Yanlış: Gençlerde kalp hastalığı görülmez Kalp hastalığı sanıldığı üzere bir yaşlılık hastalığı değildir. Gençlerde genetik geçişli kalp …
Kalp hastalığı sanıldığı üzere bir yaşlılık hastalığı değildir. Gençlerde genetik geçişli kalp hastalıkları daha sık karşımıza çıkabilirken, endüstrileşmenin beraberinde getirdiği sıhhatsiz beslenme ve alışkanlıklar sonucu yaşlılarda görülen kalp damar tıkanıklığı yahut tansiyon üzere hastalıklar da beklenenden erken yaşta görülebilmektedir.
Çocuklarda ve ergenlerde kalp hastalıklarının semptomları ve bulguları o kadar aşikâr olmayabilir. Yetişkin olaylardan farklı olarak, göğüs ağrısı çocuklarda nadiren kalp hastalığının göstergesidir. Bununla birlikte, antrenman üzere yorucu aktivitelerle bir arada göğüs ağrısı meydana gelirse, tabibe başvurulmalıdır.
Çocuklarda ve ergenlerde görülen belirtiler şunlar olabilir;
Yaşıtlarına fizikî olarak ayak uyduramama, yaşıtlarına nazaran daha az fizikî eforla nefes nefese kalma, diş etlerinin yahut lisanın etrafının maviye dönmesi, fizikî eforla baş dönmesi, kalp çarpıntısı, bayılma.
Yanlış: Kalp krizi genetik geçişlidir
Aterosklerotik Koroner Arter Hastalığı; angina pektoris, kalp krizi ve ani kardiyak vefat üzere aterosklerozun komplikasyonlarından oluşan geniş bir klinik yelpazedir. Koroner Arter Hastalığı, endüstrileşmiş toplumlarda önde gelen mevt nedeni olmaya devam etmektedir. Koroner Arter Hastalığının gelişiminde genetik faktörlerin rol aldığı iddia edilen ailelerde uzun periyot klinik takip sonuçlarına nazaran kalıtsallığının yaklaşık %50 ila %60 ortasında olduğu kestirim edilmektedir.
Lakin en az genetik kadar değerli olan beslenme, sigara, hareketsiz hayat usulü ve gerilim üzere faktörler de, kalp sıhhatini olumsuz istikamette etkileyen öbür hastalıkları tetikledikleri üzere kalp krizini de tetiklemektedir.
Yanlış: Kalp hastalığı bir erkek hastalığıdır
Kalp ve damar hastalıkları, bayanlarda erkeklere nazaran 7 ila 10 yıl daha geç gelişmektedir ve 65 yaş üstü bayanlarda esas mevt nedenidir. Bayanlardaki kalp hastalığı riski, bayanların kalp ve damar hastalıklara karşı ‘korunduğu’ yanlış algısı nedeniyle ekseriyetle hafife alınmaktadır. Ulusal Sıhhat ve Beslenme İnceleme Anketlerinden (NHANES) elde edilen son bilgiler göstermektedir ki; son yirmi yılda kalp krizi yaygınlığı orta yaştaki (35-54 yaş arası) bayanlarda artmakta iken benzeri yaştaki erkeklerde azalmaktadır.
<
div>
<
div>
Doğurganlık periyodunda maruz kalınan endojen östrojenin, bayanlarda aterosklerotik hastalığın ortaya çıkışını geciktirdiği varsayılmaktadır. Menopoz öncesi devirde, bayanlarda kalp ve damar hastalığı görülme oranı düşüktür ve yüklü olarak sigara içmeye bağlanır. Erken menopoza giren bayanların (
<
div>
<
div>
Birden fazla risk faktörü bayanlar ve erkekler için ortak olsa da risk faktörlerinin ciddiyetleri ve değerleri cinsiyete nazaran değişmektedir. Daha genç yaşlarda (
Kalp hastalığına erkeklerde, bayanlara nazaran daha sık rastlansa da; bunun sebebi bayanlarda daha atipik belirtiler göstermesi ve bayanların sıhhat ünitelerine daha az başvurması sonucu nispi olarak daha az teşhis almalarıdır. Kalp hastalığı cinsiyet ayırt etmeden herkesi tesirler.
Yanlış: Göğsün sol tarafına hakikat yayılan ağrıların kalp krizine işaret eder
Sol taraftaki göğüs ağrısı, her dakikanın kıymetli olduğu bir kalp krizi yahut ömrü tehdit eden öteki bir durumdan kaynaklanabilir. Siz yahut yakınınızdaki birinin açıklanamayan sol taraflı yahut göğüs orta sınır ağrısı ile birlikte aşağıdaki durumlardan birisi mevcut ise acile başvurmanız gerekmektedir; Göğüste baskı yahut sıkışma hissi, kollarda, uzunluğunda, çenede, sırtta yahut karında ağrı, nefes almada zahmet, halsizlik, sersemlik yahut baş dönmesi, mide bulantısı ya da kusma.
Yanlış: Kalp hastalığı olanlar idman yapmaktan kaçınmalıdır
İskemik kalp hastalığı (İKH), kronik kalp yetmezliği (KKY), aritmi ve kalp kapak hastalığı (VHD) dahil olmak üzere muhakkak kalp hastalığı tiplerinden muzdarip yetişkin hastalar idman programına başlamadan evvel bir kardiyolog yahut gibisi bir uzmana konsültasyon ve/veya kıymetlendirme için sevk edilmesi gerekir.
Artan fizikî aktivite, kozmik olarak dilek edilen bir hayat şekli değişikliği olarak kabul edilmektedir. Kardiyovasküler sıhhatin güzelleştirilmesinde idmanın değerli bir yardımcı olduğu gösterilmüştir. Randomize denetimli çalışma sonuçlarında, iskemik kalp hastalığı olup sistemli idman yapanlarda hastalığın progresyonunun (ilerlemesinin) yavaşladığı gösterilmiştir.
Her durumda, kalp hastalığı olan tüm hastaların klinik durumları bir antrenman programına başlamadan evvel ilgili uzmanlar tarafından dikkatlice gözden geçirilmelidir. İdman iştirakini sınırlayabilecek kardiyak ve kalp dışı problemleri ve muhtemelen antrenman intoleransına katkıda bulunan öteki faktörleri belirlemek için hikaye alma ve fizik muayeneye ek olarak, temel biyokimya ve elektrolitler için bir kan testi gerekebilir.
Yanlış: Kalp krizi sırasında öksürmek hayat kurtarır
Geçen yıl 364.000 kere paylaşılan bir Facebook gönderisi, kalp krizi geçiren yalnız insanların kalplerinin tekrar olağan atmasını sağlamak için “tekrar tekrar ve şiddetle öksürerek” kendilerini kurtarabileceklerini söylüyor. Gönderi, hudut bozucu bir iş gününün akabinde konuta gelen ve kol ve çeneye uzanan şiddetli göğüs ağrısı yaşamaya başlayan bir kişiyi anlatıyor.
Bu durumdaki insanlara evvel 911’i aramalarını, kapıyı açmalarını, böylelikle sıhhat vazifelilerinin içeri girip bir aspirin çiğnemesini tavsiye ediyor (Harvard Health tarafından desteklenen bir öneri). Cleveland Clinic’teki tabipler, bunun üzere gönderilerin, ABD’deki en büyük doğal vefat nedeni olan kalp krizi ile kalp durmasını karıştırdığını söylüyor.
Cleveland Clinic kardiyoloğu Steven Nissen, gönderide “Öksürük kalp masajı, kalp durmasının akabinde bir yahut iki dakika dolanımı sürdürmenin tesirli bir yoludur” diyor. “Ancak, kalp krizi geçiren bir hastada faydalı değil.” Kalp krizi sırasında hayat kurtarıcı olan tek şey tıkanan damarın açılması için bir an evvel hastaneye ulaşmaktır. Öksürmek, müdahale edilebilir bir merkeze ulaşana kadar nabzı sisteme sokarak hastaya vakit kazandıracaktır.
Yanlış: Yüksek yeterli kolesterole sahip olmak makûs kolesterolü dengeleyebilir
Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) kolesterol, başka kolesterol cinslerinin kan dolaşımınızdan atılmasına yardımcı olduğu için “iyi” kolesterol olarak bilinir. Daha yüksek HDL kolesterol düzeyleri, daha düşük kalp hastalığı riski ile bağlıdır.HDL yani uygun kolesterol her ne kadar iç organlardaki ve damarlardaki yağlanmayı azaltmaya yardımcı olsa da, makûs kolesterol yüksek olduğu sürece damar tıkanıklığının önüne geçemez. Bu nedenle kalp hastalıklarının önlenmesinde asıl gayret edilmesi gereken berbat kolesteroldür.
Yanlış: Kolesterol ilaçları karaciğere ziyan veriyormuş. İlacı bırakmalıyım
Lipit düşürücü ilaç kümesi olan Statinler, yüksek kan kolesterol seviyelerinden ötürü kardiyovasküler hastalık riski taşıyan bireylerde kolesterolu düşürmek için kullanılırlar. Bu ilaç kümesi şu anda dünya çapında en sık kullanılan ve en çok satan reçeteli ilaçlardandır. Kliniklerden gelen cüret verici bilgiler ışığında statinlerin kullanımı yakın geçmişte çarpıcı bir formda artmıştır. Kardiyovasküler hastalığın (KVH) birincil ve ikincil önlenmesinde bu casusların faydalı tesirleri üzerine çalışmalar mevcuttur.Hiçbir tabip hastasına ziyan verecek bir ilacı reçete etmez. Hastalıklarımız için kullanmamız gereken her ilacın bize yararlı tesiri olduğu üzere yan tesiri de olacaktır. Hekiminize nizamlı denetimlere gittiğinizde bu tesirleri takip edecek, fayda/zarar bağlantısını gözeterek ilaçlarınızı düzenleyecektir.
Yanlış: Kırklı yaşlara geldikten sonra herkes aspirin kullanmalıdır
Kardiyovasküler hastalık geliştirme riski yüksek ve kanama riski düşük olan 40 ila 70 yaş ortasındaki birtakım yetişkinler, düşük doz aspirin almayı düşünebilir. Kalp krizi, felç, koroner stent yahut koroner arter baypas ameliyatı geçirdiyseniz, aspirin almaya devam etmelisiniz.
Birden fazla sağlıklı yetişkin aspirine gereksinim duymaz. Aspirinin ötesinde, kalp sıhhatini uygunlaştırmak ve daha uzun, daha sağlıklı bir hayatın tadını çıkarmak için öbür değerli adımları atmaya devam edin. Bu adımlar ortasında sağlıklı bir diyet yemek, antrenman yapmak, sigara içmemek ve yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve diyabeti denetim etmek yer alır. Bir vakitlerin ünlü kent efsanesi olan bu yaklaşımın günümüzde rastgele bir geçerliliği yoktur, bilakis kanama riskini arttırdığı kanıtlanmıştır.
Yanlış: Vitaminlerle kalp hastalığı riskini azaltmak mümkün
Geçmiş yıllarda E ve C vitamini üzere antioksidan vitaminlerin kalp hastalıklarından hami tesiri olabileceği düşünülmüş olsa da yeni ve geniş çaplı çalışmalarda kayda paha bir yararları gösterilememiştir. Sıhhatsiz bir ömür şekli değişiklikleri ve beslenmeniz varsa hiçbir vitamin sizi koruyamaz.
Yanlış: Kalp hastaları hiç yağ tüketmemelidir
Zeytinyağı, kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Amerikan Kalp Derneği’nin Epidemiyoloji ve Önleme/Yaşam Stili ve Kardiyometabolik Sıhhat Bilimsel Oturumlarında sunulan çalışmada, 1990’dan 2014’e kadar 63.867 bayan ve 35.512 erkek incelendi. Araştırmanın başlangıcında kanser, kalp hastalığı ve öbür kronik hastalıklardan birine sahip şahıslar çalışma dışında tutuldu. Her dört yılda bir, diyetleri ve hayat stilleriyle ilgili anketleri yanıtladılar.
Araştırmacılar, her gün yarım çorba kaşığı zeytinyağı tüketenlerin rastgele bir kardiyovasküler hastalığa yakalanma riskinin %15, koroner kalp hastalığı riskinin ise %21 daha düşük olduğunu buldu. Bir çay kaşığı tereyağı, margarin, mayonez yahut süt yağının birebir ölçüde zeytinyağı ile değiştirilmesi, kardiyovasküler hastalık riskini %5 ve koroner kalp hastalığı riskini %7 oranında azalttı. Kalp hastaları tereyağı, margarin, kaymak, krema gibisi doymuş yağları tüketmemelidirler. Akdeniz diyetinde bulunan zeytinyağına çoka kaçmadan günlük diyetlerinde yer verebilirler.
Yanlış: Kahve ve bitter çikolata kalp ve damar sıhhati açısından yararlıdır
Çay ve kahve, içlerinde bulunan teofilin ve kafein nedeniyle güç verirken kalp suratını da arttırır. Bu da ritim bozukluğu olan hastalar için sakıncalı olabilir. Kakaonun içeriğinde bulunan flavanol sebebi ile bilhassa tansiyon ve kolesterol üzerine olumlu tesirleri gösterilmiş olsa da, ham kakaonun işlenip marketlerde çikolata olarak tüketime sunulması sürecinde flavanollerin yararlı tesiri büyük oranda kaybolur ve bu türlü bir yarar görebilmek için yüksek ölçülerde tüketilmesi gerekir. Bu nedenle kalp hastalığından korunması için kahve ve çikolata tüketiminin önerilmesi yersiz olacaktır.
Yanlış: ‘Limon suyu içiyorum, sarımsak yiyorum tansiyonum düşer’
Halk ortasında çok bilinen bir efsane daha. Tabir-i caizse kocakarı ilaçları olarak bilinen bu üzere şeylerin tansiyon üzerine bir yararı yoktur, sık tüketimleri ise mide rahatsızlıklarına neden olabilir. Lakin tansiyonu düşen biri, içerdiği tuzun tansiyon yükseltici tesiri nedeniyle ayran tüketebilir.
Yanlış: Sigarayı yıllar sonra bırakmak kalp sıhhati için fayda sağlamaz
En sağlıklısı sigaraya hiç başlamamak olsa da, zararın neresinden dönülse kardır ve sigara ne vakit bırakılırsa bırakılsın, kalp sıhhati üzerindeki ziyanlı tesiri de kesinlikle azalacaktır.
Yanlış: Kalp ameliyatı olanlar hareket etmekte zorlanır
Kalp ameliyatı en ağır ameliyatlardan biri olsa da, günümüz teknolojisi ve ameliyat tekniklerindeki gelişmeler, çok küçük kesilerle yapılabilen ameliyatlar ve hatta ameliyatsız yapılabilen süreçler, hastaların konforunu büyük oranda arttırmış ve ameliyat sonrası yatış müddetlerini büyük ölçüde kısaltmıştır.