Birinci dünya savaşı döneminde üretilmişti, o yüzük Harput kazılarında çıktı

Birinci dünya savaşı periyodunda üretilmişti, o yüzük Harput kazılarında çıktı

Hafriyat Lideri Prof. Dr. İsmail Aytaç: “Harput Kalesinde onarım projesini yaptığımız konutun içerisinden çıktı”

-“Harput yetiştirdiği asker kumandanlarıyla ünlüdür, en ünlülerinden birisi İslam Orduları Kumandanı Belek Gazi’dir”

-“Döküm tekniği olarak demirden yapılmış olan yüzüğün yazının iki tarafında ay yıldız, ortasında da Müdafaa-i Ulusala tabiri vardır. Hicri 1332 yılı yazmaktadır”

ELAZIĞ – Elazığ’ın tarihi Harput Mahallesinde bulunan M.Ö. 8. yüzyılda Urartu Krallığı tarafından yapılan Harput Kalesi iç kale kazılarında, 1. Dünya Savaşı sırasında orduya yardım için üretilen Cihadiye Yüzüğü bulundu. Yüzüğün arkeolojik hafriyatlarda çıkan tek örnek olduğu bildirildi.

Tarihi Harput Mahallesi’nde bulunan M.Ö. 8. yüzyılda Urartu Krallığı tarafından yapılan Harput Kalesi’nde hafriyat çalışmaları, FÜ Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Hoş Sanatlar Kısım Lideri Prof. Dr. İsmail Aytaç’ın başkanlığında sürüyor. Bu kapsamda geçen periyot yapılan iç kale hafriyat çalışmalarında Cihadiye Yüzüğü bulundu. Birinci dünya savaşının başladığı 1914 yılında Müdafaa-i Ulusala Cemiyeti tarafından üretilen yüzüğün, orduya gelir kapısı oluşturmak satıldığı biliniyor.Türkiye’de şuana kadar 2 tane örneği olduğunu bilinen yüzüğün, bir örneği de arkeolojik hafriyatlarda birinci kere Harput’ta çıktı. Demir dökümden yapılan yüzüğün iki tarafından ay yıldız ve ortasında da Müdafaa-i Ulusala yazısı yer alırken, imitasyonlarının yapılarak Harput anısı olarak ziyaretçilere sunulmasının düşünüldüğü aktarıldı.

“Harput yetiştirdiği asker kumandanlarıyla ünlüdür”

Harput Kalesinde insan yaşantısına ilişkin her türlü buluntuya rastladıklarını belirten Hafriyat Lideri Prof. Dr. İsmail Aytaç, “Bunlardan biriside 1. Dünya Savaşında bilhassa askeriyeye yardım olsun diye savunma bakanlığının yaptırdığı, hatıra olarak sattığı cihadiye yüzüğüdür. Bu 1. dünya cihat savaşına takviye olarak ve yüksek ölçülerde satılmıştır. Maddi bedeli düşük olmakla bir arada askeriyeye dayanak olması, manevi pahası yüksek bir hatıra olarak kalmıştır. Sultan Reşat’a armağan edilmiştir. Harput Kalesinde onarım projesini yaptığımız konutun içerisinden çıktı. Harput yetiştirdiği asker kumandanlarıyla ünlüdür. En ünlülerinden birisi İslam Orduları Kumandanı Belek Gazi’dir. Sonrasında da devam etmiştir. 1. Dünya savışında da çok sayıda Harput’lu kumandan misyon almıştı. Oradan devlete bağımlılık ve düşkünlük sözü olarak kalede de bu türlü bir arkeolojik buluntunun bulunması bizi mutlu etti”

“Arkeolojik hafriyatlarda çıkan tek örnektir”

Türkiye’de bilindiği kadarıyla 2 örneği olduğunu lisana getiren Aytaç, “Ama arkeolojik hafriyatlarda çıkan tek örnektir. Biz bunu hatıra olarak kendimiz de imitasyonlarını yapacağız. Harput anısı olarak gelen ziyaretçilerimize sunacağız. Bu açıdan Harput’taki bu cihadiye yüzüğü sembolik manada büyük paha söz etmektedir. Döküm tekniği olarak demirden yapılmış olan yüzüğün yazının iki tarafında ay yıldız, ortasında da Müdafaa-i Ulusala sözü vardır. Hicri 1332 yılı yazmaktadır. Bu da miladi olarak 1914 yılına geliyor. Tam da birinci dünya savaşının başladığı yıla denk gelmektedir. Bilindiği üzere 1. Dünya savaşında Türkiye çok büyük kayıplar ve şehitler vermişti. Kurtuluş savaşıyla da lakin Türkiye Cumhuriyetini kurmuştu. Onun bir anısı olarak da Harput kalesinde bulunması, buranın manevi hafızası açısından değer arz etmektedir. Harput evliyalar kentidir. Harputlu olarak da bizi çok keyifli etmiştir” diye konuştu.

“Bir pazılın modüllerini bir ortaya getiriyoruz”

Yaşanmışlıkların her periyoduna ilişkin bu çeşit dokümanların UNESCO’da kültürel paha açısından bir kıymet tabir ettiğine değinen Aytaç, “Her periyoda ilişkin bu yazılı evrakları, okunabilir mühürleri, yayınladık ve yayınlamaya devam ediyoruz. Bir pazılın modüllerini bir ortaya getiriyoruz. O açıdan da yüzüğün bulunması kıymetlidir. UNESCO’nun tek bir kıymeti yok, çok pahası var. Çok bedel içerisinde bu da bir kıymet olarak bize katkı sağlayacaktır” tabirlerini kullandı.

Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Kamil Cankılıç