Küçük çocuklar tipik olarak grip üzere teneffüs yolu enfeksiyonlarında mikropların üstün bulaştırıcıları olarak bilinir. Bu nedenle de Covid-19 …
Koronavirüsün birinci devirlerinde çocukların bu hastalıktan etkilenmedikleri, önemli hastalıklarının olma olasılıklarının daha az olduğu düşünülse de, son bilgilere nazaran çocuklar da koronavirüsten olumsuz etkilenmektedir.
Çocuklara da PCR testi uygulanabilir
“Çocuklarda koronavirüs enfeksiyonu belirtileri görülmediğinde bulaştırıcı yoktur” söylemi yanlışsız değildir. Bu nedenle şayet konutta Covid-19 olumlu bireyler varsa çocuklarda da PCR testi doğumdan itibaren her yaş kümesine uygulanabilir. Ebeveynler bu enfeksiyonu geçiriyorsa, çocuklarda bir belirti görülmese bile bu çocukların da enfekte olabileceği unutulmamalıdır.
Belirtilere dikkat!
Çocuklarda koronavirüs olayları hala gizemini korurken, dünya üzerindeki olaylara bakıldığında onlarda da aşağıdaki belirtilerle bu hastalık görülebilmektedir:
Ateş
Öksürük
Boğaz ağrısı
Burun akıntısı- tıkanıklığı ve nezle hali
Kas ağrısı
Karın ağrısı
İştahsızlık
Halsizlik
Çarpıntı
Göğüs ağrısı
Bulantı, kusma, ishal
Cilt döküntüleri
Geç periyotta tat-koku kaybı
Bunların yanında çocuklarda nefes darlığı, süratli nefes alıp verme, şiddetli karın ağrısı, uykuya eğilim, şuur değişiklikleri, dudaklarda ve yüzde morarma, göğüste sıkışma hissi üzere belirtiler görülürse bu bulguların acil olarak kıymetlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Hayati tehlike oluşturabilir
Çocuklarda koronavirüs farklı biçimlerde görülebilmektedir. Kimilerinde klinik bir bulgu olmazken, kimilerinde akut üst teneffüs yolu enfeksiyonları belirtileri görülebilir. Birtakım çocuklarda ateş olmadan ishal, karın ağrısı üzere sindirim sıkıntıları rastlanabilir.
Kimilerinde ise yüksek ateş, öksürük, balgam, göğüste hırıltı ile birlikte sindirim sistemi problemleri birlikte görülebilmektedir. Yakın periyottaki bilgilerde koronavirüsün bir hafta üzere bir müddette ilerleyip, tedavi edilmediğinde çoklu organ yetmezliği, kalp ile ilgili sıkıntılar, kanda pıhtılaşma sorunları ile karşılaşılabildiği bilinmektedir. Bu semptomlar hayati tehlike bile oluşturabilmektedir.
D vitamini korunmada yararlı
Bu vakte kadar dünya üzerinde yapılan çalışmalarda Covid-19’u hafif geçirenlerde D vitamini seviyesinin ağır geçirenlere nazaran daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu nedenle Covid-19’dan korunma açısından çocuklara hekim nezaretinde D vitamini verilebilmektedir.
Korunma açısından C vitamini ve çinkonun da değerli olduğu bilinmektedir. Ayrıyeten sağlıklı beslenmek, sistemli uyumak, bol su içmek, pak hava almak, günlük yaşına uygun fizikî aktivitelerde bulunmak da kollayıcı tedbirler ortasında yer almaktadır. Alışılmış ki maske, ara ve hijyen kuralları asla unutulmamalıdır.
Viral enfeksiyonlar astımı tetikleyebilir
Koronavirüsün başlangıcından beri en büyük kaygılardan biri de astım, bronşit tipinde hastalığı olan çocukların durumdan nasıl etkileneceği sıkıntısıdır. Bu mevzuda hala gizemini korumakla birlikte koronavirüs sürecinde astım nöbetlerinde azalma kelam mevzusudur.
Yalnızca viral enfeksiyonların astım ve gibisi tabloları tetiklediği tabir edilebilir. Maske kadrosunun viral enfeksiyonlardan koruduğu ve böylelikle astım nöbetlerinin azaldığı söylenebilir. Hatta son periyotta bahar aylarında koronavirüs bittiği periyotta de rutinde çocukların daima maske takıp takmaması da tartışmalar ortasında yerini almıştır.
Koronavirüste çocukların tabip denetimine gitmesi gerekir
En merak edilen bahislerden biri de Covid-19’a maruz kalan çocuklarda meydana gelen MIS-C sendromudur. Kimi çocuklar Covid-19’u belirtisiz geçirebilir ya da aile üyelerinden birileri enfekteyken çocukta hafif belirtiler olabilir. Bu nedenle test edilmeyen çocukların MIS-C geçirip geçirmeyeceği bilinmemektedir. Bu nedenle aile bireylerinden enfekte olan, hafif belirtili yahut belirtisiz olan çocukların koronavirüs enfekte sürecinde ve çabucak ardından hekim denetimine götürülmesi ve bilhassa kalp denetimleri gerekmektedir.
Enfekte aile bireyleri varsa MIS-C gerçekleşebilir
MIS-C sendromu hastanede yapılacak kimi testlerle kesin teşhis konulması gereken ve vakit kaybetmeden tedaviye başlanması gereken bir hastalıktır. Bu sorun çocuğun koroner damarlarında sorun oluşturup onun kalp işlevlerini bozabilir. Bu hastaların çocuk sıhhati ve hastalıkları, çocuk kardiyolojisi, çocuk enfeksiyon hastalıkları kısmı uzmanlarınca takip edilmesi gerekir.
MIS-C belirtileri apandisit ile karıştırılabilir
Birinci periyotlarda bu sorunun çocuklarda apandisitle karıştırıldığı bilinmektedir. Apandisitin alınmasına karşın belirtiler düzelmeyince ortaya MIS-C sendromu çıkmıştır. Erken teşhis ve tedavi ile çocuklar hasar oluşmadan iyileşebilmektedir.
Bu nedenle koronavirüsün ardından 2-4 hafta sonrasında oluşan şu belirtilere dikkat edilmelidir:
24 saatten uzun 38 derece ve üzerinde yüksek ateş
Bulantı, kusma, ishal, şiddetli karın ağrısı
Bedende döküntü
Baş ağrısı
Teneffüs meseleleri
Çatlamış dudaklar,
Beğenilen kanlanma,
Kas- eklem ağrıları,
Ciltte soyulmalar
Kreşlerde kurallara sıkı uyulmalı
Çalışan ebeveynlerin son periyotlarda en büyük sorularından biri de çocukları kreşe gönderip göndermeme mevzusudur. Okuldaki tedbirlere çocuğun ahengi bu manada çok kıymetlidir. Her çocuğun maske taktığı, maskelerinin sık sık değiştirildiği, sınıfların kalabalık olmadığı, HES kodlarına dikkat edildiği, toplumsal uzaklığa dikkat edildiği ortamlar olmasına ihtimam gösterilmelidir.
Maskesiz ortamların riski artırdığı bilinmektedir. Çocuklara koronavirüsten korunmaları için uzaklık, maske ve hijyen tedbirleri öğretmenler ve ebeveynler tarafından dikkatli ve gerçek bir formda anlatılmalıdır. Şayet çocukla birlikte kronik hastalığı olan bireyler birebir konutta yaşıyorsa kreş yahut gündüz bakım meskenine çocuğun gönderilip gönderilmemesi konusunda tabip ve aile birlikte karar vermelidir.
Çocuklara hangi testler yapılmalı?
Merak edilen bir öteki bahis da koronavirüs sonrasında çocuklara antikor bakılıp bakılmayacağıdır. Rutinde antikor bakılmamaktadır. Koronavirüs geçirip geçirmediği bilinmeyen bir çocuğun bir daha koronavirüs geçirip geçirmeyeceği bilinmemektedir. Bu nedenle antikor baktırmanın rutinde çocuklara ekstra bir yararı yoktur. Fakat enfeksiyondan kuşku olduğunda PCR (boğaz ve burundan) testi çocuklara da yapılmaktadır.
Herkes dikkatli olmalı
Bu süreçte bilhassa anne babaların üst teneffüs yolu enfeksiyonları, grip, nezle, soğuk algınlığı belirtilerini kendilerinde ve çocuklarında gördüklerinde kesinlikle PCR testi yaptırmaları gerekir. Erken teşhis ve erken izolasyon bu süreçte çok kıymetlidir. Hastalık olsun ya da olmasın maske, uzaklık ve hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Mümkünse toplu ortamlardan uzak durmak, bir müddet bu biçimde yaşamak gerekmektedir. Ferdi olarak herkesin dikkatli olması gerekir. Aşılara karşın rehavete kapılmadan kurallara uyulmalıdır. Bu nedenle toplumun her bireyinin tüm kuralları hakikat ve eksiksiz uygulaması bu süreçte kıymet taşımaktadır.