Büyükada’da İSKİ kazısında tarihi keşif

Tarihin tabiat ile buluştuğu, her gün binlerce insanın ziyaret ettiği Büyükada’da, İSKİ takımlarının yaptığı hafriyat çalışmaları sırasında Bizans Devrine ilişkin olduğu kestirim edilen su sarnıcı kalıntıları ortaya çıktı. Bunun üzerine polis takımları, tarihi kalıntının olduğu alana güvenlik şeridi çekti. Uzman gruplarca tarihi kalıntıları incelemek için yerinde çalışma başlatıldı. Ada halkı ise hafriyat çalışmalarında tedbir almadığı gerekçesiyle Adalar Belediyesi’ne reaksiyon gösterdi. Edinilen bilgiye nazaran, tarihi Büyükada Rum Panayia Kilisesi’ne ilişkin olan alanda Bizans devrinden kalma olduğu varsayım edilen tarihi sarnıcın 2,5 metre uzunluğunda duvarları harçlarla kuvvetlendirilmiş olduğu görüldü. Bizanslılar Ada dışından gelen suları açık ve kapalı sarnıçlarda topluyorlardı. Bunun da nedeni Ada’nın su muhtaçlığının karşılanması kadar, atların da susuz kalmamasıydı. Öte yandan gün yüzüne çıkan tarihi su sarnıcı kalıntıları dronla görüntülendi.

“İSKİ GELİYOR, HAFRİYAT YAPIYOR. BELEDİYE BUNU SEYREDİYOR”

Ada halkından Murat Pekin ise “Ben buradan geçerken İSKİ’nin bir hafriyat yaptığını gördüm ve dikkatimi çekti. Bakınca buradaki bu sarnıç üzere olan kısmı gördüm. Sonra müzeler müdürlüğüne mail atarak bir bilgi verdim. Ondan sonra onlar da Kaymakamlığı uyarmışlar ve hafriyat durduruldu. Bulunduğumuz kısım aslında meydan lakin tapu kadastro bilgilerinde burası aslında boş bir alan gözüküyor. Yani tapuya kayıtlı bir alan gözükmüyor. Lakin bende 1938 tarihli halihazırda adaların haritaları var. Orada buraya baktığım vakit buranın dini alan olarak çıktı. Zira o vakit o haritalarda pembe renk olarak gözüküyor. Dini alan olarak işaretlenmiş olduğunu buldum. Müzeler müdürlüğüne sabahleyin onunla ilgili de mail attım. Fakat burada işin acı olan tarafı şu, burası adalar sit bölgesi, kentsel ve doğal sit bölgesi. Artık bu türlü bir yerde aslında 2 bin 860 sayılı yasa çok açık bir biçimde sit bölgelerinde her türlü hafriyat ve dolgu işleri yönetimin müsaadeye yani bununla ilgili heyetin müsaadesine bağlı. Heyetten müsaade almadan rastgele bir yerinde bu bölgeye hafriyat yapamıyorsunuz. Artık bu İSKİ için de geçerli. Vatandaş için de geçerli. Burada bir kolay bir vatandaşın en kolay bir tamiratında girip Kültür Bakanlığı yahut Müdafaa konseyi geliyorlar zabıt tutuyorlar. Burada Adanın bu türlü bir meydanında hem de altında her türlü eski yapıtın olabileceği beklenen, ki gerçekten çıktı. Bir alanda müsaadesiz İSKİ geliyor, hafriyat yapıyor. Belediye bunu seyrediyor. Yani tahminen oburu görürdü fakat ben o gün bunu görmemiş olsaydım, aslında bir kısmını da parçalamışlar bir kısmı döşenecekti ve üstü kapanıp geçecekti“ diye konuştu.

Ada esnaflarından Ömer Faruk Aydoğan ise; “Burada kuyular vardı. Sonradan sarnıç oldu. Alışılmış bizim büyüklerimizin anlattığına nazaran buralarda daima Rumlara ilişkin konutlar varmış. Küçük küçük Rum konutları varmış. Burada İSKİ çalışması vardı. Su sarnıcı meydana çıkınca, ondan sonra çalışmayı durdurdular. Emniyet takımları sarnıcın etrafını güvenlik şeridi ile çevirdi” dedi.