktörlerinden kimileri, obezite, hareketsiz bir ömür üslubu, yağ ve et oranı yüksek diyetlerin yanı sıra yüksek kalorili ve düşük lifli yiyecekler yemektir.
Bilinen bu risk faktörlerinin yanı sıra kandaki serum 25-hidroksivitamin D konsantrasyonu ile bedellendirilen yetersiz D vitamini durumu da kolorektal kanser için bir risk faktörü olarak tanımlanmıştır. Bu vitamin, hastalığa yakalanma riskinde potansiyel bir hami faktör olarak bilinmektedir.
1000 IU/gün D vitamini alımının yüzde 50 daha düşük hastalık riski ile alakalı olduğu gösterilmiştir. Hudutlu diyet kaynaklarına sahip olan D vitamini, yüklü olarak güneş ışığından ultraviyole B (UVB) ışınından elde edilir.
KOLON KANSERİ RİSKİNİ ARTIRIYOR
D vitamini ile kolon kanseri ortasındaki ilgi, daha evvelki kimi çalışmalarda aslında kurulmuştur. Son çalışma, kolon kanseri teşhisi konulan hastaların büyük çoğunluğunun, D vitamini eksikliği yaşadığını göstermiştir Ayrıyeten, D vitamini düzeyleri güzel olan hastalarda daha yeterli hayatta kalma oranları görülmüştür.
Müellifler, çalışmaya dahil edilen 186 ülkede yaşayan insanlarda 0 ila 75 yaş ortasındaki tüm yaş kümelerinde daha düşük UVB maruziyetinin daha yüksek kolorektal kanser oranları ile manalı biçimde alakalı olduğunu bulmuşlardır. Düşük UVB ve hastalık riski ortasındaki alaka, cilt pigmentasyonu, ömür beklentisi ve sigara içme üzere öbür faktörler de eklendiğinde, bilhassa 45 yaş üstü bireyler için epey değerliydi.
Müellifler, daha az UVB maruziyetinin D vitamini düzeylerini düşürebileceğini ve kanser riskini artırabileceğini ortaya koydu. Gelecek araştırmalar, müelliflere nazaran, bilhassa daha büyük yaş kümelerinde, bu çeşit eksiklikleri düzeltmenin potansiyel kolorektal kanser yararlarını direkt inceleyebilir.
D VİTAMİNİ ALMANIN YOLLARI
Koronavirüs salgını nedeniyle aylardır vaktimizin birçoklarını konutlarımızda geçirmek zorunda kaldık ve bunun en büyük sonuçlarından biri de yetersiz D vitamini alımı oldu. Karşılaştığımız en büyük sorun, yapılacak D vitamininin emiliminin büyük ölçüde güneş ışığı ile direkt temastan gelmesi ve daha evvel de bahsedildiği üzere çok az besinin doğal bir D vitamini kaynağı olduğudur.
Yeniden de bedenimizdeki D vitamini düzeyini güçlendirmemize yardımcı olan birtakım yiyecekleri diyetimize dahil edebiliriz:
Deniz eserleri: İstiridye, karides.
Mantarlar: Yüksek D vitamini düzeylerini korumak için diyetin en kıymetli unsurlarından biridir.
Avokado: D vitamini tarafından en varlıklı bitkisel kökenli besindir.
-Yumurtalar: D vitamini bilhassa sarısında ağırlaşmıştır ve bütün olarak tüketmek en güzelidir. Ayrıyeten süt ve yoğurtta da D vitamini bulunur.
D vitamini almanın en yeterli yolu, birçok direkt güneş ışığına maruz kalmaktan sentezlendiğinden, direkt güneşlenmektir. 24 saat boyunca en az UV ışınına maruz kalınırsa, diyetten 10.000 ila 25.000 IU D vitamini alımı gerekmektedir. Bu yüzden güneşlenmek çok kıymetlidir.
Yaz aylarında tercihen 11.00-17.00 saatleri dışında yapılacak günlük bir yürüyüş, kâfi D vitamini alımınızın birçoklarını karşılayacaktır.
