Hafif yahut asemptomatik hadiselerde bile, koronavirüs enfeksiyonu yalnızca bağışıklık sisteminde değil, tıpkı vakitte bedenin öteki …
Hafif yahut asemptomatik hadiselerde bile, koronavirüs enfeksiyonu yalnızca bağışıklık sisteminde değil, tıpkı vakitte bedenin öteki sistemlerinde değişikliklere neden olabiliyor. Bu nedenle hastalıktan sonra olağana dönüş vakit alabiliyor.
Pekala, koronavirüs enfeksiyonunun akabinde, hastaların güzelleşmesinde diyetin rolü nedir? Bu soruyu cevaplayan Diyetisyen Serkan Sıtkı Şahin, “Hastalığın karmaşıklığı ve pandeminin dinamikleri göz önüne alındığında hala Covid-19’un güzelleşmesini tanımlamak için standart bir kriter yok. Bu nedenle besinlerin sağladığı yararlar, hastaların durumunu düzgünleştirmek için tek bir tahlil olarak değil, tamamlayıcı bir yaklaşım olarak kullanılmalıdır” diyerek Covid sonrası güzelleşmeyi hızlandırmak için yenilmesi gerekenleri anlattı.
KORONAVİRÜS SONRASI YENİLMESİ GEREKENLER
Araştırmalar koronavirüs enfeksiyonu sonrası bilhassa dört cins besine işaret ediyor: Proteinler, kimi yağlar, antioksidanlar ve mikro besinler. Bunlar bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gerekli besinlerin bir kaynağı olduklarından Covid-19’dan sonraki güzelleşmeye kıymetli ölçüde yarar sağlayabilir.
Hayvansal Kökenli Proteinler
Süt ve süt eserleri, deniz eserleri ve yumurtadan elde edilen protein ve mikro besin ögeleri, koronavirüsün akabinde düzgünleşme sürecine kıymetli katkı sağlamaktadır. Düşük protein düzeylerine sahip olmak, Covid ile bağlı enfeksiyon geliştirme riskini artırabilir ve antikor üretimini düşürebilir.
Çinko ve Selenyum
Çinkonun antioksidan ve antienflamatuar özellikleri, onu koronavirüse ve sonuçlarına karşı çabada en “üretken” minerallerden biri olarak yapıyor. Birebir vakitte bir antioksidan olan selenyum, çinkonun gerçek halde emilimini destekleyerek, bağışıklık hücrelerinin gelişimi için çalışıyor. Her ikisi de süt ve süt eserlerinde, et, balık, kabuklu deniz eserleri, yumurta ve sebzelerde bulunur.
Özel bir besin: Yumurta
Yumurtanın bilhassa Covid sonrası diyet için değeri büyüktür, zira yumurtada güzelleşme sürecini destekleyen tüm besinsel özelliklerin “birleştiği” söylenebilir. Yumurta, değerli bir çinko kaynağıdır. A vitamini (retinol olarak) içerirler, yarısından fazlası beyazda bulunan doğal bir yüksek kaliteli protein kaynağıdır, selenyum açısından zengindir ve birebir vakitte birkaç diyet D vitamini kaynağından biridir.
‘İyi’ Yağlar
Balıklarda bulunan çoklu doymamış yağ asitleri omega 3 (özellikle EPA ve DHA), enfeksiyona cevapta çok değerlidir, zira bağışıklığa değerli ölçüde takviye vererek, değişiklikleri onarabilir. Ayrıyeten bilhassa doymamış yağ asitleri içeren bitkisel yağlar, bilhassa E vitamini içeriklerinden ötürü bu bahiste olumlu tesir göstermiştir.
Kuru yemişler
Kuru yemişlerin birden fazla koronavirüs sonrası yaşanan belirtiler olarak tanımlanan uzun covid hadiselerinde olumlu bir rol göstermiştir. Bilhassa ceviz, alfa linolenik asit (ALA) içeriği açısından dikkate pahadır, zira şu anda devam etmekte olan araştırmalara nazaran, bilhassa sitokin salgılanmasını engellemede faydalı üzere görünen güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
Kuru yemişler değerli bir protein kaynağıdır, L-arginin bakımından (kan dolanımını destekleyen bir amino asit), E vitamini ve fenolik bileşikler üzere antioksidanlar bakımından zengindir.
Meyve ve Sebzeler
Çalışmalar, karbonhidrat kümesinin genel olarak koronavirüs sonrası hastaların güzelleşmesinde rastgele bir olumlu yahut olumsuz tesirinin olmadığını gösteriyor. Lakin besin içeriklerinden ötürü istisna olan birtakım meyve ve sebzeler vardır. Yüksek polifenol içeriğinden ötürü elma ve üzüm, yüksek C vitamini içeren brokoli, domates, yeşil yapraklı sebzeler narenciye meyveleri üzere meyve ve sebzeler, bağışıklık işlevlerinde değerli bir rol oynar ve genel olarak daha tüketilmemeleri enfeksiyonları şiddetlendirebilir. Meyve ve sebzeler, antioksidan özelliklere sahip bir tripeptit olan glutatyon açısından da zengindir.
İNANÇLI LİMAN: AKDENİZ DİYETİ
Çalışmalar, Akdeniz diyeti biçimi bir beslenme planının koronavirüs sonrası güzelleşmede büyüke tkielri olabileceğini gösteriyor. Genel olarak, koronavirüs sonrası şahısların düzgünleşmesini desteklemek için ülkü olan sağlıklı bir diyet sürdürmek ve kâfi su alımını sağlamak epeyce kıymetli. Bu nedenle, Akdeniz tipi bir diyeti takip etmek; zerzevat, meyve ve balık üzere taze eser ve besinlerin tüketimine öncelik verileceği için, koronavirüs sonrası da faydalı olacaktır.
Bilhassa tedavi sürecinde hastaneye yatırılması gereken bireyler başta olmak üzere birçok hadisede enfeksiyonun bir sonucu olarak ortaya çıkan çok kilo verme durumunda, besinlerden kalori alımını artırmak koşuldur. Bu durumda Akdeniz diyetine ek olarak daha fazla süt, yumurta ve yağsız etler tüketilmelidir.
MAKSAT; İLTİHABI AZALTMAK
Dikkate alınması gereken en değerli tesir, bu hastalığı karakterize eden iltihaplanmadır. İltihaplanmaya karşı çeşitli beslenme teknikleri uygulanabilir, belli besin ve besin hususlarının alımı, bu orantısız iltihaplanma reaksiyonunu hafifletmesi için beslenmeye yardımcı olan stratejilerden biridir.
Kronik iltihap, uzun vadede bedene epeyce ziyanlıdır. İltihap, hücrelerin yaşlanmasını hızlandıran, oksidasyon süreçlerini hızlandırır. Bu bağlamda antioksidan hususların alımı güzel bir savunma yolu olabilir. İçerikleriyle bu mevzuda yararlı olabilecek antioksidan bakımından güçlü besinleri şu halde sıralayabiliriz:
Omega 3 yağ asitleri: Yağlı balıklar (en yeterli kaynak), keten tohumu ve ceviz
C Vitamini: Meyve ve sebzeler
A Vitamini: Yumurta, portakal ve sarı meyve ve sebzeler, brokoli ve ıspanak
E Vitamini: Bitkisel yağlar, kuru yemişler, yağlı tohumlar, yeşil yapraklı sebzeler
D Vitamini: Yağlı balık, süt ve yumurta
Polifenoller açısından güçlü besinler: Yeşil çaydan kateşinler, birçok meyve ve zerzevattan kersetin… Bunlar kimi örnekler, lakin yiyeceklerde bulunan ve bir ölçü anti-inflamatuar kapasiteye sahip bu hususların 8.000’e kadar tipi vardır.
PİŞİRME TEKNİKLERİNİZİ DEĞİŞTİRİN
Çok işlenmiş besinlerden bilhassa bu süreçte uzak durun. Yüksek şeker içeriğine sahip olanlar da, temel olarak daha sağlıklı öteki seçeneklerin tüketimini değiştirdikleri için tüketilmemesi gerekir.
Yemek pişirme ve soslama konusunda zeytinyağı tüketimine öncelik verilmelidir. Daha az agresif pişirme sistemlerini yani daha düşük sıcaklıkları içerenleri tercih etmek gerekir, zira bunların ikili avantajı vardır. Besinleri daha uygun korurlar ve ayrıyeten besinlerde daha az oksidatif süreç üretirler, bu da bedendeki iltihap yükünü azaltır.
Besin destekleri konusunda, yan tesirleri olabileceğinden tıbbi kıymetlendirme yapılmadan tüketilmemelidir. Meyve, zerzevat, kuru yemiş ve balık tüketimini içeren çeşitli ve istikrarlı bir beslenme ile desteklerden alacağınız beslenme gereksinimleri ekseriyetle sağlanır.
Alkol alımını büsbütün bırakın. Covid-19 ile alkollü içecekler ortasında net bir negatif tesir vardır. İncelenen büyük popülasyonlarda alkolün varlığının, düzgünleşme oranlarını berbata götürdüğü görülmüştür. Nedeni, karaciğer hasarı da dahil olmak üzere halihazırda bilinen olumsuz sıhhat sonuçlarına ek olarak, alkol ve akciğer hastalıkları ortasındaki alakada bulunur. Teneffüs sistemi ve akciğerin, bilhassa en şiddetli olaylarda, koronavirüsün ana “etki alanları” olduğu unutulmamalıdır. Alkol, üst teneffüs yollarındaki belli bölgelerin fonksiyonlarını değiştirir ve bağırsak geçirgenliğinin fonksiyonunu zayıflatır.
