Binaları yenilemek yetmez, kenti de dönüştürmeliyiz

 İstanbul’un eski bir kent olması nedeniyle planlama konusunda sorunlu bir yapılaşma gerçekleştiğine dikkat çeken Ulusal İktisadi Fikir Kuruluşu (ULİKAD) Lideri Ömer Niziplioğlu, “Şu anki uygulama, binasal dönüşümdür bu da yararlıdır ama kenti dönüştürme özelliği yoktur” dedi.

Ömer Niziplioğlu’nun kenti dönüştürmek için teklifleri ise şunlar:

1- Yoğunluğun düşürülmesi en kıymetli problem. Zira homojen bir yerleşimimiz olmamıştır. Birtakım yerlerdeki yoğunluğu düşürmek ise devlet eliyle olur. Birtakım caddeler, sokaklar yahut mahalleler yıkılıp imar transferi yapılarak yoğunluk düşürülmeli. Çünkü en çok çürük yapı stoğu bu bölgelerde. Bir sarsıntı anında çok büyük can kaybı kaçılınmazdır. Birebir vakitte bir mahallenin taşınması ve yeşil park yapılması  etrafındaki 4-5 mahalleyi yaşanır boyuta taşır. Gerekirse her ilçeden bir mahalle taşınmalı .

2- Yol, alt yapı, park, okul vb. üzere kentin gereksinimlerini karşılamak için binalar istimlak edilmeli. İstimlak edilen hak sahiplerine öteki bir bölgede daha kârlı olacak halde gayrimenkul verilmeli.

3- İmar transferi için imarlı alan yaratmak gerekir. Bunun için Avrupa Yakası’nda Avcılar, Beylikdüzü; Anadolu Yakası’nda ise Pendik, Kartal kıyıları doldurularak alan kazanılmalı. Tıpkı formda Kanal İstanbul’un etrafı istimlak edilip imar çalışması yapılarak yeni yerleşim bölgeleri yaratılmalı. Kentsel dönüşüme gayrimenkulünü verene Kanal İstanbul’da muadili mal  alması sağlanmalı.

4- Kentsel dönüşümü, borsaya taşımalıyız. Ada, mahalle yahut semt eksiksiz yıkılıp gayrimenkulu olan herkese malının pahası kadar pay senedi verilmeli. Orada yaşayan sakinler, yapılacak projeye hissedar yapılmalı. Niteliksiz çarpık kentleşmenin yerine çağdaş donanımlı kentleşmeden payı oranında kâr almalılar. Yerine nazaran bedelinden birkaç kat daha fazla kâr elde edilmesi sağlanmalı. Böylece isteyen satıp borsadan çıkarak kendine istediği yerden gayrimenkul alabilir. İsteyen bekleyip kârını katlayabilir.

5- Daha evvelki yıllarda ekonomimiz daha kısıtlı olduğu için binalarımız küçük, gösterişsiz ve niteliksiz yapılmıştır. Bilhassa kentin yüzünü oluşturan caddeler, daha itibarlı büyük binalar için birleştirmeye teşvik edilmeli. Paris caddelerindeki üzere görkemli hale dönüştürülmeye çalışılmalıdır.

6- Kent merkezindeki okul , hastane üzere kamu binaları yıkılıp altına otopark üstüne kamu binasının yenisi yapılmalı. Yap, işlet, devret  modeliyle hem kamu binalarının yenilenmesi maliyetsiz olarak yapılması sağlanmalı  hem de kentin otopark sorunun çözülmesi amaçlanmalıdır.

7- Kent merkezindeki cadde ve sokakların altı otopark olarak yatırımcılara verilmeli. Kentin en büyük problemlerinden birinin otopark olduğu unutulmamalı. Kaldırıma parkın önüne geçilmelidir.

8- Kamu toprağındaki gecekondulara tahlil bulunup kente yakışır yapılaşma yapılmalı.

9- Trafiğin ağır olduğu Beşiktaş, Şişli, Fatih, Beyoğlu üzere bölgelere havaray yapılmalı. Hatta İstanbul’un iki yakası birkaç bölgeden teleferikle bağlanmalı. Örneğin Beşiktaş-Üsküdar bunun için uygun.

10- İstanbul’un tarihi bir kent olduğunu hatırlayarak baştan planlama yapılmalı. Suriçi yine tarihi dokuyu oluşturacak biçimde istimlak edilip gerçek kimliğine dönüştürülmelidir. O bölgede konut olmaması gerektiği anlatılmalıdır.

11- Balat, Eyüp, Beyoğlu bölgelerindeki tarihi binaların güzelleştirilmesi için mali dayanak sağlanmalı.