Çanakkale Boğazı’nda binlerce ay denizanası görüntülendi

Rekortmen dalgıç Müjdat Turan, uzunluğundan büyük, kilosundan daha ağır trofe avlarını çekip toplumsal medyada yaptığı paylaşımlarla fenomen oldu. 2020 yılının son gününde Kilitbahir köyü açıklarında zıpkınla levrek balığı avlamak için dalış yapan Turan, denizin altında binlerce ay denizanasıyla karşılaştı. Manzara karşısında şaşkınlığını gizleyemeyen Turan, bu görüntüyü sualtı kamerasıyla kaydetti. Turan’ın toplumsal medya paylaştığı manzaralar, takipçilerini de şaşırttı.

Çektiği manzaralar hakkında açıklama yapan Müjdat Turan, “Çanakkale Boğazı’nda yıllardan beri dalıyorum. Bu yoğunlukta ay denizanası olması çok şaşırtan. Yılbaşından evvel Havuzlar mevkisinde levrek avı için dalışa gittim. Meraya geldiğimde suya girince her tarafımın bembeyaz denizanası olduğunu gördüm. Bu beni şaşırttı. O imgeyi, çekmek istedim. Sahiden çok ağır bir denizanası vardı. Ürkütücü bir görüntüydü” dedi.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammet Türkoğlu, bu çeşit denizanalarının daha çok kıyısal ve kirli suları tercih eden tipler olduğunu, dünyanın çabucak hemen her bölgesinde, tropikal ve subtropikal bölgelerde bulunduğunu söyledi. Türkoğlu, şöyle konuştu:

“Özellikle subtropikal bölgelerde yaz periyotlarında ‘medüz’ ve kış devirlerinde ‘polip’ olarak bulunurlar. Yüzer halde gördüğümüz deniz anaları medüz formunda olup, planktoniktirler. Bunlar epey büyük planktonik formlardır. Bilhassa sonbaharda ve kısmen kışa hakikat gonatları olgunlaşan dişi ve erkek bireyler üremek gayesiyle daha çok taban sularda, 5-10 metrelik bölgelerde yumurtalar ve spermler birebir anda bırakılarak döllenme gerçekleşir.

Döllenen yumurtalardan pre-larva olarak isimlendirdiğimiz silli ‘planula’ larvaları oluşur. Bu larvalar birkaç gün planktonik olarak suda kaldıktan sonra kaya, taş üzere sert yerlere tutunurlar. Bu evreden sonra polip devri başlar ve bentik bölgede polip yataklarını oluştururlar. Polip periyodu planula larvalarının sert tabanlara tutunmasıyla başlar. Sert tabana tutunan planula larvaları evvel skifistoma ve daha sonra strobila yapılarına dönüşürler. Tıpkı karadaki bir bitki üzere dallanır ve çiçeklenirler. Tıpkı bitkilerden çiçeklerin kopması üzere olgun ve dallanmış strobilaların uçlarından ‘efira’ dediğimiz larvalar kopar. Biz, bunları postlarva olarak da isimlendirebiliriz. ‘Efira’ larvaları gelişerek bildiğimiz denizanalarına (Medüz) dönüşürler.

Bu denizanaları tekrar ilkbahar sonu ve yaz boyunca sularımızda, planktonca güçlü kıyısal bölgelerimizde ve bilhassa kirli bölgelerde çokça görülür. Aslında kasım sonu üzere bitmesi gereken yumurtlama ve döllenme olayı havaların sıcak gitmesi, suların sıcak olması, kış mevsimini şimdi yaşayamamış olmamız nedeniyle olayın aralık sonuna, ocak ayı başına sarktığını görüyoruz. Aslında olağan bir durum değil. Bu iklimsel değişimin, hem karasal hem denizsel sistemlerimizi etkilediği, münasebetiyle canlıların üreme davranışlarının değiştirdiğini gösteriyor. Zehirli bir denizanası değil. Ancak kısmi olarak ziyanlı olabilir. Nematosis dediğimiz kimyasal içeren yapılar içeriyor. Bunlara bilhassa hassas bireyler dokunduklarında kaşıntı yapabilir. Biraz uzak durmak gerekir”.